Doksanlı yıllarda radyolarda bir şarkı çaldı mı o şarkı gündeme gelir ve tabiri yerindeyse şarkı "patlardı" yani hit olurdu.

Türkiye’de yayınlanan dizilerin son on beş yıldır gündem belirleme gücünü çok seviyorum. Türk dizilerinin sadece Türkiye’de değil dünya üzerindeki etkilerini artık bilmeyen yok. Bu etkiye ek olarak dizilerin müzik gündemine etkilerini eklemek lazım. Doksanlı yıllarda radyolarda bir şarkı çaldı mı o şarkı gündeme gelir ve tabiri yerindeyse şarkı “patlardı” yani hit olurdu. Rafet El Roman’ın “Seni Seviyorum” şarkısı, Zafer Peker’in “Diyemedim” şarkısı, Bora Öztoprak’ın ilk albümü, Ebru Gündeş’in ilk albümü ve onlarca şarkı ve albüm radyolar sayesinde patladı. Bu trend 2000’li yıllarda da devam etti. 2000’li yıllarda internetin hayatımızda yaygınlaşması ile beraber internet aracılığı ile patlayan şarkılar da oldu. Bunun en somut örneği Cüneyt Tek’in “Gidersen” şarkısı oldu. Şarkı hem internette hem de radyolar sayesinde gündeme geldi ve hit oldu.

Aliye ile başlayan bir trend

Diziler 2000’lerde yavaş yavaş zirveye çıkmaya başladı. Benim aklıma gelen ilk müzik sektörüne etki eden dizi ATV’de yayınlanan ALİYE adlı dizidir. Bu dizide Kıraç’ın uyguladığı müzik stratejisi Ayten Alpman’ın “Ben Varım” şarkısının tekrar gündeme gelmesine katkıda bulunmuştu. 2010’lu yıllarla beraber diziler öylesine büyük bir evrim geçirdi ki bu evrimden müzik endüstrisi de payına düşeni aldı. Dizilerin gündem belirleme özelliğine müziğin de eklenmesi tam da bu döneme denk geliyor. Diziler için besteciler tarafından özel müzikler hazırlanmaya başlandı. Bu hazırlanan dizi müzikleri çok kaliteli müzikler oldu. Büyük orkestralar ile hazırlanan düzenlemeler normalde enstrümantal müzik dinlemeyen bir topluma diziler aracılığı enstrümantal müzik de dinletti. Diziler için hazırlanan şarkılar çok kaliteli eserler oldu ve hepsi de birer klasik müzik eseri oldu.

Dizi izlerken Shazam’lamak artık moda

Dizilerin müzik endüstrisine olan ikinci ve en önemli katkısı ise özellikle duygusal sahnelerde kullanılan şarkılar oldu. Dizilerde yayınlanan bu şarkılar öylesine duygusal ve vurucu sahneler de kullanıldı ki insanlar bu şarkıları o sahneler eşliğinde dinlediğinde o sahnelerin üstündeki duygusal yoğunluğun da etkisi ile hemen onları Shazam’ladı ve o şarkıları keşfetmeye başladı. Şimdi Shazam’lamak ne demek diyeceksiniz. Anlatayım. Müzik seven herkesin kullandığı bir uygulama olan Shazam herhangi bir yerde dinlediğiniz bir şarkının künyesini öğrenmenize yardımcı oluyor. Mesela bir dizi izlerken bir şarkı dinlediniz hemen elinize cep telefonunuzu alıyorsunuz Shazam uygulamasını açıyorsunuz, uygulama sizinle o şarkıyı dinliyor ve şarkının adını, yorumcusunu size hemen bildiriyor. Dileyenler Shazam’ın verdiği linkle o şarkıyı Spotify veya Apple Music’ten dinleyebiliyor. Kısacası müzik dinleyicisi o şarkıyı keşfediyor.

Dizilerde patlayan şarkılar

Dizilerde son on, on beş yılda yüzün üstünde şarkı ve solist patladı. Mesela yakın geçmişte şu an hala Kanal D’de yayınlanan “Yargı” dizisinde Yüzyüzeyken Konuşuruz’un “Dinle Beni Bi” şarkısı patladı. Şarkı Yüzyüzeyken Konuşuruz’u bir anda gündeme getirdi. Şarkı zirveye yerleşti ve Spotify’da grubun en çok dinlenen şarkısı oldu.” “Dinle Beni Bi” an itibariyle sadece Spotify’da 182 milyon 461 bin kez dinlendi. Bu şarkı Yargı dizisinde birden çok kez kullanıldı, birkaç bölümde üst üste kullanılan şarkı dizinin başrol oyuncusu Ceylin ile bütünleşerek adeta dizinin birinci sezon marşı oldu. Bu yoğun kullanım şarkının tek kelime ile bir mega hit olmasına neden oldu ve rekor bir dijital dinlenme yakaladı. Yine Kanal D’de yakın geçmişte yayınlanan Camdaki Kız dizisinde kullanılan Müslüm Gürses’in “Seni Yazdım” şarkısı yıllar sonra yeniden hit oldu. Bu şarkı dizinin yayınlandığı dönemde Spotify’da en çok dinlenen Müslüm Gürses şarkısı oldu. Şarkı şu ana kadar sadece Spotify’da 69 milyon 417 bin kez dinlendi. Nilüfer’in “Son Arzum” şarkısı kırk beş yıl sonra yine diziler sayesinde hit oldu. Şarkı birden çok dizide kullanıldı ve onlarca hiti olan Nilüfer’in bu şarkısının en hit şarkılar listesinde zirveye çıktı. Şarkı Spotify’da tam bir yıldır en çok dinlenen Nilüfer şarkısı. An itibariyle “Son Arzum” şarkısı 93 milyon 519 bin kez dinlendi. Bu rakamlar tamamen diziler sayesinde elde edilen rakamlar. Bu şarkıların sayısı çok. Yani diziler aracılılığı gündeme gelen ve Shazamlanarak hit olan şarkıların sayısı çok fazla. Bu söylediklerim sadece birkaç tane örnek.

