Bursa Valiliği adına görevli olduğum proje kapsamında yapmış olduğum çalışmaları Doğa Bursa isimli bir yayında, 2016 yılının başında toplamıştım. İki yıl süren projede, Bursa coğrafyasının tüm değerlerini görme ve tanıma imkânım olmuştu. Bursa’nın tüm doğal değerlerini ortaya çıkarmak için coğrafyaları dört mevsim gözlemledim. Hala ortaya bilinmedik yerler, yöreler ve insanlar çıkıyor.

Mustafakemalpaşa, Bursa coğrafyasının batısında yer alan 100 binlik bir ilçe. Tarım, hayvancılık ve sanayi bu kentin temel geçim kaynakları. Devasa büyüklükteki ovasında dünyanın en güzel tarımsal ürünleri üretiliyor. Bu bereketli ovayı var eden, yaşam kaynağı Mustafakemalpaşa Çayı. 155 kilometre uzunluğunda olan çay, Uluabat Gölü’ne dökülüyor. 

Mustafakemalpaşa’nın ovalık alanı dışında bir o kadar da dağlık bölümü var. Benim işim daha çok bu dağlık alanda. Bu yazımın konusunu oluşturan coğrafya Mustafakemalpaşa Çayı’nın kaynaklarından biri olan Soldere Suyu ve üzerinde bulunan su değirmenleri. Soldere Değirmenleri, dağların orta yerinde, ağaçlarla örtülü bir vadi içerisinde akan Soldere suyu üzerine kurulu olan bir dönemin sanayi kuruluşları. Bölgeye yapmış olduğum bir ziyaret sırasında Söğütalan Su Değirmeni’ni ziyaret ettim. Değirmeni Aykut Ayar isimli genç bir arkadaş işletiyor. Anadolu’nun her hangi bir yerinde ‘Aç mısın’ diye sormazlar, belli bir zaman sonra masa üzerinde çay bardakları, kızarmış ekmekler, tereyağı, zeytin vs gibi yiyecekler gelir. Bu yiyecekler bölgesine göre çeşitlilik gösterse de, çay ve ekmek hiçbir zaman değişmiyor. Laf lafı açtı, karşımda içten ve samimi bir duruş sergileyen bir insan tanıdım. Önce çayın tadı, ardından peynir ve kızarmış ekmek her şey çok farklı ve güzel geldi. Ve ardından bu lezzeti sorgulamaya başladım…

Aykut kardeşim, kendi ürettiği buğdayı, kendisi öğütüyor ve internet üzerinden satıyor. Ayrıca yine kendi unundan tarhana, erişte ve kuskus yapıyor. Köy tavuğu yetiştiriyor, bu tavuklardan yumurta elde edip satıyor. Ayrıca bu ürettikleri dışında yine kendi üretimi tereyağını, köylünün ürettiği keçi peynirini satıyor. Alıcıya her gün kargo ile gönderiyor.

Bir yandan 100 yıllık değirmenci bir ailesi ile tanışmanın mutluğunu yaşarken, diğer yandan da ulusal bir duruş gösteren bu hareket hoşuma gitti. Değirmenin yapılış tarihi belli değil. Ama bir zamanlar isminin Eşrefağa’nın Değirmeni olduğunu öğrenebildim. Aykut kardeşime (0539 624 15 25) numaralı telefondan ulaşabilirsiniz. Yaptığı işleri görmek ve yakından tanımak için internet sitesi www.dogalsudegirmeni.com.

Söğütalan Su Değirmeni’nin üzerinde bulunduğu Soldere Suyu, ilçeye 18 kilometre mesafede bulunan Söğütalan Köyü sınırlarından başlamakta. Söğütalan Bucak Merkezi yakınında bulunan Suçıkan olarak isimlendirilen yerden, bir tepenin altında kaya mağaradan gürültüyle çıkan Soldere suları, yeşil ağaçlık bir vadide akarak Hacıali Köyü yakınlarında Mustafakemalpaşa Çayı’na dökülüyor. Soldere Çayı üzerinde bir zamanlar 12 su değirmeni bulunuyormuş. Kabulbaba, İlyasçılar, Güller ve Hacıali köylerinin bulunduğu alanı kapsayan Soldere Suyu Vadisi, bol miktarda tatlı su balığını barındırıyor. Soldere, ayrıca irili ufaklı birçok şelaleye de sahip. Yürümek isteyenler için de çok güzel rotası var.

Anadolu’da hala ısrarla üreten insanlar var. Bu ülke üreterek kalkınır. Bizim olanı, bizden olanı, dünyaya pazarlamak gerekli. Dağın orta yerinde, bir derenin kenarında, kendi ürettiğini pazarlayarak geçinen bu onurlu insanı tanımama vesile olduğu için, Mustafakemalpaşa Belediyesi’nde görevli sevgili büyüğüm Mustafa Muzaffer Ceylan’a teşekkür ederim.