Bu yazıyı yazdığım saatlerde dünyada koronavirüs tanısı alan 126 bin 135 kişi bulunuyor. Bu vakaların, 68 bin 214'ü iyileşirken, 4 bin 628'i hayatını kaybetti.

Çin’in Wuhan kentinde başlayıp dünyanın 118 ülkesini etkileyen koronavirüsü görülen ülkeler arasına Türkiye de katıldı. Sağlık Bakanı Dr. Fahrettin Koca yaptığı açıklamada, yurt dışı bağlantısı olan bir erkeğe yüksek ateş ve öksürük şikayetiyle geldiği hastanede yapılan “koronavirüs testinin” pozitif çıktığını söyledi.

Bu yazıyı yazdığım saatlerde dünyada koronavirüs tanısı alan 126 bin 135 kişi bulunuyor. Bu vakaların, 68 bin 214’ü iyileşirken, 4 bin 628’i hayatını kaybetti.

Çin’de ilk Covid-19 hastalığının tanı almasından 90 gün sonra Türkiye’deki ilk vakaya da teşhis kondu. Şimdi artık her birimize daha fazla sorumluluk düşüyor. Koronavirüsün topluma yayılmasını önleyecek, kendimizi ve yakın çevremizi koruyabilecek, bulaşmayı azaltacak tüm tedbirleri almamız gerekiyor. Gençleri etkileme ihtimali düşük olan koronavirüse karşı kendinizi risk grubunda görmüyor olabilirsiniz. Ama yaşadığınız semtte ve apartmanda, çalıştığınız iş yerinde, bindiğiniz metrobüste Covid-19 enfeksiyonu açısından riski yüksek 60 yaşın üstündeki kişilerin, KOAH, diyabet, kalp yetersizliği gibi kronik hastalığı olanların, organ nakliyle hayata tutunmuş bireylerin ve kanser tedavisi gören hastaların bulunabileceğini unutmayın. Bu yüzden Sağlık Bakanı Koca’nın sık sık yaptığı “14 gün uyarısını” dikkate almanızda büyük fayda var.

ÇELİŞKİLİ DAVRANIŞLAR...

Bir yanda aşısı ve tedavisi olmayan, özellikle yaşlıların ve kronik hastalığı olanların hayatını tehdit eden koronavirüse karşı sık sık kameraların karşısına geçip toplumu bulaşma ve korunma yolları konusunda uyarmaya çalışan , “Mümkünse yurt dışına çıkmayın. Yurt dışından son 14 gün içinde dönenler, buradaki ilk 14 günlerini evlerinde geçirmelidir. Bulunulan ortam sık sık havalandırılmalıdır. Mümkün olan en az kişiyle temas kurulmalıdır. Yaşlı ve kronik hastalarla temas kurulmamalıdır. Eller normal sabunla sık sık yıkanmalıdır. Evden çıkılacaksa mutlaka maske takılmalıdır. Soğuk algınlığı belirtisinde sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır” diyen Sağlık Bakanı Fahrettin Koca… Diğer yanda uçak bileti yanmasın, tura ödediği para boşa gitmesin diye yurt dışına tatile gidenler... Hem kendi sağlığını, hem de toplumun sağlığını bir uçak biletinin, otel rezervasyonun gerisine koyanlar... İtalya genelinde kırmızı alarm verilip tüm ülke karantinaya alınırken, arkadaşlarıyla Paris buluşmasını, sevgilisiyle Yunanistan ya da İspanya tatilini ertelemek için hala geçerli bir sebep görmeyenler... Türkiye’ye dönüşte evde kalmayı bırakın, maske takmadan işine giden, kafelerde, spor salonlarında boy gösterenler. Gelin şimdi hep birlikte, Türkiye’nin koronavirüs karnesine, sınıfı geçenlere ve sınıfta kalanlara bakalım.

