Futboldaki off-side kuralı aslında futbolu diğer tüm sporlardan ayrıştıran bir özellik ve matematik olarak oyunun felsefesini sağlama alıyor.

Komik-i Şehir Cem Yılmaz’ın bir esprisini müsaadesiyle biz de kullanalım. Telefonun icadı sırasında eşi Üstad Aleksander Graham Bell’e sesleniyordu ya “gece gece icat çıkarma Graham “ diye aynı o hesap oldu ünlü futbol adamı Fransız teknik direktör Arsêne Wenger’in futboldaki off-side kuralı ile ilgili yaptığı öneri. Bir nevi eski köye yeni âdet.

Futboldaki off-side kuralı aslında futbolu diğer tüm sporlardan ayrıştıran bir özellik ve matematik olarak oyunun felsefesini sağlama alıyor. Şu andaki mevcut bütün yapı bu off-side kuralı etrafında şekilleniyor. Hücum varyasyonları da savunma tedbirleri de bu kural etrafında şekilleniyor.

Bir zamanlar Liberal Parti ve onun lideri Besim Tibuk vardı hatırlarsınız. O başkan iktidara geldiklerinde her türlü yasakla birlikte off-side uygulamasını da kaldırarak “tam liberalleşme”ye gideceklerini vaat etmişti ama o günden beri bir türlü halkın teveccühüne mazhar olamadılar galiba Türk halkı off-side kuralından pek memnun!

Arsêne Wenger’e göre futbolda daha fazla gol olması ve daha çekişmeli maçlar yaşanması için off-side kuralında ufak bir değişikliğe gidilmesi gerekiyor. Şöyle diyor Wenger; “ vücudunda topu legal şekilde kullanabileceğin herhangi bir noktan rakip oyuncunun arkasındaysa, sen ofsaytta olmuyorsun.” FIFA bunu teste sokacakmış. Böylece milimetrik kararlar daha aşağıya inecek ve oyun daha eğlenceli olabilecek. En azından bundan da sıkıcı olmaz diye düşünüyor Wenger.

VAR uygulamasıyla birlikte milimetrik olarak off-side’dı değildi diye neredeyse havanda su dövülen ülkemiz futbolunda bunun nasıl uygulanacağı gene muammaya döner ama enteresan bir öneri olarak değerlendirildi dünya futbol kamuoyunda. Bizde zaten dünyadan farklı bir VAR protokolü uygulanıyor, bir de bu; yok önünden çizdin çizgiyi yok arkasından çizdin çizgiyi derken maçlar karakolda biter bu gidişle.

Futbolun icadından itibaren en çok konuşulan ve tadilata gidilen kural off-side kuralı olduğu için bu türden öneriler de değişiklik ve tadilatlar da son bulacak gibi gözükmüyor. İlk kurala göre toptan ileride olan kim varsa off-side sayılıyordu. Bir nevi Rugby kuralı gibi olan bu uygulama (Rugby’de ileri doğru elle pas atmak yasak olduğundan tüm paslar yana ve geriye doğru gerçekleşir) 1866 yılında kale ve top arasında üç rakip oyuncu varsa off-side olmaz olarak düzeltildi. Daha sonra 1925 yılında bu kural üç oyuncudan iki oyuncuya indirilerek kale ve top arasında iki rakip oyuncu varsa off-side olmayacağı söylendi. 1995’de aktif-pasif alan/oyuncu kuralına kadar başka bir değişiklik olmadı. 2005’de ise son değişiklik olan gol atmak için kullanılabilecek uzuvların rakip oyunculardan ileride olmaması zorunluluğu kurala eklenmiştir.

Belki bu tartışmaların bir sonraki evresinde kural sadece ayak hizalarına bakarak off-side olup olmadığına karara verme aşamasına kadar gelecektir. Aslında genel uygulama kolaylığı ve tartışmaları bitirmek açısından da bu netlik oyuna heyecan katacak ve renklendirecektir. Ayakuçlarından çekilecek off-side çizgisi ile hücum oyuncusu önde ise kural ihlali tespit edilecek değilse “oyna, devam” ve belki de “gooool” olacaktır.

Hepimize bol gollü ama centilmence geçecek bir sezon ve hak edenin sahada belirlendiği bir futbol iklimi diliyoruz. Haydi kalın sağlıcakla.

PS: 14 Mart Tıp Bayramı’nda tüm sağlık çalışanlarımızı can-ı gönülden tebrik ediyoruz.