​DUYGULARIN PSİKOLOJİSİ- SORUMLULUK DUYGUSU

Esra TANRIVERDİ 03 Eki 2023

Esra TANRIVERDİ
Tüm Yazıları
Son yıllarda insanlar arasındaki iletişim zorlaştı, ilişkiler daha yüzeysel hale geldi ve toplumlar duygusal kopukluk yaşamaya başladı.

Nevzat Tarhan hocamın söylediği gibi Endüstri Devrimi ve modernizm, teknoloji ve bilimsel ilerlemenin önemli birer sembolü olarak kabul edilirken, insanların duygularını ve sorumluluklarını göz ardı etme eğilimine yol açtı. Gelişmiş ülkelerdeki çoğu toplum, çıkarcılık, benmerkezcilik ve tüketim odaklı bir yaşam tarzına doğru evrildi. 

Son yıllarda insanlar arasındaki iletişim zorlaştı, ilişkiler daha yüzeysel hale geldi ve toplumlar duygusal kopukluk yaşamaya başladı. Telefonumuzu güncellediğimiz gibi kendimizi de güncellememiz gerek. Yaşam biçimimizi, İlişkilerimizi güncellememiz…

Sorumluluk duygusu gerek özel hayatta gerek sosyal hayatlarda gerekse iş yaşamında, birtakım sorumlulukları alma durumu. Ebeveyn, eş, çalışan, işveren, vatandaş olarak içinde bulunduğumuz tüm toplumsal rollerin sorumlulukları var ve bunları yerine getirmemiz beklenir. 

Pazar günü İstanbul’da hava serin ve yağmurluydu. Birkaç gün önceden de meteoroloji ve AFAD vatandaşlara mesaj atarak uyardı. İstanbullular havanın sağanak yağışlı olacağına dair hazırlıklıydı. Buna rağmen pazar sabahı vapurda gördüğüm tablo şaşırtıcı ve pek cüretkardı. Vapur iskeleye yaklaşırken adeta gök delindi ve beklenen yağış başladı. İnsanlar şaşkın ve çaresizdi. Ne şemsiye almışlar ne yağmurluk giymişler ne de kapalı bir ayakkabı. Pek çok insan telaşla üstü kapalı mekân arayışına geçti. Belli ki üç gündür yapılan uyarıları dikkate almamışlardı. İnsanlar kendi sorumluluğunu bile alamayacak kadar rahat ve gamsız. 

Kişisel sorumluluklarımız; kendi bedenimize ve benliğimize karşı sorumluluklarımızın tamamını içerir. Sorumluluk duygusu bir bütündür ve bütün olarak kazanılır, hayatın her alanıyla ilgili.

Sorumluluk duygusu, sorumlulukların farkında olma ve buna uygun hareket etme becerisidir. Yaşama dair hemen her konu gibi erken çocukluk döneminde atılmış sağlam temeller üzerine inşa edilir. Öyle bir günde kazanılan ya da öğrenilen bir beceri değildir. Önce ailede verilir bu duygu. Anne babanın öğretemediği sorumluluğu hiç kimse ne üstüne alıp öğretir ne de çocuk bunu öğrenir. Onun için el bebek gül bebek büyütülerek ve arkaları toparlanarak büyütülen çocuklardan okuldan da sorumluluk öğrenmeleri beklenilmemelidir. 

Öncelikle ebeveynler çocuğa uygun bir rol-model olmalı. Çünkü çocuklar çok iyi gözlem gücüne sahiptir. Eğer siz kendi sorumluluklarınızı zorla, isteksizce yapıyorsanız ya da kimi zaman sorumluluklarınızı yerine getirmekten kaçıyorsanız, çocuğa sorumlulukların "kaçınılması gereken durumlar" olduğu mesajını vermiş olursunuz. Çocuğa sorumluluk duygusunu kazandırmak isterken, karşısında sorumluluklarını yerine getirmeyen bir anne-baba görmesi, onu olumsuz yönde etkiler. Yarar sağlamayan davranış, inanç ve tutumlarınızı değiştirin.

Çocuğunuzun yaşam boyu özgüvenli ve kendisiyle barışık bir birey olmasını istiyorsanız; O'na SORUMLULUK verin.

Yapması gerekenleri siz asla yapmayın:

 Odasını kendi toplasın.

 Giysilerini katlasın.

 Çantasını kendi hazırlasın.

 Sabah için saatini kursun.

 Ödevlerini kendi yapsın.

Yapamaz demeyin, öğretin ve ona güvenin.

İnsan olmak her şeyden önce sorumlu olmaktır. Sorumluluk, bir insanın davranışlarının sonuçlarını üstlenmesi demektir. Sorumluluk duygusu gelişmiş bir insan başkalarının haklarına saygı duyan, kendi davranışlarının sonucunu kabullenen sorumluluk bilinci gelişmiş bir bireydir. 

Doğan Cüceloğlu hocamın her zaman derslerinde söylediği gibi sorumluluğunu keşfetmemiş insan yaşamında anlam bulamaz. Sorumluluğunun bilincinde olan özgürlüğünün değerini bilir. Anne baba ve öğretmenler olarak ergen çocuklarımızın bunu keşfetmesine yardımcı olmalıyız. 

Ne eksik biliyor musunuz, kendisiyle ilişkisini önemseyen insanlar...