İran ve bölge için suikastın ardından çatışma ve savaşa giden krizler endişeleriyle başlayan 2020 yılının son gününde karşılıklı tehditler devam ediyor.
İran Devrim Muhafızları Ordusu Kudüs Gücü Komutanı Süleymani ve Haşdi Şabi Örgütü Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi el-Mühendis’in yönelik suikastın üzerinden bir yıl geçmesine rağmen Tahran ile Washington arasındaki çatışma riski devam ediyor. Korona salgını, depremler ile hafızalara kazınan 2020 yılı, İran için devrimin güç sembollerinden biri olan Süleymani'ye yönelik suikastla başladı. Şii ekseninin mücadelesinde en önemli etken olan Kudüs Gücü İran dışındaki İran’ı askeri ve istihbaratı olarak temsil ediyor. Süleymani, İran’ın başta Kudüs politikası olmak üzere Orta Doğu’daki yol haritasının baş mimarı idi. Süleymani, İran dini lideri Hamaney'den sonra ülkenin en güçlü ismi olarak kabul ediliyordu.
İran ve bölge için suikastın ardından çatışma ve savaşa giden krizler endişeleriyle başlayan 2020 yılının son gününde karşılıklı tehditler devam ediyor. Tahran'ın veya Irak-Suriye ya da bölgedeki diğer Şii milis güçlerin Süleymani suikastının yıl dönümünde ABD unsurlarına yönelik saldırılar düzenlemesi beklentisi adeta el bombası etkisi yapmış durumda. ABD bölgeye ağır bombardıman uçakları ve donanma güçlerini sevk etmeye devam ediyor.
Irak “Araf’ta” ABD-İran arasında sıkışmış durumda
Yaşanan gerginlikten en fazla etkilenen ülke Irak. 2003 sonrası ABD’nin askeri-siyasi-ekonomik hegemonyası altına giren ülke beklenen normalleşmeyi yakalayamadı. Onlarca Amerikan üslerinin olduğu ülke de İran yanlısı onlarca milis gücü var. Bu yapılar devlet bütçesinden kaynak alarak faaliyetlerini sürdürüyorlar. Aralık ayında milis unsurlar tarafından ABD noktalarının ve konvoylarının hedef alınması gözleri 3 Ocak tarihine çevirdi. Bağdat'taki ABD Büyükelçiliğine 20 Aralık'ta 8 adet füzeyle saldırı gerçekleştirilmişti. Milis unsurlar Bağdat sokaklarına inerek gövde gösterisi yapan milis yapılanmalar sadece ABD’yi değil merkezi yönetimi de tehdit ettiler. Kriz Başbakan Kazimi ile Haşdi Şaibi’ni siyasi kanadının başında bulunan Amiri arasındaki görüşme ile buzdolabına kaldırıldı. Irak bölgede İran’a uygulanan baskı ve ambargondan en fazla etkilenen ülke. İran ekonomik olarak Irak’ta birçok alanı kaplamış durumda. İran’ın Iraklı şirketler üzerinden uluslararası ticarete devam ettiği biliniyor. Örneğin Tahran’ın ABD’nin bankacılık yaptırımları nedeniyle İran’a transfer edilemeyen, Irak'ta tutulan mali varlıkları var. Korona aşısı için anlaşılan Avrupa firmasına ödeme Irak'taki fonlardan yapılacak.
2021 yılının 3 Ocak tarihinde sorulan soru şu ilk ateşi kim yakacak ya da taraflar gerginliği zirvede mi bırakacaklar. Trump yönetiminin 20 Ocak tarihinden önce İran’a karşı nasıl tavır alacağı konusunda genel kanı silahların konuşacağı yönde. Alanda bulunan İran kontrolünde ya da kontrol edilemeyen diğer milis güçlerin “intikam için saldırıları ise artık olasılığında çok üstünde. Irak’ta hala El Kaide ve DEAŞ bileşenleri aktif durumda. Irak kuzeyinde PKK terör yapılanmaları devam ediyor. Maaşlar iki ay geriden yüzde 25 kesintili ödeniyor. Bölgesel Kürt Yönetimi ile bütçe ve petrol gelirleri konusunda tam bir anlaşma yapılmış durumda değil. Devlet yoksunluğu ve hükümet edememe durumunun yaşandığı Irak komşusu bölgesel güç ile kendisini adı konmamış şekilde kontrol etmeye çalışan küresel güç ABD arasında sıkışmış durumda. Türkiye’nin zor günler geçiren Bağdat’a karşı attığı adımlar ile bir nebze umut olurken bölgeyi sıcak günler bekliyor.
