Dünya Ekonomik Forumu "Küresel Riskler Raporu 2024", önümüzdeki iki yılda dünya için ağırlıklı olarak olumsuz bir görünümün olduğunu ve önümüzdeki on yılda daha da kötüleşmesinin beklendiğini vurguluyor.

İklim değişikliği; küresel ısınma, aşırı kuraklık, daha fazla orman yangını, kitlesel göç, temiz suya erişim kısıtı, deniz seviyesinde yükselme, seller ve daha birçok tanımı içinde barındırır.

1800’lerin sonunda küresel ticaret ilk “patlama”sını yaşarken, Büyük Britanya, Fransa ve ABD gibi sömürgeci güçler, Süveyş Kanalı’nın inşa edilmesine ön ayak oldular.

Küresel ticaretin yaklaşık yüzde 90’ı deniz taşımacılığı ile gerçekleşiyor. Deniz seviyesindeki yükseliş, hem limanların faaliyetlerine doğrudan bir tehdit oluşturuyor hem de kritik nakliye merkezlerinin ve geçitlerinin yaşayabilirliğini etkiliyor. 23 Mart 2021'de, Çin'den Hollanda'ya 18.000'den fazla konteyner yükü ile kuzeye giden Ever Given gemisi rotasından çıkmış ve Süveyş Kanalı'nın tek şeritli bir bölümünde sıkıştığından yüzlerce gemi, kanalın girişlerinde mahsur kalmıştı. Bu dava, Süveyş Kanalı tarihinde, türünün ilk örneğiydi.

Küresel deniz ticaretinin yüzde 12’si, Süveyş Kanalını kullanıyor ve şimdi bir başka tehdit de söz konusu: güvenlik. Son dönemde Yemen’den Husi’lerin attığı füzeler nedeniyle, deniz ticareti Ümit Burnuna yönleniyor.

Bugün küresel deniz yoluyla yapılan petrol ticaretinin yaklaşık yüzde 7’sini gerçekleştiren bu kanaldaki siyasi gerginlikler, şirketlerin Afrika’nın Ümit Burnu’na yönlenmesine ve seyahat süresine en az 26 gün daha eklenmesine neden oluyor.

Bu durum, elbet sonlanabilir, ancak iklim etkisi daha ciddi boyutta sorunlar üretiyor. Küresel deniz ticaretinin yaklaşık yüzde 6'sını gerçekleştiren Panama Kanalı, işletimi için doğrudan tatlı suyun mevcudiyetine bağlıdır ve bu nedenle yağış düzenindeki değişikliklere ve kuraklığa karşı son derece hassastır. Kanal idaresi, yakındaki göllerdeki su seviyelerinin düşmesi nedeniyle en büyük gemilerin geçişine kısıtlama getirdi.

Kuzey Kutbu buzunun erimesi de dikkatle takip ediliyor. Arktik Okyanusu'ndaki buzların erimesi, uluslararası sularda yeni ticaret yollarının oluşmasına neden olabilir, denizcilik sektörünün karbon ayak izini azaltabilir ve Rusya'nın Kuzey Kutbu'ndaki ticaret yolları üzerindeki kontrolünü zayıflatabilir.

Arktik rotalar, Süveyş Kanalı ve Panama Kanalı rotalarından yüzde 30 ila yüzde 50 daha kısa, geçiş süresi tahminen 14 ila 20 gün kısalıyor. Bu, durumda nakliye şirketleri sera gazı emisyonlarını yaklaşık yüzde 24 oranında azalacak, aynı zamanda para ve zamandan tasarruf edebilecekler.

İklim değişikliği, uluslararası ticareti ve ticaret rotalarını yeniliyor. Üstelik, kimi olumlu görünen verilere karşın son derece kırıcı etkiler ve zorunlu yapılanmalar ile…

İklim değişikliğine uyum sağlamak pahalı ve yıkıcı olabilir. Ancak iklim değişikliği konusundaki ulusal ve uluslararası çabalar ve ülkelerin uyum stratejilerine bağlı olarak, ticaret ve ticaret politikaları, iklim değişikliğine uyum stratejilerine katkı sağlamada önemli bir rol oynayabilir.

İklim değişikliğinin ticaret rotalarına etkileri, uluslararası iş birliği ve sürdürülebilir ticaret uygulamalarının benimsenmesiyle daha iyi yönetilebilir. Bu süreç, küresel ticaretin gelecekteki güvenilirliğini ve sürdürülebilirliğini sağlamak adına önemlidir.