SAĞLIK BAKANLIĞI: KARNE NOTU 10

SAĞLIK BAKANLIĞI KORONAVİRÜS BİLİM KURULU: KARNE NOTU 10

Batılı ülkeler Çin’de hızla yayılan hastalıkla ilgili haberleri televizyonlardan ve sosyal medyadan adeta bir bilim kurgu filmi gibi seyrediyorlardı. Dünyanın bir ucundaki bu hastalığın kendi ülkelerini etkileme riskine karşı hiçbir önlem almadılar. Türkiye ise küresel riski öngörerek ilk günlerden itibaren virüsün ülkemize girmesini önlemeye yönelik tedbirler aldı. Çin’de ilk Covid-19 vakasının aralık ayında duyurulmasının ardından Sağlık Bakanlığı koronavirüsü Bilim Kurulu 15 Ocak’ta kapsamlı bir rehber hazırladı, havaalanına termal kameraları yerleştirildi, Çin ile uçuşlar durduruldu. Koronavirüsün hızlı yayıldığı ve ölümlere yol açtığı İran’la kara ve hava olmak üzere bütün sınırlar kapatıldı. İtalya, Güney Kore ve Irak arasındaki gidiş-geliş tüm uçuşlar durduruldu.

Sağlık Bakanlığı’nın web sitesinde Koronavirüs Bilim Kurulu’nun hazırladığı ve her gün güncellenen rehbere baktım. Olası vakalarla hastanede, havaalanında veya uçakta karşılaşılması halinde neler yapılması gerektiğine dair aternatif kriz planları adım adım yazılmış. Şüpheli vakalardan tahlil için nasıl ve ne şekilde numune alınması gerektiğinden Covid-19 şüphesi olan kişilerle temas etmiş bireylerin ne kadar süre izleneceğine kadar pek çok konu ayrıntısıyla yer alıyor.

SAĞLIK BAKANI DR. FAHRETTİN KOCA: KARNE NOTU 10

Sağlık Bakanı Dr. Fahrettin Koca, hastalık ortaya çıktığı andan itibaren süreci çok iyi yönetti. Sık sık kameraların karşısına geçerek toplumu dünyadaki ve Türkiye’deki son durum konusunda bilgilendirdi, kamuoyunda panik yaratabilecek her türlü yanlış haber ve sosyal medya paylaşımıyla ilgili uyarıda bulundu. Bir Sağlık Bakanı olarak oldukça güvenilir bir imaj verdi. Açıklamalarında tıbbi kelime kullanmadan, ekran karşısındaki en eğitimsiz insanın bile anlayabileceği bir dille koronavirüse karşı alınabilecek önlemler konusunda bilgi verdi. Facebook ve instagramı da çok aktif kullandı. Sosyal medyada yayılan yanlış haberlere belgeleriyle yanıt verdi.

Yurt dışından gelenlerin koronavirüs şüphesiyle 14 gün idari izinli sayılacağını ve raporlarını Aile Sağlığı Merkezleri’nden alabileceklerini belirtmişti. Ancak kronik hastalığı olan yaşlıların, bebek, çocuk ve hamilelerin çoğunlukla geldiği Aile Sağlığı Merkezleri’yle ilgili bu önerisinin yanlışlığını kabul etme olgunluğunu da gösterdi. Aile hekimlerinin bu konudaki endişelerinin haklı olduğuna dikkat çekti. Gece gündüz demeden bakanlığın koronavirüs kriz planını ve çalışmalarını başarıyla, kararlılıkla yönetti. Türkiye’deki ilk koronavirüs hastasını açıklamak için sabahı beklemeden 01.00’de kameraların karşısına geçme sorumluluğunu gösterdi.

İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ: KARNE NOTU 10

İçinde 36 personelin bulunduğu 18 araç ile kentte 7/24 dezenfeksiyon işlemi yapacak Hijyen Filosu, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu tarafından tanıtıldı. İstanbul’da koronavirüs salgınına karşı özel olarak oluşturulan ekipler tarafından; kültür merkezleri, İBB İletişim Noktaları, İSMEK, İSADEM, Darülaceze Müdürlüğü binaları, engelli merkezleri, camiler, cemevleri, kiliseler, sinagoglar, kütüphaneler ve bankamatikler gibi pek çok noktada dezenfeksiyon yapılmaya başlandı. İstanbul’da metrolarda 100, İETT otobüslerinde 420 personel ile temizlik ve hijyen çalışmaları yürütülüyor. 44 metrobüs istasyonuna 65, Taksim-Tünel tramvay hattındaki iki istasyona dört adet el dezenfeksiyon ünitesi de yerleştirildi.

