​TÜRKÇE SÖZLÜ POP MÜZİĞİNİ BAŞLATAN ADAM

Bu yaz başında çok önemli bir albüm yayınlandı. Türkçe sözlü pop müziğinin mucidi Fecri Ebcioğlu ile ilgili hazırlanan bir tribute-anma albümü. Tüm zamanlarda dinlenebilecek bu proje albümü biraz inceledik.

Bu yaz başında çok önemli bir albüm yayınlandı. Türkçe sözlü pop müziğinin mucidi Fecri Ebcioğlu ile ilgili hazırlanan bir tribute-anma albümü. Tüm zamanlarda dinlenebilecek bu proje albümü biraz inceledik.

2023 yılının ilk yarısı resmen karambol bir dönem oldu. Deprem, genel seçim atmosfer, ekonomi derken insanlar müzikten de uzak kaldı. Bu yaz yayınlanan pek çok müzik projesi tam hak ettiği noktaya gelemedi. Bu albümlerden biri de Fecri Ebcioğlu adına yayınlanan “100 Yıllık Şarkılar” albümü oldu. Albümü daha önce Aysel Gürel için "Aysel'in", "Kayahan'ın En İyileri", "İşte Benim Zeki Müren", "Muazzez Abacı Sezen'imin Şarkıları" ve "Fikret Şeneş & Kimler Geldi Kimler Geçti " albümlerinin yapımcılığını yapan ve son dönemlerde proje albümlerle dikkatleri çeken Moko Yapım adına Murat Yıldırım yaptı.

Takımı küme düşünce futbolu bıraktı

Fecri Ebcioğlu Türkiye’nin en renkli müzik insanlarından biri. Karşıyaka Futbol takımında kalecilik yaptı. Öyle sıradan bir kaleci de değildi. Fenerbahçe’nin birinci takımına kadar seçilecek kadar başarılı oldu. Fecri’nin kaleciliği bırakması da çok ilginçtir. İstanbul Adalet takımında kalecilik yaparken ve maç 3-1 devam ederken son on dakikada üç tane hatalı gol yedi. Maçı kaybeden İstanbul Adalet futbol takımı küme düştü. Bu Fecri Ebcioğlu’nun son maçı oldu. O maçtan sonra kaleciliği bıraktı. O dönem futbol öyle bugünkü gibi para getiren bir meslek değildi. Belli ki onu fazla açmadı ve farklı dünyalara açılma kararı aldı.

Radyo starı oldu

1960’larda İstanbul Radyosunda DJ’lik yaptı. Hem dinleyicilerden gelen plakları hem de kendisinin yurt dışından edindiği plakları yayınladı. İlk programının adı “Çay Saati Melodileri” ikinci programın adı ise “Dinleyici İstekleri” idi.

O dönemlerde radyo önemli. Altın dönemini yaşıyor. Adeta bir radyo çılgınlığı yaşanıyordu. Öyle bugün gibi sosyal medya Twitter, Instagram bilmem ne yok. Müziğe ulaşmanın tek yolu radyo. Fecri Ebcioğlu da bu popülerlikten payına düşeni alıyor ve haftada 6 binden fazla dinleyici mektubu alarak rekorlar kırıyordu.

Uçakta yazılan şarkı milat oldu

1960'ta Hollanda'dan dönerken Bob Azzam'ın o dönem çok popüler olan şarkısı “C'est Ecrit Dans Le Ciel”ne Türkçe sözler yazmaya başladı. Bu şarkıya yazdığı Türkçe sözleri içinde bulunduğu uçak biletinin arkasına bir başka söylentiye göre de sigara paketinin arkasına yazmış. Şarkının adı “Bak Bir Varmış Bir Yokmuş”tu. Uçak İstanbul'a indiğinde hemen arkadaşı İlham Gencer'in çalıştığı gece kulübü "Çatı"ya giderek bu şarkıyı İlham Gencer’e verdi. İlham Gencer bu şarkıyı plak yaptı ve “Bak Bir Varmış Bir Yokmuş” Türkiye’nin o dönem aranjman olarak adlandırılan yabancı şarkılara Türkçe söz yazma eyleminin ilk örneği oldu. Bu plak aynı zamanda popüler müzik tarihinin ilk Türkçe sözlü pop müzik plağı oldu. Yani bir kilometre taşı oldu. Şarkı tutunca Fecri Ebcioğlu bu yöntemle yabancı şarkılara Türkçe sözler yazmaya devam etti. İkinci yazdığı şarkı Türkiye’ye konser için gelen Adamo’nun popüler şarkısı “Tombe La Neige'” oldu. Şarkı “Her Yerde Kar Var” Türkçe sözleriyle Adamo tarafından plak yapıldı. Bu formül tutmuştu. Bu formülü uygulayan bir diğer isim de Sezen Cumhur Önal’dı. Onlara daha sonra Fikret Şeneş ve Ülkü Aker gibi klasiklere imza atan söz yazarları eklenince Türkiye’de yetmişler ve hatta seksenlerde popüler müziği domine eden aranjman dönemini yaşadı.

