Çocuklarda diş sağlığı göz ardı edilse de, aslında oldukça önemli bir konudur.
Çocuklarda diş sağlığı göz ardı edilse de, aslında oldukça önemli bir konudur. Süt dişleri; bebek 6-8 aylıkken sürmeye başlar, yaklaşık 3 yaşına geldiğinde 20 adet olarak tamamlanır. Bu dişler, zamanla yerlerini daimi dişlere bırakacak olsa da, günlük rutin temizlik ve düzenli hekim kontrolleri ihmal edilmemelidir. Çocuğun yiyecekleri ısırması ve çiğnemesi, sempatik görünmesi, doğru şekilde konuşması, daimi dişler için gerekli yerin muhafaza edilmesi açısından oldukça önemlidir. Süt dişlerinde oluşan çürükler nedeniyle oluşan enfeksiyon alttan gelecek olan daimi dişin de sağlığını etkilemektedir.
Çocuklarda diş bakımı
Çocuğa her şeyden önce diş fırçalama sevdirilmelidir. Yaşına uygun, kolay kavrayabileceği farklı renkte ve biçimde fırçalar alınabillir. Çocuklar dişlerini 2-2,5 yaşından itibaren fırçalamaya başlamalıdır. Pek çok konuda olduğu gibi çocuklar diş fırçalama konusunda da anne ve babalarını rol model olarak alır. Çocuğa, ‘dişlerini fırçala’ demektense anne veya babanın dişlerini fırçalarken çocuğun onları izlemesi daha etkili olur. Çocuğunuz 6-8 yaşına gelene kadar diş fırçalama konusunda yardımınıza ihtiyacı vardır. Sabah ve yatmadan hemen önce olmak üzere günde en az iki kez, iki dakika süreyle, çocuklara özel üretilen fluoridli diş macunları ile çocuğunuzun diş fırçalamasında yardımcı olmalısınız.
Diş hekimi korkusu da çocuklarda çok sık görülür. Bu korkunun en önemli nedeni çocukların çürük oluştuktan sonra ağrılı olarak diş hekimine götürülmesidir. İlk buluşma her zaman çok önemlidir, en doğrusu çocuk 2 yaşı bitirmeden diş hekimi ile tanıştırılmalı, kliniğe, diş hekimi koltuğuna, aletlere ve ortama alıştırılmalıdır. Çocukların diş hekiminden korkmalarının diğer bir nedeni ise, anne, baba ve yakın çevredeki insanların diş hekimi hakkındaki negatif konuşmaları, korkuları ve kötü hatıralarıdır. Tehditler de çocukların korkularının yerleşmesine sebep olur. Oysa ki, ağrısının giderildiğini, tedaviden sonra mutlu olduğunu söyleyen anne-baba, ona çocuğun tüm hayatını etkileyecek çok daha olumlu bir mesaj vermiş olur.
Diş sağlığının beslenme ile bağlantısı
Mama, süt, meyve suyu, şekerli su gibi içeceklerle dolu biberonla uyuyan çocuklarda, bal ya da şekerli gıdalara batırılmış yalancı meme kullanan çocuklarda yaygın olarak görülen çürüklere biberon çürüğü denir. En çok merak edilen ise, anne sütü beraberinde karbonhidratlarla verilmediği takdirde, biberon çürüğüne neden olmaz. Biberon çürüklerinden tüm dişler etkilense de, en çok zarar görenler üst ön dişlerdir.
Çocuklardaki çürük görülme oranındaki artış nedenlerinin başında, çocukların ağız-diş hijyen alışkanlıkları ile beslenme alışkanlıklarındaki hatalar gelir. Yüksek karbonhidratlı ve şekerli ürünler, gazlı içecekler ve hazır meyve suları gibi besinler, çocuğun gelişimine hiçbir yarar sağlamadığı gibi hem obezite denilen şişmanlık hastalığına neden olmakta, hem de içerdikleri yüksek şeker oranı nedeniyle ağız ve diş sağlığını da olumsuz yönde etkilemektedir. Bu nedenle çok sayıda diş çürüğü olan çocuklarda diş tedavilerinin yanı sıra mutlaka beslenme alışkanlıkları da araştırılmalı, hatta mümkünse düzeltilmelidir.
Çocuklarda ağız ve diş sağlığı nasıl korunur?
Bebeğin süt dişleri sık sık temiz gazlı bez veya yumuşak parmak fırçayla temizlenmelidir.
Biberon çürüğünden korunmak için gece biberonla beslenme alışkanlığı olmamalı, emzik şekerli gıdalara batırılıp verilmemelidir. Biberonla beslenme sonrası dişler temizlenmeli veya su içirilerek çürüme riski azaltılmalıdır. 12-14 aydan itibaren biberon bırakılmalı ve bardak kullanmaya başlanmalıdır.
Diş çürüklerinin genellikle başladığı “fissür” denilen, çiğneyici yüzeyde bulunan çatlaklar, fissür örtücülerle kapatılarak henüz çürük oluşumu başlamadan önlem alınmalıdır.
Hem süt hem de daimi dişlere yapılan topikal flor uygulaması ile dişlerin güçlenmesi ve çürümeye karşı daha dayanıklı olmaları sağlanmalıdır.
Çocuklar süt dişleri tamamlandıktan sonra, düzenli diş hekimi kontrolüne götürülmeli ve dış fırçalama alışkanlığı kazandırılmalıdır. Unutmayın, bu alışkanlık bir ömür boyu sağlıklı dişlere sahip olmak için çocuğunuzun sahip olacağı en önemli avantajdır.
Çocukların diş çürükleri çoğu zaman geç fark edilir. Bu nedenle, hem anne-babanın takibi hem de düzenli hekim kontrolü çok önemlidir.