İSTANBUL GÖNÜLLÜLERİ DOKTORLAR GRUBU: KARNE NOTU 10

Bir 10 puan da corona virüsden korunma yöntemleri konusunda farkındalık oluşturmak amacıyla şehrin sokaklarını dolaşan, toplu taşıma araçlarında bilgilendirme yapan İstanbul Gönüllüleri Doktorlar Grubu’na. Yazılı, görsel ve sosyal medyaya yansıyan görüntülerden de anımsayacağınız gibi, metrolarda el hijyeninin önemine vurgu yaparak, etkili el yıkamanın nasıl olacağını anlatıyor, uygulamalı olarak gösteriyorlar. Başta koronavirüs olmak üzere enfeksiyonal hastalıkların bulaşmaması için doğru öksürme ve hapşırma yöntemlerini yolcularla paylaşıp, kolonya ikram ediyorlar. İstanbul Gönüllüleri’nin bu çalışmalarına alkış tutuyorum.

TUR ŞİRKETLERİ: KARNE NOTU 5

Dünya ticaretini ve ekonomisini derinden etkileyen koronavirüs, turizme de darbe vurdu. Bireylerin tatil planlarını iptal etmeleri, kongrelerin, sanatsal ve sportif etkinliklerin ertelenmesi turizm firmalarına ciddi darbe vurdu. Çoğu turizm firması müşterilerine turun ertelenmesi ya da bir başka tur paketiyle değiştirilmesi gibi seçenekler sunarken, bu konuda negatif bir yaklaşım sergileyerek ticari çıkarını, toplum sağlığının önünde tutanlar olduğuyla ilgili duyumlar da alıyorum.

BİZE BİR ŞEY OLMAZCILAR VE PARAM YANMASINCILAR: KARNE NOTU 0

Bu gruptakilerin ortak özelliği, koronavirüsün olmadığı bir başka gezegende yaşıyor gibi davranmaları. İtalya’da acil durum ilan edilip, tüm ülke karantinaya alınmışken, sokaklarda in cin top oynarken, futbol maçları başta olmak üzere tüm sportif ve sanatsal etkinlikler nisan ayına kadar ertelenirken onlar tatil planlarından taviz vermek istemiyorlar. Hem kendi sağlıklarını hiçe sayıyorlar, hem de uzmanların bas bas bağırarak işaret ettiği koronavirüsün yaşamsal risk oluşturduğu yaşlıların, kanser tedavisi görenlerin, kalp yetersizliği olanların, KOAH ve astım hastalarının, organ nakilli kişilerin hayatlarını tehdit ediyorlar. Sorumsuzca tokalaşmaya, öpüşmeye, kucaklaşmaya devam ediyorlar. Bu gruba giren kişilerin karnelerindeki notu 0 olmasın da ne olsun?

CANAN KARATAY: KARNE NOTU 0

Yaptığı açıklamalar yüzünden meslektaşlarının,sağlıkta uzmanlık derneklerinin tepkisini çeken Prof. Dr. Canan Karatay, koronavirüs konusunda da ahkam kesmeden duramadı.

"Koronavirüsün diğer virüslerden farkı yok. Bağışıklık sisteminizi güçlendireceksiniz" diyen Prof. Dr. Canan Karatay, bilim insanlarının henüz çare bulamadığı küresel salgından korunmak isteyenlere ev yoğurdu, ev sirkesi, ev turşusu, özellikle lahana turşusu yemelerini önerdi. Koronavirüsün önemli olmadığını iddia eden Canan Karatay, Covid-19’tan korunmak isteyenlere bol bol kelle paça yemelerini de tavsiye etti.

Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği tarafından “Gebelikte şeker yüklemesi testi bebeği zehirliyor” şeklindeki sözleri nedeniyle İstanbul Tabip Odası’na şikayet edilen ve 15 gün meslekten men cezası alan Prof. Dr. Canan Karatay, koronavirüs konusunda söyledikleriyle sıfır not alarak sınıfta kaldı. Sevgili Canan Hoca’mız, uzmanlığı dışındaki konularda toplumun kafasını karıştırmaktan bir vazgeçse ne iyi olacak!

FIRSAT AVCILARI: KARNE NOTU 0

Koronavirüsün Çin’de ortaya çıktığı ilk günlerde hastalık daha Türkiye’ye gelmeden maske, dezenfektan gibi ürünlerle köşe dönmeye çalışanlar türedi. Maske fiyatları 4-5 katına çıktı. İnternet yoluyla satılan merdiven altı dezenfektanlarla doldu ortalık.