MAGAZİNİ YOK SAYANLARA!

Fehmi KETENCİ 23 Nis 2018

Fehmi KETENCİ
Tüm Yazıları
Uzunca bir süredir, Türkiye'de magazin konusunda, 1980 sonrasından başlayarak günümüze, gençliğin toplumsal açıdan depolitize edildiği ve konformizme yönlendirildiği, ancak bu yönlendirmenin olumsuz sonuçlar doğurduğuna ilişkin görüşler dillendirilmektedir.

       Bazı makalelerde pek de doğru bir yaklaşım olarak değerlendiremeyeceğimiz, aşağıda bir bölümünü yansıttığım türde, magazini yok saymaya yönelik değerlendirmeler zaman zaman gündeme taşınmaktadır.

      Sözü edilen dönemde; medya içerikleri, eğlence ağırlıklı olmuş ve insanların boş zamanlarına seslenme bağlamında “Magazin” içerikli metinler yoğunluk kazanmıştır. Türkiye’de benimsenen neo-liberal ekonomik politikalar ile siyasal  alanda yaşanan depolitizasyon sürecinin etkileşimi ise, bu gelişmede önemli unsurlar olarak öne çıkmıştır.

Gençliğin bu yönlendirmelerle farklı gösterilmesi ve politikadan ve siyasal akımlardan uzaklaştırılmak istenmesi, ancak bu yönlendirmenin o dönem gençliğinde olumsuz sonuçlar doğurduğuna ilişkin görüşler dillendirilmektedir:

      “Magazinle yaşanan kültür bunalımında; her şeyi hem de emek harcamadan isteme alışkanlığı, analiz yapma, ‘görme’ yeteneğinin kaybı ve bunlara bağlı olarak cinsel açgözlülük, bugün var yarın yok ‘aşk’lar, ‘tamamen duygusal’ olan düşünmeden gülme ihtiyacı, psikolojik bozukluklarla övünme hastalığı, sürekli hep daha fazlasını istemek, siyasal olandan nefret etmek, mümkünse hiç ilgilenmemek”.  

      Buna katılmam mümkün değil tabii ki, bu çok kolay ve de doğru bir bakış açısı olmayan bir değerlendirmedir.      

      Magazine bilimsel tanımlaması açısından bakma daha doğru olacaktır.

      O çok umursanmayan yok sayılmak istenen “magazin” nedir?

      Önce, İngiltere’de denenerek daha sonraları ABD’ye ve diğer Avrupa ülkelerine yayılan Magazin Gazeteciliği, halka dönük gazetecilik anlayışının yaygınlaşmasıyla gelişmiştir denilebilir.

      Halka dönük gazeteciliğin iki önemli amacı vardır:

      - İnsanın ilgisini çeken konuları işlemek

      - Ucuza gazete satmak.

      Bir yandan okuyucuyu gazetelere yöneltmek için onların ilgisini çekebilecek konuları bulmak, diğer yandan ise ucuza gazete satarak okuyucunun almasını sağlamak

için çeşitli yollar denenmiştir.    

      İnsanoğlunu bilgilendirmekten çok hoşça vakit geçirmesini amaçlayan magazin gazetelerinin izleyicisi, fikir gazetelerine oranla çok daha fazladır. Her eğitim düzeyine hitap edebildiğinden vakit geçirmek oyalanmak için okunurlar.

      Dünyada ekonomik krizin ardından gelen yıllarda, Birinci Dünya Savaşı’ndan bu yana hızlanan radyo ve televizyonun devreye girmesiyle Magazin Gazeteciliği daha da güçlenmiştir.     

      Magazin haberciliğinde “infoteintmenet” denilen ve “eğlendirici bilgi” olarak adlandırılan haber türü benimsenmiştir. Bu tür habercilik, görsel malzeme kullanımına önem vermekte, duygusallığı da ön planda tutmaktadır.      

      Bu konuda bir araştırma yapan Amerikalı Doris Graber’in ulaştığı sonuçlar oldukça ilginçtir; Graber’e göre televizyon gazetecileri, haber metninin oluşturulmasında kim, ne, ne zaman ve nerede sorularının yanıtlarını doğrudan verirlerken iletilerde gereksinim duyulan niçin ve neden sorularını yüzeysel olarak yanıtlamaktadırlar.     

      Magazin haberciliğinin amaçlarını, eğlendirirken bilgi vermek şeklinde özetleyebiliriz.     

      Magazin haberciliğinde haber olabilecek her konu haber yapılarak yayımlanır. Bu yönden insanoğlunun hoşuna giden, onları düşünmeye yöneltmeyen haberler yanında çoğu kez yapay haberler de verilir.     

      İnsanları oyalamak, modern yaşamın monoton ve sıkıcı düzeninden düş dünyasına götürmek, duygularına yönelmek için akla gelmedik yollar denenir.      

      Televizyon haber bültenlerinde magazin haberlerine siyaset ve ekonomi haberlerinden çok daha fazla süre verilir.

      - Çünkü magazin, hayatın gerçeğidir.

      - Çünkü magazin haberi demek tiraj ve reyting demektir.

      - Seviyeli magazin haberleri, insanda hep pozitif etki bırakır.

       Magazin haberi okumak, magazin haberi izlemek, tıpkı çikolatadaki endorfin hormonu gibi insana mutluluk verebilir.

       Günlük stresten bunalan insanların akşam evlerine gidince ekranda magazin haberi yayınlayan bültenleri izlemeyi tercih ettikleri, ülkemizde çoğu zaman televizyon, gazeteler ve dergiler gibi yayın organlarının kurtarıcıları oldukları gerçeğinin varlığını yok sayamayız..