Neler faiz gibidir?
Faizle ortaya çıkan temel problem gelir dağılımının haksız biçimde bozulmasıdır. Faiz, kapitali tekelleştirirken insanları tahakkümü altına alacak bir güç geliştirmektedir. Ticaret de yanlış ellerde aynı sonuca varacak bir niteliğe bürünebilir. Ticarette amaç insanlığın yüksek refahını temin için katma değer oluşturmaktır. Ticaret amacından saptırıldığından faiz gibi gelir dağılımının haksız biçimde bozulmasına neden olma potansiyeli taşır. Aradaki fark faizin her halükarda gelir dağılımını bozması ticaretin ise yanlış anlaşıldığında gelir dağılımını bozmasıdır.
Bu nedenle ticaretin faizli işlem gibi yapıldığı durumlar İslam kaynaklarında belirtilerek önü kesilmiştir.
Neler faiz gibidir?
Ölçü ve tartıda hile yapmak (ürün fiyatını sabit tutarak gramajı değiştirmek dahil),
Malı olduğundan farklı tanıtmak (ince mankenler kullanmak dahil aldatmanın her türlüsü),
İhtikar yapmak (tarım ürünlerinin stoklanması, hal stratejileri, pandemide ürün fiyatlarının haddinden çok artırılması dahil).
Bir de bunların bugünkü yansımaları;
“Batıyoruz” sloganlı reklam yapmak,
Konut fiyatını faiz oranlarına göre artırmak (ürün fiyatlarıyla faiz ilişkisi kurulan diğer her türlü işlem dahil),
Kirli takside yolcu ağırlamak (yolcu olduğu halde ön koltukta oturmak dahil),
Dolmuşa/otobüse/metrobüse fazla yolcu almak,
Çiftçi olmadığı halde tarım arazilerini yatırım amaçlı alıp çitle çevirip ekolojiye zarar vermek,
Müşteriye yakışıksız davranmak,
Parası çıkışmayana eziyet etmek,
Tedarikçilere ödemeyi aksatmayı alışkanlık haline getirmek,
Kaçak kat çıkmak,
Kaçak moloz dökmek,
Atıkları arıtmadan doğaya bırakmak,
Plajda yakaladığını soymak,
Her tür fırsatçılık (alçakça menfaat beklentisi)
ve bugün işin uyanıklığı kabul edilen ve ticaret sanılan başka bir sürü uygulama ve en önemlisi de agresif kapitalist kar hedeflemek (kar maksimizasyonu genel kanıdan çok farklı bir konsepttir) hep faiz gibidir. En doğrusunu Allah (c.c.) bilir.
Ticareti düzeltmeden faizden kurtulmak mümkün görülmemelidir.
