Son yıllarda dünyada sıkça yaygınlaşan bir terim var.
Son yıllarda dünyada sıkça yaygınlaşan bir terim var. “Karbon Ayak İzi”.
Günümüzde karbon ayak izi, her insanın satın altığı her türlü ürün ve bu satın almayı gerçekleştirdiği enerji ile her insanın ısınma, ulaşım gibi kayıtsız şartsız harcadığı tüketim ile atmosfere bıraktığı (karbondioksit (Co2)) karbon gazı miktarının tamamına, Karbon Ayak izi denilmekte.
Küresel ısınmanın öncelikli sorumlusu olarak gösterilen sera gazı etkisine yol açan ve fosil yakıtların kullanımıyla atmosfere yayılan karbondioksit (CO2) salınımı bireyin ve şirketlerin doğrudan veya kullandığı ürünlerin üretimi açısından enerji kullanımıyla dünyaya bıraktıkları zarar anlamına gelmektedir.
Diğer bir deyişle, ekolojik ayak izi, belirli bir nüfusun doğaya yükünü hesaplamak için oluşturulan bir yöntemdir.
Dünya çapında üretimin dünyada yaşayan nüfusa oranladığınızda ortaya çıkan değerdir.
Karbon ayak izimizi ya doğrudan oluştururuz veya evrensel tüketim ile ancak her ne taraftan oluşursa oluşsun her bireyin sorumluluğudur.
Peki, siz hiç karbon ayak izinizi ölçtünüz mü? veya…
karbon ayak izinizi en aza indirebilir misiniz?
Daha açık anlatayım. Sera gazı açısından çevreye verdiğimiz zararlardan bahsediyorum.
Örnek olarak kendi yaşam tarzımdan, ne kadar enerji tüketip ne kadar karbon ayak izine sahip olduğumu hesapladım.
Siz de hesaplayabilirsiniz.
Bir kişinin tipik enerji tüketiminde ortalama kişi başı ne kadar CO2 ürettiğini görebilirsiniz.
Şöyle ki:
Yaşadığınız evde ne kadar elektrik tüketiyorsunuz?
Aşağıdakilerden hangisini ne kadar kullanıyorsunuz? Her maddenin yanına yazıp hesaplayabilirsiniz.
1-Elektrik kullanımı, doğalgaz, sıvı yakıt, kömür, LPG,
2-Yıllık uçuşlarınız kaç mil?
3-Araç ile yıllık kat ettiğiniz mesafe km. (otobüs, metrobüs, metro, tren, motosiklet )
4-Yemek tercihiniz, ithal gıda veya organik gıda tüketiminiz, giyim tercihiniz, paketleme tercihi, elektronik eşya veya mobilya tercihiniz.
5-Eğlence aktivite için araç kullanımınız ve finansal hizmetleriniz.
Türkiye’de kişi başına düşen karbon ayak izi 4.1 ton.
Ya benim?
4,543 ton karbon ayak izim çıktı.
Endüstrileşmiş ülkelerde ise kişi başı ayak izi 11 ton. Dünya çapında hedeflenen ayak izi ise 2 tondur. Dünyada kişi başına düşen karbon ayak izi ortalaması ise 4 tonmuş.
Ben de karbon ayak izimi azaltmak için bir liste oluşturdum.
Siz de bu minik noktalara dikkat ederek büyük ayak izlerimizi küçültebilir, aynı zamanda tasarruf yapabilirsiniz.
1- Yenilenebilir kaynakları tercih edin yani, yeşil enerji (rüzgar, hidroelektrik).Radyatörlerinize termostatik sübap takın ve duvar yalıtımı yaptırın. Eski kazanınızı yeni ve enerjiyi verimli kullanan yoğuşmalı kazan ile değiştirin. (Karbon ayak iziniz neredeyse sıfıra yakın olacaktır)
2- Kullanmadığınız cihazlarınızı tamamen kapatın (ışıklar, televizyon, DVD çalıcı, Hi Fi, bilgisayar, vs.).
3-Isıtıcınızı gece yatarken kapatın.
4- Bulaşık ve çamaşır makinanızı tam yük ile çalıştırın ve kurutma yapmayın. Hem tüm bakteriler gidecek hem de enerjiden tasarruf yapmış olacaksınız.
5- Cep telefon ve bilgisayarınızı tam şarj edince hemen alın ve evinizde enerji tasarruflu ampulleri tercih edin.
6-Haftalık alışverişinizi tek seferde yapın ve ithal ürünlerden kaçının. (İthal ürünlerin size kadar ulaşmasında harcanan enerjiyi düşünün)
7- Daha az seyahat yapın ve seyahatlerinizi karbon ayak izinizi artırmayacak şekilde yapın. Örnek, aracınızı aynı yöne gidenler ile paylaşın ve aracınızı dizel motorlu olanları tercih edin. Uçak yerine mümkünse tren veya otobüs ile seyahat edin. Tatildeyken araç kiralamak yerine mümkünse bisiklet tercih edin.
Birincil karbon ayak izinin yanı sıra bir de ikincil ayak izinizden de bahsetmiştim. Bu ise alışveriş tercihlerinizle ve alışkanlıklarınızla ilgilidir. Marketten mevsimi dışında yiyecek satın aldığınızda veya ithal giysi, eşya satın aldığınızda bunlar uzak ülkelerden uçakla ya da gemiyle getirilmiş demektir; bu da karbon ayak izinizi artırır.
Karbon ayak izinizi silmeye ne dersiniz?…