Donald Trump ikinci kez ABD'de başkanlık seçimi kazanarak 47.başkanı oldu.
Bundan sonra ABD ekonomisi nasıl yönetilir, seçimler ve sonrasının Türk ekonomisine etkileri nasıl olacak?
Gözler şimdi ticaret ve ekonomi ile Donald Trump’ın izleyeceği ekonomi politikalarında.
5 Kasımda gerçekleşen 2024 ABD başkanlık seçimlerinde mevcut Başkan Yardımcısı Kamala Harris, Demokrat Parti’nin, eski Başkan Donald Trump ise Cumhuriyetçi Parti’nin adayı olarak yarıştı.
Seçimler iki aday arasında oldukça çekişmeli geçti. Anketlerde Harris az farkla önde görünse de kritik “salıncak eyaletler” olarak bilinen yerlerde Trump'ın üstünlük sağladığı ve seçim sonucu üzerinde bu eyaletlerin belirleyici olabileceği belirtilmişti.
Donald Trump’ın ABD’nin 47. Başkanı seçilmesinin ardından izleyeceği ekonomi politikaları ve Türkiye yansıması ne olacak?
Bu yazımda Turmp'ın ekonomi politakalarını, vergi ve ticareti, seçimlerin ekonomi boyutunu irdeleyelim.
Çin'e vergi artışı, Türkiye için fırsat olabilir
Donald Trump’ın gelmesi ile Çin’e kesinlikle yeni gümrük vergileri getirilecek.
Hemen başlayacak bir süreç; Amerikalı zincir marketler haldır haldır alternatif tedarikçiler arayacak, bu Türk sanayicisi ve KOBİ’ler için birinci fırsat olabileceğini belirtelim.
Trump’ın verdiği bir söz var, 24 saat içinde Rusya-Ukrayna savaşını biteceğini vaat etti.
Bunun etkisi ile Ukrayna-Rusya savaşı daha erken sonlanacak, bu yönde taahhüdünü yerine getirecektir. Ukrayna’nın yeniden inşası 500-700 milyar $’lık bir konu; bu da Türk iş adamlarına ayrıca bir fırsat.
Donald Trumph başkanlığı Türkiye'ye ekonomik yansıması nasıl olacak?
İlk başkanlık döneminde Türkiye ile ABD arasında geçen ilişki ve diyalog ikliminin ikinci Trump başkanlığı için bir fırsat olabileceğini söyleyebilirz.
Zira seçimi Kamal Harris'in kazanması durumunda bu diyalog ve iletişimin ne boyutta olabileceğini kestirmek oldukça zordu.
Donald Trump'ın kazanmasının ve Türkiye ile ilişkilerin jeopolitik, ekonomik, siyasi olmak üzere birçok yönü bulunuyor.
Bu dinamikler içinde kesin ve net birşey söylemek bu aşamada zor.
Ancak, piyasaların ve özellikle hisse senedi piyasalarının bu olumlu havadan payını alabileceğini ve olumlu etkilenebileceğini söylememizin bu aşamada mümkün olduğunu belirtelim..i
İkinci Donald Trump dönemi
İkinci kez başkan seçilen Donald Trump ve Kamala Harris'in yarıştığı Amerika'da başkanlık seçim süreci, halkın doğrudan başkanı seçmediği bir "seçiciler kurulu" sistemine dayanır.
Her eyaletin nüfusuna göre belirlenen delegeleri vardır ve başkan adayının seçimi kazanabilmesi için 538 delegeden en az 270'ini elde etmesi gerekiyordu.
Özellikle eyaletler arasındaki çekişme ve her iki adayın da güçlü bir destek bulması, seçim sonuçlarının netleşmesinde kritik bir etken olarak öne çıktı.
Son açıklanan rakalmlara göre, Donald Trump oyların yüzde 50,9'uni alarak 295 seçici delegeyi kazandığı görülüyor.
Her iki adayı Türkiye açısından değerlendirdiğimizde gerek ekonomi gerekse ticaret politikaları ve uluslararası ilişkiler açısından değerlendirdiğimizde Donald Trump için kötünün iyisi demenin uygun olacağı düşüncesindeyim.
İlk etki: Dolar ve Bitcoin arttı
ABD seçimlerinde Donald Trump'un seçimi kazanmasıyla birlikte Amerikan Doları, Mart 2020’den beri en büyük yükselişini gerçekleştirdi.
Amerikan Dolarını euro ve yen gibi diğer gelişmiş para birimlerine kıyaslayan dolar endeksi yüzde 1,63 yükseldi.
Bitcoin'de yüzde 7 artışla 75 bin doları aşarak rekor tazeledi.
