Borsada gerçekleşen hisse bölünmeleri ile sık sık karşılaşıyoruz.
Hisse bölünmesi, bir şirketin mevcut hisse senetlerini daha küçük parçalara ayırarak toplam hisse sayısını artırdığı bir finansal işlemdir.
Hisse bölünmesi, genellikle yatırımcılar için hisse fiyatını daha erişilebilir hale getirmek amacıyla yapılır.
Borsada hisse bölünmesi, bir şirketin hisselerinin daha fazla sayıda küçük parçalara bölünmesi anlamına gelir. Bu işlem sırasında, şirketin toplam piyasa değeri değişmez, ancak her bir hissenin nominal değeri azalır ve yatırımcıların elindeki hisse sayısı artar.
Şirketlerde de bölünmeler gerçekleşebilir.
Şirketlerde bölünme ise, bir şirketin varlıklarının veya operasyonlarının ayrılması veya bölünmesi sürecini ifade eder.
Borsada halka açık şirketlerde hisse bölünmelerini bu yazımda inceleyelim.
Hisse bölünmesi neden yapılır?
- Hisse fiyatını daha ulaşılabilir hale getirmek:
Hisse fiyatı çok yüksek olduğunda, bireysel yatırımcıların bu hisseleri alması zorlaşabilir. Bölünme sonrasında fiyat düşeceği için yatırımcı tabanı genişleyebilir.
- Likiditeyi artırmak:
Bölünme sonucunda piyasada daha fazla hisse dolaşır, bu da alım-satım işlemlerinin kolaylaşmasını sağlar.
- Pozitif piyasa algısı oluşturmak:
Bölünme, şirketin büyüdüğünü ve hisse fiyatının iyi bir performans gösterdiğini gösterebilir. Bu, yatırımcıların şirkete olan ilgisini artırabilir.
Hisse bölünmesi nasıl çalışır?
Hisse senedi bölünmesi bir şirketin mevcut hisse senetlerinin sayısını artırmak suretiyle hisse fiyatlarını düşürdüğü bir finansal işlemdir.
Bu işlem genellikle belirli bir oranda gerçekleştirilir, örneğin 2'e 1 bölünme durumunda her bir hisse senedi 2 yeni hisse senedine dönüştürülür.
Hisse senedi bölünmesi genellikle hisse senedi likiditesini artırmak, daha fazla yatırımcıya erişmek ve hisse senedinin genel olarak daha erişilebilir hale gelmesini sağlamak amacıyla yapılır. Bölünme sonucunda her bir hisse senedinin değeri düşer ancak yatırımcıların toplam yatırım değeri aynı kalır.
Hisse bölünmesi genellikle belirli bir oranda yapılır: Örneğin, 1'e 2, 1'e 5 gibi.
-1'e 2 bölünme: Elinde 1 hisse olan yatırımcı, 2 hisseye sahip olur. Ancak her bir hissenin değeri yarıya düşer.
-1'e 5 bölünme: Elinde 1 hisse olan yatırımcı, 5 hisseye sahip olur ve her bir hisse değeri beşte birine iner.
Hisse bölünmesinin yatırımcıya etkisi
- Hisse sayısında artış:
Bölünme oranına göre yatırımcıların portföyündeki hisse sayısı artar. Ancak, toplam yatırım değeri değişmez.
- Hisse fiyatında düşüş:
Piyasa fiyatı bölünme oranına göre düşer. Örneğin, fiyat 100 TL iken 1'e 2 bölünme sonrası 50 TL olur.
- Psikolojik etki:
Daha düşük fiyatlar, yatırımcılar arasında "daha uygun fiyata alma" hissi yaratabilir ve talebi artırabilir.
BORSA İSTANBUL'DA HİSSE BÖLÜNMESİ
Türkiye’de şirketler, hisse bölünmesi yapmadan önce Sermaye Piyasası Kurulu’ndan (SPK) onay almalıdır. Bölünme işlemleri, genellikle şirketlerin genel kurul toplantılarında kararlaştırılır ve ardından kamuya açıklanır. Bu süreçte yatırımcıların bilgilendirilmesi zorunludur.
