POLLY PECK NOTLARI - 1

Mustafa Kadir ATASOY
Tüm Yazıları
Bu konuda da bir film çekilse iyi olurdu. Aslında hikâyeyi rahmetli babası İrfan Nadir'le başlatmak gerekecek.

Dünyanın en zengin insanları arasına girmiş, Kıbrıs davasına hizmet etmiş biri olarak bilinen Asil Nadir hakkında zamanında epey yazıldı, çizildi. Şirketinin bazılarının iddia ettiği gibi kötü yönetildiği için mi battığı yoksa gizli servisler ve Rum lobisinin gayretleri sonucu mu batırıldığını iyi analiz etmek gerekiyor.

 

Bu konuda da bir film çekilse iyi olurdu. Aslında hikâyeyi rahmetli babası İrfan Nadir’le başlatmak gerekecek. Önceleri Mağusa’da polis memuru olan İrfan bey daha sonra kısa bir süre Lefke’de Kıbrıs Madenleri Şirketi’nde tercüman olarak çalışır. 1943’te tekrar Mağusa’ya döner ve “I N Bookshop” adlı kitapçıyı açar. Bundan sonra Heinz, Crosse & Blackwell gibi gıda firmalarının temsilciliğini alarak işlerini büyütür. 1950’de ise Maraş’ta (Kıbrıs) Europa Novelty ile Europe Patisserie açılır. 1953’te İngiltere’den ithal ettiği altı adet kırmızı halk otobüsünü çalıştırmaya başlar. Kıbrıs’taki EOKA terörünün tırmanmasıyla sahip olduğu işlerini İngiltere’ye taşıyan Nadir ailesi burada kurdukları Nadir Modes, Fame Models tekstil işlerini Asil’in kurduğu Wearwell markası altında birleştirip büyütürler. Libya, Suudi Arabistan, BAE, Irak’a ihracat yapmaya başlarlar.

 

Raymond ve Sybil Zelker tarafından 1940 yılında kurulan Polly Peck mali kriz yaşadıktan sonra 1980’de Asil Nadir Polly Peck’in yüzde 57'sini 270 bin Sterlin karşılığında satın alır. Bundan sonra da 1982'de Kıbrıs’ta narenciye ihracatı için Sunzest Trading Ltd.'yi kurar. O dönemde yetiştirilen narenciyeyi ihraç etmede kullanılan karton paketler Kıbrıs'ta üretilmiyordu. İkinci bir şirket olarak Uni-Pac de bu amaçla kuruldu. Voyager Kıbrıs Ltd. Türkiye'deki Sheraton Voyager Hotel'i satın almak ve Kuzey Kıbrıs'ta oteller inşa etme amacını taşıyordu. Nadir ticari gemiler satın alarak deniz ticareti işine girdi. İlk geminin adını annesine ithafen Safiye Sultan koydu. 1983’te Kıbrıs Rumları Londra’da Asil Nadir aleyhine kampanya yürütmeye başladılar. 24 Temmuz’da Güney Kıbrıs hükümeti İngiltere’den Polly Peck hakkında soruşturma açılmasını talep edeceğini duyurdu.

 

Nadir tekstilde büyümeye devam etti. ABD firması Santana’nın ve İngiliz Inter City’nin çoğunluk hisselerini satın aldı. 1986 yılında başka şirket satın alımlarıyla tekstil işini Uzak Doğu'ya genişletti. 1987'de gömlek üreticisi Palmon Ltd.'nin de çoğunluk hissesini satın aldı. Nisan 1984'te Vestel'in yüzde 82'sini satın alarak elektronik işine girdi. 1985’te Başbakan Turgut Özal'ın da katılımıyla Manisa'daki fabrikanın açılışını yaptı. Yine Niksar su şişeleme tesisini kurdu. Asil Nadir müthiş bir ekonomik güce ulaşmıştı. Tabi bu tür holdinglerin yanında onları destekleyen ya da onları yıpratmaya çalışan birtakım siyasi ve istihbari güçler olduğunu söylemek gerekir.