Nazan Öncel çok önemli bir müzik insanıdır. Müziğin cefasını çekmiş şöhret basamaklarını adım adım yürümüş biridir. Bu meşakkatli yollardan geçen sanatçı sayısı çok azdır. Kayahan gibi o da adım adım, yavaş yavaş sindire sindire yükseldi. Doksanlarda “Bir Hadise Var” adlı albümüyle birlikte adını tarihe yazan albümlere imza atan Nazan Öncel bu albümden sonra hem solist kimliği ile hem de besteci kimliği ile zirveye yerleşti. Öyle bir yerleşti ki zirveye adını oraya kazıdı.

Nazan Öncel’i yıllardır takip ediyorum, geçmişte birkaç röportaj da yaptık. Hem neşeyi hem de hüznü, hem romantizmi hem de rasyonelliği aynı anda yaşayabileceğiniz ender insanlardan biridir. İki bin onlu yıllarda popüler kültürdeki varlığına zarar vermeden müziği biraz daha öznelleştirdi. Sade düzenlemelerle daha soyut içerikler içeren şarkılar yaptı ve doksanlarda “Ben böyle aşk görmedim” albümünde geliştirmeye başladığı tarzını tamamen kabul ettirdi.

Beş yıllık bir kuluçka yaşadı

Nazan Öncel 2017 yılında benim de yakından tanıdığım ve çok sevdiğim bir Cumhuriyet beyefendisi olan hayat arkadaşı Akşit Togay’ı kaybetti. Hepimiz için şok etkisi oldu bu ölüm tabii ki onun için daha büyük bir şok hatta travma oldu. 2018 yılında “Durum Şarkıları” adlı albümü yayınladı sonrasında bir haklı sessizliğe girdi.

Yaklaşık beş yıl kadar albüm yapmadı. Nazan Öncel’in beste yapma şeklini bilirim o da Kayahan usta gibi bestelerini nakış işler gibi yapar. Üzerinde çok kafa patlatır bestelerini. Öyle fast food restoranlardan çıkan hamburger gibi çıkmaz onun fırınından besteler. Bu beş yıl bir şey yapmamış gibi gözükse de pandemiden sonra sahneye çıkmayı da ihmal etmedi. Beste yapmayı ise hiç ihmal etmedi ve 2023 yılının sonunda biriktirdiklerini “Kara Plak” adlı albümü ile yayınladı.

Albümün plağı dört dörtlük

“Kara Plak - Geceye Bir Şarkı” adlı albümünü önce dijital platformlardan dinledim sonrasında albümün plağının da yayınlandığını öğrendim ve plağı da dinledim. İlk önce şunu söylemek istiyorum: Bir sanatçının albümünü plak olarak da yayınladığını görmek beni çok mutlu eden bir olaydır. Müziğin dijital platformlardan dinlenmesi belki güzel ve tabii ki yaygın ama dünyada da artan bir eğilim var, o da plak satışlarına olan talep. Çok ciddi bir artış var plak satışlarında. ABD’de CD’lerin bile tekrar geriye gelmesi gündemde. Türkiye’de de plak satışlarında hareketlilik var. Belki dünyadaki kadar yüksek değil bu artış çünkü Türkiye’de plakların fiyatları insanların alım gücünün biraz üstünde kaldı ama yine de meraklılar bir şekilde plak edinmeye devam ediyor.  Nazan Öncel de bu detayı kaçırmamış ve bu albümünü plak olarak yayınlamış. Zaten adı “Kara Plak” olan bir albümün plak olarak yayınlanması da çok hoş olurdu ve bunu yaptı.

Çocukluğum yurt dışında geçtiği için orada plaklara karşı çok ciddi bir merakım olmuştu çocukluğumdan beri plak toplayan biri olarak Nazan Öncel’in plağını duyunca çok sevindim. Plağı açtım baktım tıpkı yetmişler ve seksenlerdeki gibi tasarlanmış. Açılan bir kapak ve kapağın içinde şarkıların şarkı sözleri ve albümün künye bilgileri yer almış. İçinden çıkan plağın malzemesi de çok başarılı olmuş malzemeden kaçınılmamış kalın bir plak yapılmış. Kalın ne demek diyebilirsiniz, eğer bir plağı elinize aldığınızda ince hamurlu pizza gibiyse o ucuz malzeme ile yapılmıştır, kalın hamurlu pizza gibiyse o zaman o plak kaliteli bir malzeme ile yapılmıştır. Albümün plak kaydı da çok başarılı olmuş özetle albümün bu yönü dört dörtlük olmuş.

