Hayvanlar üzerinde yapılan deneyler, çağımızın karanlık yüzlerinden birisi.

Palm yağı, makyaj ve kozmetik ürünleri gibi çok geniş bir üretim ağı, hayvanlar üzerinde yapılan deneylere dayanıyor. Üretilen ürünler, hayvanlar üzerinde test ediliyor ve bu hayvanlar zararlı, öldürücü dahi olabilecek maddelere maruz bırakılıyorlar. Dayanılmaz acılar çeken hayvanlar, birçok deney için kullanılıyor ve kullanım alanları yalnızca bununla sınırlı kalmıyor. Bu durum, başta hayvan hakları aktivistleri olmak üzere, birçok kesimin tepkisini çekiyor. Aldıkları tepkilerden dolayı hayvanlar üzerinde yaptıkları deneylere son veren markalar ve firmalar olduğu gibi, bu deneylere devam etmekte olan firmalar da var. Her geçen gün de hayvanlar üzerinde deney yapmayan kozmetik markaları sayısı artıyor. Deneylerine devam eden firmalar ise; hayvanların yaşam alanlarına zarar veriyor, bazı hayvanların nesillerinin tükenmesine sebep oluyor, ürünlerini laboratuarlarındaki hayvanlar üzerinde test ederek, onlara akıl almaz boyutta acı çektiriyorlar.

Ürünlerini hayvanlar üzerinde test eden firmaların başında, kozmetik ürünler ve makyaj malzemeleri üreten firmalar geliyor. Kullandıkları kimyasalların insan vücuduna zararlı olup olmadığını test etmek için, bu kimyasalları hayvanların vücutlarına uyguluyorlar ve bu işlemde hayvanlar tahmin edilemeyecek kadar çok acı çekiyorlar. Vücutları traşlanıyor, derileri savunmasız kalıyor, hatta bazen canlı canlı derileri de yüzülüyor.

Kozmetik ve hayvan deneyi denince çoğu kişinin aklına gelen ilk şey: Çin. Çin’deki kozmetik kurallarını basitçe anlatmak gerekirse; Çin’de üretilmemiş ancak Çin’de fiziksel olarak satılacak kozmetik ürünlerinin hayvanlar üzerinde test edilmesi zorunlu. Yani deniyor ki; biz yerli ürünlerimizin içeriklerini kontrol edebiliyor ve biliyoruz ancak dışarıda üretilmiş ürün içeriklerini, hayvanlar üzerinde test edilmeden kabul etmiyoruz.

Hayvan testi zorunluluğunun geçerli olduğu bu kozmetik ürünleri:

cilt bakım ve makyaj ürünleri
saç bakım ürünleri
güneş ürünleri
beyazlatma ürünleri
parfüm ve deodorantlar

AB kriterlerine göre ürünlerini hayvanlar üzerinde test etmeden piyasaya süren büyük kozmetik markalarının hemen hepsi (Pazar araştırmacısı Mintel’e göre) yılda 300.000 hayvanın sadece kozmetik ürünlerin test edilmesi için kullanıldığı Çin’deki potansiyelin cazibesine karşı koyamadıklarından ötürü etik suçlamalar ve boykotlarla karşı karşıya. Çin’e satış yapan Avrupalı büyük kozmetik devleri, aynı ürün için hayvanda denenmiş ve denenmemiş iki farklı tip sunmak durumundalar. Bir elin parmaklarını geçmeyecek sayıdaki marka ise, deney politikasını değiştirene dek Çin’de satış yapmayacağını açıkça beyan ediyor. PeTA’ya göre, Çin’de satışa sunulacak her bir kozmetik ürünü için 72 hayvan kullanılıyor.

