Türkiye Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan geçen yıl mayıs ayında hem İsveç'in hem de Finlandiya'nın askeri ittifaka katılma taleplerine itiraz etmişti. Hatırlarsınız bu iki ülke Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından NATO'ya üyelik talebinde bulunmuştu. Türkiye, Finlandiya'nın başvurusunu nisan ayında onayladı. Ancak, NATO üyesi Macaristan ile birlikte İsveç'i bekleterek, Stockholm'ün Ankara'nın terörist olarak tanımladığı kişilere karşı daha fazla adım atmasını istedi. Verilen sözlere inanılması sonunda 11 Mart 2024 günü NATO'nun 32. üyesi olarak İttifak'a katılan İsveç'in bayrağı, Brüksel'deki karargâhta yerini aldı.
İsveç'in NATO'ya katılımı, toplu savunma yeteneklerinin geliştirilmesi, NATO'nun Baltık Denizi bölgesindeki varlığının güçlendirilmesi ve hem İsveç'e hem de ittifaka stratejik avantajlar sağlaması açısından büyük önem taşıyor. Pekiyi, İsveç'in NATO'da olmasının önemini vurgulayan bazı önemli noktalar neler derseniz şöyle sıralayabiliriz.
İsveç'in NATO'ya üyeliği, NATO topraklarını Baltık kıyı şeridi boyunca genişleterek ittifaka stratejik olarak fayda sağlayacak ve bir Rus saldırısı durumunda Baltık ülkelerinin savunulmasını kolaylaştıracaktır. Bu coğrafi avantaj, asker ve teçhizatın İsveç üzerinden Estonya, Letonya ve Litvanya gibi ülkelere taşınmasını kolaylaştıracak. İsveç silahlı kuvvetleri, gelişmiş hava kuvvetleri ve denizaltılar da dahil olmak üzere modern askeri teçhizata sahiptir ve bu da onları NATO'ya değerli bir katkı haline getirmektedir. Sayısal olarak küçük bir ülke olmasına rağmen İsveç ordusu savaş konusunda deneyimlidir ve Afganistan'dakiler gibi çeşitli NATO misyonlarına aktif olarak katılmıştır.
Bir NATO üyesi olarak İsveç, İttifak anlaşmasının 5. Maddesinde özetlenen önemli korumadan yararlanır; bu madde, bir veya daha fazla NATO üyesine yönelik silahlı saldırının tüm üyelere karşı saldırı olarak değerlendirileceğini belirtir. Bu, İsveç'e bir saldırı durumunda NATO'nun yardıma koşma yükümlülüğünü garanti altına alıyor. Bence İsveç için önemli konulardan biri de bu. Ancak dünya savaşına katılmamış bir ülke olarak bu korku nedir? Ben bunu hep merak ettim.
NATO üyeliği İsveç'e, veto yetkisi de dahil olmak üzere savunma ittifakının temel karar alma organı olan NATO Konseyi'nde eşit haklar veriyor. Bu, İsveç'in NATO politikalarının ve kararlarının şekillendirilmesine aktif olarak katılmasına olanak tanıyor.
Nedenlerden biri bu olabilir ama en büyük neden olarak Rusya’ya karşı kendini güvene almak olarak saptanmış. İsveç'in NATO'ya katılımı, yetenek geliştirme, birlikte çalışabilirlik, NATO liderliğindeki operasyonlara destek ve Stratejik Hava İkmal Yeteneği (SAC) gibi girişimlere katılım gibi alanlarda ittifakla mevcut iş birliğini güçlendirecektir. İsveç, NATO'ya katılarak diğer İskandinav ülkeleriyle stratejik ortaklıklarını sağlamlaştırıyor ve İskandinav Savunma İş birliği (NORDEFCO) gibi girişimler yoluyla bölgesel savunma iş birliğini geliştiriyor.
Özetle, İsveç'in NATO'ya üyeliği yalnızca ittifakın savunma yeteneklerini güçlendirmekle kalmıyor, aynı zamanda İsveç'e artırılmış güvenlik garantileri, NATO içindeki karar alma süreçlerine erişim ve hem bölgesel hem de uluslararası düzeyde daha derin askeri iş birliği fırsatları sağlıyor. Umarım teröre verdiği desteği kesme konusunda verdiği sözleri tutar ve güvenilir bir NATO ülkesi olur.