Böylece Bitcoin, Mart 2024'teki rekorunu kırmış oldu.
Trump'un ekonomi ve vergi politikaları
Gerek seçim vaatlerinde gerekse değerlendirmelere göre;
Piyasalar ikinci Trump yönetiminin vergileri düşürmek, yüksek gümrük vergileri ve göçü sınırlandırıcı politikalar ile enflasyonu yükselteceğini ve bunun da Amerikan Merkez Bankası Fed’in faiz indirimlerini yavaşlatacağını öngördiğini belirtelim.
2.Donald Trump döneminde vergiler kalkacak
Seçim döneminde de sıklıkla, Donald Trump, gelir vergisinin yanı sıra bahşişler, Sosyal Güvenlik ödemeleri ve fazla mesai ücretleri üzerindeki vergileri kaldırmayı içeren vergi paketi ve hedefleri vaat olarak sıraladı.
Vergi Politikası Merkezi’ne göre, Trump bahşişler üzerindeki bordro vergilerini de kaldırırsa, hemen hemen tüm bahşişli çalışanlar bir miktar vergi indirimi alacak. Ancak, bu çalışanlar emekli olduklarında daha düşük Sosyal Güvenlik ödemeleri alacaklar.
İlave olarak, Trump fazla mesai ücreti üzerindeki vergileri kaldırmayı önerdi. Çalışanlar fazla mesai ödemelerinde bordro vergisi ödemezse, emeklilikte daha az Sosyal Güvenlik ödemesi alabileceğini belirtti.
Donald Trump gelir vergisini sona erdirmeyi ve yerine tarifelerden elde edilen gelirlerle finanse edilmesi modelini sunmuştu.
Bazı ülkelerden ithal araçlara ilave gümrük vergisi
Donald Trump, Amerika'ya giren her ithalata yüzde 10 ile yüzde 20 oranında genel bir tarife uygulayacağını, ayrıca Çin ithalatlarına yüzde 60'a varan bir tarife getireceğini söyledi.
Bununla birlikte, Meksika’da üretilen araçlara veya üretimlerini ABD'den Meksika'ya taşıyan şirketlerin ürettiği ürünlere yüzde 100 veya yüzde 200 tarife uygulanması gerektiğini de belirtmişti.
Çin ve Meksika gibi ülkelere ilave gümrük vergileri ile, Amerikan üretimini artıracağını, istihdam yaratacağını ve vergi indirimleri gibi diğer politika girişimlerinin maliyetini karşılamaya yardımcı olmak için ilave kaynak yaratacağını belirtmişti.
Petrol ve doğal gazda üretim artışı
Donald Trump, gıda, doğal gaz ve temel ihtiyaçların fiyatlarını düşüreceğini vadetti, ancak bunun nasıl olacağına dair bilgi sunmadı.
Donald Trump, fiyatları düşürmek için petrol ve gaz üretimini artıracağını da belirtmişti.
Ülkede daha fazla petrol üretimi için sondaj yapılmasına izin vereceğini ve yasal düzenlemeleri ve zorlukları azaltacağını vaat etti.
Ancak bu petrol ve doğlagaz üretimi faaliyetleri tüm dünyada olduğu gibi Amerika'da da fiyatları küresel petrol piyasasına bağlı olan akaryakıt fiyatları üzerinde yüksek bir indirim yaratmayacağı ve sınırlı bir düşüş sağlayabileceğini belirtelim.
Trump ayrıca enflasyon düşürme yasası kapsamındaki harcanmamış fonları iptal edeceğini ve hükümetin mali ve performans denetimini gerçekleştirmek için bir yeni verimlilik komisyonu kuracağını ilave olarak vaat ettiğini hatırlatalım.
Konut fiyatlarını düşürmek - Maliyet azalışı
Donald Trump seçim döneminde bir konut kampanyası açıklamadı ancak konut sahiplerine destek olacağını belirtti.
Konut üretimindeki gider ve maliyetleri azaltarak büyük ölçekli konut inşaatı için kamu arazilerinin kullanılmasını ve konut maliyetlerini daha uygun hale getireceğini sıklıkla ifade etti.
Donald Trump konut faiz oranlarının düşüreceğini bu faizlerin düşmesiyle ipotek faiz oranlarının yüzde 3'ün altına ineceğini, bunun da konut sahibi olmak isteyenler için konut alımında kredi kullanma ve finansmanın daha ucuz hale getireceğini belirtti.
ABD'de, ilk kez ev alacaklar için vergi teşvikleri ve destek yoluyla ev sahipliğini teşvik edileceğini ilave olarak vaat etti.