Hisse bölünmesi sonrası hisselerin yeni fiyatı ve yatırımcıların hisse miktarları, Takasbank ve Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) tarafından düzenlenir ve ilgili değişiklikler borsada işlem gören hisselere yansır.
Hisse senedi bölünmesi ne zaman yapılır?
Hisse senedi bölünmesi şirketin yönetim kurulu tarafından kararlaştırılır ve genellikle hisse senedinin fiyatı yüksek olduğunda yapılır. Hisse senedinin fiyatı zamanla arttığında yatırımcılar daha küçük bir hisse senedi birimine yatırım yapma eğiliminde olabilirler.
Bu nedenle şirketler hisse senedi bölünmesini hisse senedinin fiyatını daha uygun bir seviyeye çekmek ve yatırımcılara daha fazla erişim sağlamak için yaparlar.
Hisse bölünme çeşitleri nelerdir?
Borsada hisse bölünmesi iki şekilde yapılır. Bunlar, bedelli ve bedelsiz bölünmedir.
1. Bedelli hisse bölünmesi
Şirketlerin finansal gelişme ve büyüme için tercih ettiği stratejilerden biri olan bedelli sermaye artırımı, yönetim kurulu kararıyla yürürlüğe konulabilir.
Bedelli bölünme, şirket hisselerinin ortaklar ya da dış yatırımcılar tarafından satın alınması yoluyla gerçekleştirilir.
Bu işlem sonucunda şirket kâr sağlarken hisseler de piyasada değer kazanır. Bedelli bölünme, şirketin ana sermayesinde yer alan hisse senetlerinin karşılığı ödendikten sonra gerçekleştirilebilir. Bedelli sermaye artırımında dış kaynaklar kullanılır. Şirketin yeni pay ihraç etmesiyle dışarıdan fon sağlanması mümkün olur.
2. Bedelsiz sermaye artırımı (Hisse Bölünmesi)
Şirket, özkaynaklarından sermayeye ekleme yaparak yatırımcılara bedelsiz hisse dağıtır. Bu işlem, mevcut hisselerin bölünmesi şeklinde gerçekleşir.
- Özellikler:
-Şirketin öz kaynakları artırılır.
-Hissedarların sahip olduğu toplam hisse sayısı artar.
-Hisse başına piyasa fiyatı düşer.
- Örnek:
Bir yatırımcıda 100 adet hisse varsa ve şirket 1’e 1 oranında bedelsiz sermaye artırımı yaparsa, yatırımcının elindeki hisse sayısı 200’e çıkar.
Bedelsiz sermaye artırımı, şirketin iç kaynakları kullanılarak yapılır. Temettü, iştirak ve yeniden değerleme artışı gibi fonlardan elde edilen kârla sermaye artırımı sağlanır.
Şirket söz konusu kaynakları kullanarak hisse senetlerini ortaklara pay eder. Dışarıdan bir finansal kaynak sağlanması söz konusu olmadığı için ortakların hisse dağıtımı için herhangi bir ödeme yapmasına gerek yoktur. Şirketlerin daha fazla hisseye bölünmesi, piyasalar tarafından da olumlu karşılanabileceğini belirtelim.
Borsada, hisse senedi bölünmesi, şirketin gerçek değeri ile ilgili bir etkisi yoktur. Bölünme, sadece yatırımcıların ellerindeki hisse senedi sayısını arttırırken, her bir hisse senedinin nominal değerini düşürür. Bu nedenle, hisse senedi bölünmelerinde yatırımcıların dikkatli bir analiz yapmaları gerektiğini belirteyim.
Her bir hisse bölünmesi türü, yatırımcılar için farklı etkiler yaratabilir. Bu nedenle, hisse bölünmesi kararları açıklandığında şirketin finansal durumu ve piyasa koşulları dikkatlice değerlendirilmesi gerektiğini hatırlatalım…