Ajda Pekkan’da hakkı çoktur

Fecri Ebcioğlu’nun bir diğer önemli özelliği de Ajda Pekkan’ın müzik dünyasına girmesine ve tanınmasına vesile olan şarkılar yazmasıdır. Frank Sinatra’nın meşhur “Strangers In The Night”ına “İki Yabancı” sözlerini yazan Ebcioğlu, Ajda’nın kariyerinde önemli bir vites oldu. Ebcioğlu Ajda’nın altmışlı yıllarda ürettiği şarkıların büyük bir bölümünün söz yazarı oldu.

Fecri Ebcioğlu’nun 1961 yılında “Bak Bir Varmış Bir Yokmuş” ile başlayan üretim süreci 1987 yılına kadar devam etti. 1987 yılında onun son yazdığı “Hayalimdeki Resim” adlı şarkıyı Alpay seslendirdi. Bu süreçte Ajda Pekkan’ın dışında Dario Moreno, Ayten Alpman, Gönül Turgut, Tanju Okan, Juanito, Rüçhan Çamay, Nilüfer gibi yorumcularda onun şarkılarını ilk plak olarak yayınlayan yorumcular oldu.

Erken bir ayrılık yaşattı

Fecri Ebcioğlu çok erken bir yaşta ayrıldı aramızdan. 1985 yılında henüz 58 yaşındayken felç geçirdi. Uzun bir süre hastanede tedavi gördü. Evine gittikten sonra müzik dünyasının vefasızlığı her zamanki gibi kendisini gösterdi. Fecri Ebcioğlu’na Alpay özel bir vefa gösterdi. Onu tekrar şarkı sözü yazması için motive etti. Fecri Ebcioğlu bunun üzerine Giannis Parios’un seslendirdiği “İmerologio Monaksias” adlı klasiğine “Hayalimdeki Resim” sözlerini yazdı. Alpay bu şarkıyı ilk TRT televizyonunda seslendirdi ve Ebcioğlu’nu onurlandırdı. Fecri Ebcioğlu maalesef genç bir yaşta 62 yaşında evinde geçirdiği kalp kriziyle hayata gözlerini yumdu. Leventte yaşadığı evin bulunduğu sokağa “Fecri Ebcioğlu Sokağı” adı verildi ve bu müzik insanı ölümsüzleştirildi.

Kafiyeyi seven bir yazardı

Fecri Ebcioğlu şarkı sözü tarihinde ve popüler müzikte önemli hitlere imza atmıştır. Şarkı sözlerinde kafiye kullanmayı severdi. “Boş Sokak” adlı klasiğinde bakın kafiyeyi nasıl kullanmıştır:

“Kapandı pencerem, şarkım sustu

Artık o kalbimde çalıyordu

O eski hislerim tekrar coştu

Fakat ne yazık ki, sokak boştu”

Bir diğer klasiği “Her Yerde Kar Var”ın bir dörtlüğünde ise kafiye kullanımını şu şekilde uygulamıştır:

“Karda zordur yürümek

Anladım gelmeyecek

Dünya oldu bana dar

Neden yağdın söyle kar”

Şöhreti başarıyı dolu dolu yaşadı ama kaderi her şeyi erken bitirdi. Yazacak daha çok şarkısı olduğundan eminim ama nedense seksenlerde kendi kabuğuna çekildi ve küskün çocuklar gibi “ben oynamam” dedi. Seksenlerin kirli popüler müzik sektöründe, tavernacıların cirit attığı bir dönemde pop müziğinin esamesi okunmazken o da geride kalmıştı.

Odeon Müzik iki binli yıllarda Fecri Ebcioğlu’nun yazdığı ve farklı sanatçılar tarafından seslendirilen şarkıları derleyerek “Fecri Ebcioğlu Şarkıları” albümüyle yayınladı. Moko Yapım uzun bir hazırlık aşamasından sonra “100 Yıllık Şarkılar” adlı tribute albümü yayınladı.

Ve 100 Yıllık Şarkılar albümü

“100 Yıllık Şarkılar” albümünde on iki şarkı ve yorumcu yer alıyor. Yorumcular arasında popüler isimler de var daha az tanınan isimler de var. Peki albümdeki şarkılar nasıl? Bakalım.

Candan Erçetin “Kalbin Yok mu?” aldı şarkıyı seslendirmiş. Şarkının düzenlemesi hem modern hem de retro bir soundla hazırlanmış. Mixine kadar retro olmaya dikkat edilmiş.

Sertab Erener “Boş Sokak”ı seslendirmiş. Bayağı dramatik bir düzenleme ve yorum olmuş.