Son örnek Semra San’dan geldi

Dizilerde patlayan şarkılara bir son örnekte Kızılcık Şerbeti dizisinden geldi. Geçtiğimiz sezon kutuplaşmanın da etkisi ile adeta fırtına gibi gündeme giren Kızılcık Şerbeti iki hafta önce çok az bilinen bir şarkıyı çok önemli bir sahnede kullandı. Diziye sıklıkla göz atan biri olarak ben de o duygusal sahnede kullanılan şarkıyı ilk dinlediğimde “acaba bu şarkı kimin” diyerek Shazamladım. Karşıma Semra San’ın seslendirdiği “Özür Diliyorum Aşktan” adlı şarkısı çıktı. Semra San’ı müziğe ilk başladığı günden beri tanıyan ve ara ara takip eden biri olarak yedi yıl önce yayınlanan bu şarkısını görünce çok şaşırdım. “Böyle güzel bir şarkısı vardı acaba neden şarkı hak ettiği ilgiyi alamadı..” diye de düşündüm. Şarkı inanılmaz güzel romantik ve duygu yüklü bir şarkı. Kızılcık Şerbeti dizisinde Nursema’nın eşi Umut’tan ayrılma sahnesinde kullanılan şarkıyı duyan binlerce dizi izleyicisi şarkıyı merak etti ve onu Shazamlayarak yeniden keşfetti. Müthiş bir ayrılık şarkısı olan “Özür Diliyorum Aşktan”ı ben de dizinin yayınlandığı 19 Nisan Cuma akşamı 21:39’da Shazamlamışım. Benim yaptığımı aynı anda binlerce kişi yapınca şarkı bir anda gündeme geldi ve Shazam uygulamasında en çok Shazamlanan şarkılar listesinde ilk yirmiye de girmeyi başardı. Nursema ile Umut’un ayrılık şarkısı olan “Özür Diliyorum Aşktan” ilk yayınlandığı 2017 yılından tam yedi yıl sonra gündeme geldi ve kalplere girdi. Şarkının gündeme gelmesi ile Semra San da gündeme geldi. Semra San bu konuda hem mutlu hem de şaşkındı. Bunu “Şarkımın yedi yıl sonra gündem olması ve en çok aranan şarkı olması bana büyük bir sürpriz oldu. Reyting rekortmeni dizide şarkıma yer verilmesi çok güzel oldu benim için. İnanılmaz güzel tepkiler alıyorum” sözleriyle dile getirdi.

Bu örnek bir kez daha dizilerin gücünü gösterdi

Kızılcık Şerbeti dizisinde patlayan bu şarkı bir kez daha Türk müzik endüstrisinde dizilerin gündem belirleme gücünün örneği oldu. Semra San’ın bu şarkısı çok güzel bir şarkı. Aslında şarkı yedi sene önce patlamayı hak ediyordu ama malum popüler kültür, eğer iyi tanıtım yapamazsan hakkını alamıyorsun. İyi tanıtımın artık adı da değişti. Deli gibi para harcamak gerekiyor. Bunun sonu yok. Bir şarkının doğal yollarla patlaması ve hit olması ise artık kader kısmet işi. Medya ve müzik piyasasında öylesine büyük bir rekabet var ki artık kader kısmetin önüne bile geçti bu rekabet. Yani işin özeti artık şarkı patlatmak zor! Hem de çok zor! İşte tam bu noktada diziler devreye giriyor. Doğru sahnelerde kullanılan doğru şarkılar bir anda toplumda bir duygusal infilak yaratabiliyor. Bunu eskiden radyolar yapardı ama radyo mecrası hem dijital medya karşısında zayıf kaldı hem de başarısız yöneticilerin oluşturduğu oligark yapı yüzünden küçüldü ve sektördeki eski gücünü kaybetti. Dijital medya bir okyanus gibi büyüdü artık kimin ne yaptığı belli değil. Doğal viral olmak zor, olsanız da bunu reklam kampanyası ile desteklemeniz gerekiyor. Oysa diziler öyle değil. Bir popüler diziyi ortalama 9-10 milyon insan izliyor. Buna bir de prodüksiyon kalitesi eklenince artık gündem belirleme gücü dizilere geçti. Bu güç en az beş, altı sene daha devam eder. Gözüken o ki bu dizi endüstrisi daha çok şarkının gündeme gelmesini sağlayacak.