World Economic Forum’un 2016’da yayınlanan “The Future of Jobs Report – İşlerin Geleceği Raporu’’, global ölçekte yapılmış bir araştırma. Araştırma sonuçlarına göre; ofis ve idare işleri, üretim, inşaat, sanat ve spor ve hukuk iş kollarında 2015 – 2020 arası işgücü talebinde düşüşler meydana gelecek. Diğer taraftan, iş ve finansal operasyonlar, yönetim, bilişim ve matematik, mimarlık ve mühendislik ile beraber pazarlama ve eğitim kollarında ise talep artacak. Yani çocuğunuzun geleceği için iyi olacağını düşündüğünüz bugünün mesleği, yarın çocuğunuzu işsiz bırakabilir.

Geleceğin işgücü planlaması anlamında Malezya Devleti’nin yaptığı çalışmalar dikkat çekici. Bir devlet kuruluşu olan TalentCorp adlı şirket, 2011 yılından bu yana özel sektör, üniversite ve devlet iş birliği ile “2020 yılında zengin ve işgücünün yüzde 20’si bilişim teknolojisinde çalışan bir devlet” olma hedefi ile çok ciddi çalışmalar yürütüyor. Son iki yıldır, sayısal analize dayalı olarak yaptıkları çalışmalarla Malezya için “Kritik Meslekler Listesi” oluşturarak geleceğin işgücü talebini ve planlamasını yapıyorlar. Geleceğin iş dünyasının gerektirdiği becerilerin tanımı değişiyor ve bu değişimi öngörenler, geleceklerinin inşasını da temin ediyor. 

Geçen gün bir arkadaşım bahsetti. Çalıştığı şirkete bir mimar almışlar. Mimar, çok başarılı, büyük işler yapmış tecrübeli birisi. Ancak fark ediyorlar ki, kendisi mimari çizim programı kullanma yetkinliğine profesyonel seviyede sahip değil. Bunun üzerine bir de bu programı bilen bir asistan işe alınıyor. 

Şirketler açısından bu durum, piyasadaki çok az sayıdaki tecrübeli ve işinin ustası mimar için katlanılabilir bir durum. Başka türlü, bir mimarın bugün mimari çizim programı bilmeden mimar olarak bir işte çalışabilmesi çok olanaklı görünmüyor. Belki bugünün gençleri için bir okuldan mezun olup mezun olduğu bölüme ilişkin bilgisayar programlarını kullanabiliyor olmak hala daha bir yerlerde işe girmesine yetebiliyor. Ancak, altı temel etmen işgücünün yapısını temellerinden sarsıyor;

• İnsanlar eskisinden daha uzun yaşıyorlar. Emeklilik yaşları öteleniyor.

• Kuantum bilgisayarların kullanılmaya başlaması ile beraber tam bilişsel bir dünyaya adım attık. 

• Sosyal teknoloji, iş yapma şekillerini paylaşım ekonomisi temelinde değiştirerek şirketler üstü ticari yapıları ön plana çıkarıyor. (vakıflar gibi)

• Yapay zeka – robot uygulamaları hızla yükseliyor. Birbirini takip eden eylemleri gerektiren işlerin hepsi yapay zeka ve robot uygulamaları ile gerçekleştirilmeye başlandı.

• Sosyal medya, medya kavramını yeniden tanımladı. İletişim kanalları çok renkli ve çok çeşitli. TV artık dünün radyosu gibi. 

• Bütün insanlık her geçen gün daha da fazla birbirine bağlanıyor, iletişim çok yüksek bir hızla artıyor. 

Halihazırda içinde bulunduğumuz bu sarsıcı altı temel etmen piyasanın çalışandan, yaratıcılık, kritik düşünme, sosyal zeka, takım ruhu, çok kültürlü ortama adaptasyon, dizayn odaklı düşünme gibi “ince beceriler” beklemesine yol açmakta. Dahası, ince beceriler zaten uzun yıllardır sayısal olarak psikometrik testler vasıtası ile ölçülebilmekte. Ancak dijital dönüşüm süreci ile birlikte bu yetkinliklerin önemi hızla artmakta. 

Süregelen bu dönüşümü devlet bazında bugünden öngören Batılı devletlerin yanısıra, Çin, Kore ve yukarıda örnek olarak adını saydığımız kardeş ülke Malezya gibi ülkeler var. Çok uluslu şirketler ise eskiden beri ince becerilerin önemini kavramış durumda ve zaten sayısal veriye dökülmüş bu becerilere ilişkin verileri, şirketlerinin işgücü planlamasında önemli bir veri kaynağı olarak kullanıyorlar. 

Ülkemizin işgücü planlamasının da bir gün, temel yetkinliklerin yanısıra ince yetkinlikleri de dikkate alarak dijitalleşeceğine şüphe yok. Zaten süreç başladı bile. Muhtemeldir ki, o çok meşhur uluslararası şirket yarın çok meşhur A Üniversitesi’nden 4.0 not ortalaması ile mezun olmuş ama takım çalışmasına yatkın olmayan gencimiz yerine, pek de meşhur olmayan B Üniversitesi’nden 2.5 not ortalaması ile mezun olmuş ama takım çalışmasına çok yatkın bir gencimizi tercih edebilecek. O zaman gençlerimizin bilgi biriktirmenin yanısıra, kişisel ince becerilerini de geliştirmelerinde büyük fayda var..