Ufuk Beydemir daha ilk Tanju Okan’dan dinlediğimiz “Her Akşam Votka Rakı ve Şarap” adlı şarkıyı seslendirmiş. Soft rock bir düzenleme olmuş.

Kalben, Adamo ile özdeşleşen “Her Yerde Kar Var” ı kendine ait özgün tarzıyla seslendirdi. Şarkı Kalben’in sesine çok yakışmış.

Deniz Çakır, “Boş vermişim Dünyaya”yı hafif sirtaki formatında seslendirirken, Tuğkan “Atlı Karınca”yı seslendirdi. Tuğkan bu Ajda klasiğine güzel bir rock düzenleme yapmış.

Begüm ve Melih Şengül bir diğer Ajda klasiği “Üç Kalp”i soft pop bir düzenlemeyle hafif ritim ekleyerek yorumladı.

Elif Kaya, Dario Moreno’nun “Mesut Ol Sen”ini seslendirirken Ege “Deniz ve Mehtap” adlı klasiği yorumladı. Bu iki yorumcu albümün güçlü yorumcuları olarak albümü biraz ivmelendirmiş diyebilirim. Elif Kaya’nın bossanova bir düzenleme üzerine yaptığı yorum mükemmel olmuş. Ege ise tam Greek bir soundla seslendirmiş şarkıyı çok güzel bir sirtaki olmuş. Aslında albümün tamamı bu şekilde retro gitseydi daha iyi olurdu. Ama bu albümde de her tribute albümde düşülen hataya düşülmüş ve yeni nesil yakalanacak diye bazı şarkılara yakışmayan düzenlemeler yapılmış. Bunlardan biri de Gökçe Kasacı’nın seslendirdiği “Hayalimdeki Sesim” olmuş. Bu şarkıyı Gökçe orijinal düzenlemesi üzerine seslendirseydi şarkı uçardı ama biraz yeni nesil takılmak istemiş. Bence olmamış.

Albümün son iki şarkısı Fecri Ebcioğlu’nun showmen – oyuncu kimliğini anlatan şarkılar. “Param Olsaydı” ve “Yaşa Fenerbahçe”. Param Olsaydı’yı Yağız Çınar coverlamış. Çok güzel bir sound yakalamış adını ilk kez duyduğum Yağız Çınar çok iyi bir ses, tiyatral yönü de var ve bunu bu şarkıda göstermiş. Lokomotif Band koyu bir Fenerbahçeli olan Fecri Ebcioğlu’nun “Yaşa Fenerbahçe” şarkısı seslendirdi. Fecri Ebcioğlu bu şarkıyı İspanyol “Eviva Espana” adlı şarkı üzerine çok sevdiği Fenerbahçesi için yazdığı sözlerle ortaya çıkarmıştı.

Seksenli yıllarda mütevazi bir hayat yaşayan Fecri Ebcioğlu sadece “Yaşa Fenerbahçe” adlı şarkısı ile bir telif milyoneri olabilirdi. Bu şarkı kim bilir kaç milyon kez stadlarda, barlarda eğlence mekanlarında seslendirildi diye düşündüm kendi kendime…

Keşke Ajda ve Alpay da olsaydı

Albümde Ajda Pekkan ve Alpay’ın olmasını isterdim. Ajda Pekkan “hep ben seslendirdim bu şarkıları biraz da diğer sanatçılar seslendirsin” tarzı bir bahaneyle açıkladı albümde olmamasını. Vefada bahane olmaz Ajda demek istiyorum. Alpay neden yer almadı bilmiyorum ama onu da bu albümde görmek isterdim çünkü Alpay’ın hem yorumu çok özel hem de Fecri Ebcioğlu’nun hayalinde özel bir yeri var.

Özetle güzel bir proje albümü olmuş “100 Yıllık Şarkılar” albümü. Eskiden CD’ler basılırdı albümleri elimize alır incelerdik, şimdi artık dijitale mahkum olmuş müzik piyasasında bu tür proje albümlerin ön plana çıkması da zor oluyor. Çünkü adı üstünde bu bir “albüm”. Bu tür proje albümlerin yurt dışındaki gibi hak ettikleri itibarları görmesi için fiziki olarak da basılması lazım ama müzik tüketicisi öylesine dijitale kodlandı ki… Bunlar hızlı tüketilecek dijital albümler değil arşivlik albümler, lakin ülkede şu an hızlı tüketim devri yaşanıyor. Bunun önüne nasıl geçilir fikrim yok. Belki gelecekte tekrar fiziki albüme dönüş yaşanırsa proje albümlerde hak ettikleri değeri bulur. Mutlaka satın alın diyeceğim ama o alışkanlıktan, mutlaka Spotify veya Apple Music’ten dinleyin beğeneceksiniz.