Bu bankacıların sürdürdüğü bürokratik düzene benim verdiğim isim.
Şimdiki sistem bankaların neredeyse keyfince kural koyduğu, vatandaştan değişik isimler altında para aldığı, kârını katladıkça katladığı, sıkışınca da “Bana sakın dokunmayın yoksa ekonomi sıkıntıya girer diyerek” bağırındığı bir düzen.
En basitinden. Yıllar evvel internet bankacılığını teşvik için EFT’ler ücretsiz olarak başladılar. Sonra azar azar artırdılar. Arada havale ücreti de eklediler. Şimdi ortalama bir EFT ücreti 5,5 lira. Havale ise 1,5 lira.
Elektronik bankacılıkla personel tasarrufu sağladılar, şubelerde eksiltmeye gittiler ancak bir taraftan operasyonel kar ederken, diğer taraftan başlangıçta ücretsiz verdikleri hizmeti fahiş fiyatlara getirdiler.
Kredi verirken akla hayale gelmedik isimlerle ek ücretler istediler. Sıkışık durumdaki esnaf veya kişiler çaresizlikten kabul etmek zorunda kaldılar.
Kredi kartı ücreti ödenmeli mi, ödenmemeli mi? Bunun kavgası uzun süre verildi. Mahkeme kararları, Düzenleme Kurulu kararları hiçbir şey ifade etmedi. Kavga eden, bunu sorun eden kendisinden kesileni geri aldı, diğer vatandaşlar açıkta kaldı. Bu tartışmada aynı konuda verilmiş mahkeme kararlarını emsal kabul etmeyip, neredeyse her itiraza ayrı mahkeme kararı istediler.
Kredi faizleri arttıkça arttı. Esnaf yatırım için gerekli krediyi alamaz oldu. Gerekli kredi sağlanamayınca ticaret azaldı. Alabilen bunun maliyetini sattığı ürünlere yükledi. Fiyatlar yükselince satışlar azaldı. Batan battı, batamayan aşırı faizi ödemeye, yani sürünmeye devam etti.
Vatandaştan yüzde 10 ile para alanlar yüzde 20 ile o da bin bir naz ve niyaz ile para verir oldular.
Bu arada bankalar kârlarını katladılar da katladılar.
Evet bankacılık çok önemli bir sektör. Bunu tartışan yok. Ama bunun insani olanı da yok mu arkadaş?
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan zaman zaman dile getiriyor. Ancak anlaşılıyor ki bu konudaki direnç bir türlü kırılamıyor. Son olarak sayın Erdoğan, “Biz bu faiz lobisine mi çalışacağız? Birinci derecede Merkez Bankası ve BDDK aktif rol almak zorunda. Siz aktif rol almadıktan sonra, öbürleri istediği gibi at oynatır. Kesinlikle faizde taviz vermeyeceğiz” dedi. Daha ne desin?
O kadar açık ki. Vatandaş bankalara çalışıyor. Umarım yetkililer artık bu konuya müdahale eder.