Esme öyle deli deli deli esme…

Albüme gelince. Nazan Öncel’in bu albümü son yıllardaki Nazan Öncel’in akustik ağırlıklı sound’una paralel bir albüm olmuş. Albümde on tane şarkı yer alıyor ve albümün ilk klip şarkısı “Esme”. Animasyon yönü ön planda olan bir video klip hazırlanmış doğa ile bestenin notaları müthiş bir buluşma sağlamış. Latin tınılar içeren bu şarkının teması ile klip çok uyumlu olmuş. Şarkıda çok kaliteli bir hüzün var. Şarkının sözlerinde bunu hissediyorsunuz: “Esme, öyle deli deli esme, gitme gide gide bitme, gülme acı acı gülme ayıp oluyor…” 

Kader beni aşıyor

Albümde melodisi güçlü hüzünlü şarkılar var. En önemlisi ise albümde bir bütünlüğün olması. Anadolu rock esintiler taşıyan “Kara Plak” yetmişlere götürüyor. 

Soft rock motifler taşıyan “Gurur Çıkmazı” şarkısında Nazan Öncel öyle bir söz kullanmış ki beni benden aldı. Bugüne kadar kaderle ilgili yapılan şarkılar arasından en sitemkârını yapmış. “Kader adam seçiyor, gözü dönmüş gibi…” 

Son yıllarda kader konusunda çok ciddi hem astrolojik hem de sosyolojik araştırmalar ve düşünce turları yapan biri olarak öylesine etkiledi ki beni bu cümle. Allah aşkına bir düşünün siz de, bu kader denen şey artık ne ise, adam seçmiyor mu? Seçiyor maalesef seçiyor. İşte bu olgu bu şarkıda bu mükemmel anlatılmış. Şarkının finalinde Nazan Öncel “kader beni aşıyor” demiş. İstediğiniz kadar kederinizle kavga edin, istediğiniz kadar kaderin size sunduklarını aşın maçın sonunda hiçbir şey olmuyor ve şarkıdaki gibi kader sizi aşıyor.

Albümün kapanış şarkısı “İmdat”ta da kadere atıfta bulunan Öncel kadına şiddeti anlatan bu şarkısında kadına şiddeti “coğrafyanın kadın kaderi” sözleri ile anlatmış. İmdat bugüne kadar bir albümde dinlediğim kadına şiddete en şiddetli biçimde karşı çıkan şarkı olmuş. 

Başarılı bir kayıt ve mix

Türkiye’de üretilen ve içinde akustik tınıların yoğun olduğum albüm ve şarkıların en sevmediğim özellikleri düzenleme ve mastering’lerinin boş olması. Yani bir doygunluk yoktur ve şarkıda birden çok enstrüman da olsa tek bir enstrüman gibi gelir her şey kulağa. Bu albümde ise bunun tam tersi bir durum var. Müthiş bir mix var, bunu özellikle plakta yakalıyorsunuz, albümü dijitalden dinlediğinizde bir kulaklıkla dinlediğinizde de çok iyi anlıyorsunuz. Dört dörtlük bir mix yapılmış pan dediğimiz sol ve sağ kanaldan ayrı ayrı gelen sesler çok iyi ayarlanmış ve dolu dolu sunulmuş şarkılar. 

Amacın ne sevgilim?

Albümlerin plak ve kaset olarak basıldığı yıllarda A1 ve B1 şarkısı yani A yüzün ve B yüzün ilk şarkısı çok önemliydi. Sanatçılara oraya en iyi şarkılarını koyardı. Tesadüf mü bilmem ama bu albümde de A1 ve B1 albümün en dikkat çeken şarkıları olmuş. “Amacın ne” eskilerin ağzıyla yazayım albümün ikinci yüzünün açılış şarkısı. 

Hani karşınızdakine senin derdin ne? Dersiniz ya. İşte tam o duygu var bu şarkıda. Egoların çatıştığı modern yaşamda herkesin herkesi ezmek için adeta kıvrandığı bir dünya düzeninde bu sözü çok söylüyoruz hepimiz. Bu işte de olabiliyor özel hayatta da. 

Amacın ne sevgilim amacın ne? Yani bana neden bunları yaşatıyorsun. “Özleyen her gün özlüyor, bu da başka bir kader” sözleri ile bu şarkıda da kadere atıfta bulunmuş Öncel. Çok sevdim kadere olan bu atıfları, çok yerinde samimi ve modern bir söylem ile kaderi hem sorguluyor hem de nazik bir kabullenme ile karşılıyor.

Nazan Öncel’in bu albümü ile ilgili söyleyecek çok söz var. Satırlara sığmaz dakikalar yetmez. Özellikle Nazan Öncel’in şair kimliği biraz da ozan kimliği ile çıkıyor karşımıza. Sadece müziği veya melodiyi değil ortaya çıkan ve sözleriyle sizi düşünceye, sorgulamaya iten sözleri ile farklı bir bütünlük yaratılmış. 

Bu albümü mutlaka dinleyin diyeceğim benim kalbimi yakan üç şarkı “Esme”, “Gurur Çıkmazı” ve “Amacın Ne” olmuş sizde kalbinizde cız eden şarkılar bulacak ve tüm albümü baştan sonra bütünlüğü olan “albüm” edasıyla dinleyeceksiniz.