KURBAN… YARADAN'A YAKINLAŞMAK…

Mehtap DEMİR

02.08.2020 - 02:35 Yayınlanma

"Kurban" tüm kültürlerde yaratana karşı insanlığın teslimiyetinin bir sonucu olarak ortaya çıkmış.

Pek çok dini kaynakta kurban, Allah’a manen yaklaşmak yakınlık duymak olarak gösterilir

Özü de budur…

Keza;

“Kurban” tüm kültürlerde yaratana karşı insanlığın teslimiyetinin bir sonucu olarak ortaya çıkmış.

İbadetin en önemli bölümlerinden biri olarak kabul edilen kurban, Allah’ın barışına mazhar olmak, onun verdiklerine minnet göstermek ve kudretten bir şeyler dilemek içindir.

Örneğin;

Yahudi inancında 3000 yıl evvel Mısır esaretinden kurtuluştan sonraki Mişkan’a kadar giden köklü bir gelenek “korban”

Yahudilikte tarladan ilk çıkan mahsul bile kurban edilir.

Öyle ki;

Yahudi din adamlarından filozof Rambam, dua etmek ve manevi değerleri yüceltmeyi Tanrı’ya yapılabilecek en büyük ibadet, adak olarak yorumlamıştı…

İncil'de İsa peygamberin katıldığı kurban merasimleri anlatılır.

Hristiyanlığın şekillenişinde, kurban ibadeti İsa peygamberin şahsında sembolize edilerek kaldırılmıştı.

Hristiyanlar, ekmek-şarap ayini vasıtasıyla İsa'nın kurban olarak sunuluşuna iştirak etmeyi temel görev saymış ve İsa'nın üzerinde öldüğüne inanılan haçı, insanlar için hikmet, adalet ve kurtuluş aracı olarak tasavvur etti.

Buna göre insan, ancak vaftiz vasıtasıyla İsa'nın mistik vücuduna girer ve bu şekilde meydana gelen münasebet, mukaddes yemeğe (evharistiya) katılmak suretiyle İsa'nın vücudunu ve kanını ruhani bir şekilde benimsemekle kuvvetlendirir.

Medeniyetler tarihine baktığımızda,

Aztekler, Mısırlılar, Fenikeliler, Vikingler insan kurban eden topluluklar arasında.

Antik Yunan trajedilerinin en çok bilinen hikayesine göre Menelaus, fırtınadan kurtulabilmek için kızı Iphigenia'yı kurban etmişti...

Türki geleneklerde ise kurban ritüeli kanlı ve kansız kurban olarak karşımıza çıkıyor.

Adama törenlerinde kansız kurbanlara "saçı" deniyor ve “saçılar” bugün hala Anadolu'da ve Türk dünyasının diğer coğrafyalarında görülüyor.

Buğday, süt, kımız, yağ gibi armağanlar ile “Yalma” denilen ağaçlara veya kamın davuluna bağlanan paçavralar, ateşe yağ atma, tözlerin ağızlarını yağlama ve kımız serpme gibi törenler kansız kurban ritüelleridir.

Kansız kurbanların en önemlisi ise ruhlara bağışlanarak başıboş salıverilen hayvanlardır.

Türkler bu tür kurbanlara ise “Iduk” diyorlardı.

Iduk’un kelime karşılığı “salıverilmiş”, “gönderilmiş” demektir.

Terim olarak “tanrıya gönderilmiş, tanrıya bağışlanmış hayvan” anlamına geliyor.

Bu hayvanlara yük vurulmazdı, sütleri sağılmaz ve yünleri kırpılmazdı.

Türk kozmolojisine göre;

Sekiz köşe sekiz yöndür ve toprak unsuru sarı renk ile sembolize edilir.

Dualar eşliğinde sekiz yön ve bu yönleri temsil eden ruhlar kutsanır.

Yer için de boğa kurban edilir.

Semavi ve Pagan dinlerde birbirine benzer tüm bu ritüeller insanlığın korunma, tapınma, barınma ve yeme kültürlerine yansımıştır.

Özünde kültürel açıdan bayramlar, kavuşma, sohbet, paylaşma, eğlence gibi ailelerin bir araya geldiği ağız tadının ve muhabbetin çok olduğu cemiyetlerin oluşmasına vesile oluyor...

Herkes dilediği gibi var olsun.
Mübarek olsun…

***

Kontrollü bayramlaşma mı?

Artıyor da artıyor…

Avrupa’da İtalya, Belçika, Yunanistan, İspanya, İngiltere… İkinci dalga epey can sıkıyor.

DSÖ ise diyor ki aşı 2021’in ortalarını bulabilir...

Bulur değil, bulabilir.

Yani olabilir de olmayabilir de. Yani bilmiyoruz ne zaman olacağını.

Velhasıl “yeniden tedbirlerinizi alınız” diyorlar. Avrupa da önlemlere yeniden başladı…

Zaten Doğu’da da durum felaket.

Örneğin İran kelimenin tam anlamıyla bitiyor. 30 milyon Kovid hastasından söz ediliyor İran’da…

Ya biz?