Kendi ülkesindeki mağazaların raflarında satılan ve hayvanlar üzerinde test edilmemiş ürünlerin aynılarının bir başka ülkede hayvanlar üzerinde test edilerek satıldığını bilmek, hayvan haklarına duyarlı tüketicilerin en büyük sorunu. Aldığı ürünün test edilmemiş olmasıyla yetinmek yerine soruna daha geniş bir çerçeveden bakmayı tercih ederek para kazandırdığı markanın dünyanın herhangi bir yerinde deney yapmasını kabul etmeyenler, raftaki ürünün üzerinde ne yazarsa yazsın, ne kadar deneysiz olursa olsun, almamayı tercih ediyor. Bir yıl öncesinde kadar boykot edilen The Body Shop, buna en iyi örneklerden biridir. Kurucusu Anita Roddick’in kozmetik sektöründe deneye karşı ses çıkartan ve hayvan deneyini reddeden ilk firma sahiplerinden olması bile, Çin’de bazı markalarını satan L’oréal Grubunun satın aldığı The Body Shop’u örgütlerin “kanlı markalar” listelerine girmekten kurtaramadı. Marka yetkilileri yaptığı açıklamalarda markanın deney politikasında hiçbir şey değişmeyeceğini açıkladıysa da pek işe yaradığı söylenemez. 2017’de el değiştiren The Body Shop, deneyin tamamen yasaklanması talebiyle Birleşmiş Milletler’e gönderilmek üzere Cruelty Free International örgütüyle birlikte başlattığı global imza kampanyası ve daha çok vegan ürün konusunda çalışma yaptıkları haberiyle muhteşem bir geri dönüş yaptı.

Markalar genel olarak 3 gruba ayrılıyorlar. Beyaz, Gri ve Siyah bölge.
Beyaz bölge içeriğindeki her madde vegan, ya da içerdiği maddenin tedarikçisi dahi hayvan deneyi yapmıyorsa. Tavşanı varsa, Petada ismi varsa Beyaz gruba giriyor.

Gri bölge marka kendi başına deney yapmıyor olabilir. Petada marka olarak ismi olabilir. İçeriğindeki maddenin tedarikçisi deney yapıyor olabilir. Ya da sahibi deney yapan bir marka olabilir. Bunların hiç biri olmayıp sadece Çin’de satış yapmaya başlamış olabilir.

Siyah bölge ise deney yaptığını inkar etmeyen, daha çok dünya devi şirketler. Hepimizin evinde ürünleri olan neredeyse bütün markalar var.

Deney Yapan Firmalar

Unilever markaları; Algida, Axe, Becel, Calve, Carte d’Or, Cif, Cleari Cornetto, Domestos, Dove, Elidor, Knorr, Lipton, Lux, Magnum, Omo, Rexona, Rinso, Sana, Signal, Sunlight, Vaseline, Yumoş.
P&G markaları; Ace, Alo, Ariel, Braun, Duracell, Fairy, Prima, Blendax, Gillette, Head&Shoulders, İpana, Koleson, Max Factor, Olay, Oral-B, Orkid, Pantene, Rejoice.

Deney Yapmayan Firmalar

Bioderma, Cyrene, Yes To (Sehpora), Fouf (lilakutu), Freemann (Watsons), Kiss My Face(BeautyJoint), Bath And Body Works, Dirty Works (Gratis), Amway, Doa Kozmetik, Mosmos Garden, The Body Shop, Live Clean, The Crystal(Gratis), Alterra(Rossmann) , Penti, Dalan, Enliven(Gratis), Phsians Formula(Sadece Eczanalarde), Rival de Loop(Rossmann), The Balm(Gratis), Wet’n’Wild(Gratis), Essence(Gratis/ Rossmann/ Migros), Hurraw, Lypsyl(Gratis), e.l.f.(BeautyJoint) , Urban Care(Gratis/ Watsons), Giovanni(Gratis), Too Faced(Sephora), Cosmed, İsana(Rossmann), Burt’s Beets(Gratis), Superdrag(Watsons), Dalin, Perlodent(Rossmann), Benri(Gratis), Pangea Organic (lilakutu), Bee Beauty (Gratis), SmashBox(Sephora), RT Fırçalar (Gratis/ Watsons/Migros), Ecotools fırçalar(Gratis) Otacı, Alpro, Doğadan.

Cruelty Free
Bunların dışında da, ‘’Cruelty Free’’ (Acı çektirilmeden üretilen) ürünler ve bu ürünleri üreten firmalar var. Hayvanlar üzerinde deney yapılmadan üretilen ürünler, ‘’Beyaz bölge’’ adı verilen bir sınıflandırma ölçütüne girer ve PETA tarafından, yukarıda bahsedilen ‘’Cruelty Free’’ etiketiyle belirtilir. Bu ibarelere dikkat ederek, hayvan deneyleri yapmayan firmalardan alışveriş yapabilir, bu vahşete son verebilirsiniz.