Birleşmiş Milletler Çevre Programına göre dünyada "plastik çağı" yaşandığı gerçeğini ortaya koydu.
Raporu okudum.
Öncelikle raporda, dünya ekosistemini bekleyen risklere karşı ortak hareket etme çağrısı yapıldı ve üretilen plastiklerin kullanım sonrasında yeryüzünde "geri dönüşümsüz" bir sürece girdiği vurgulandı. Bunu herkes söylüyor zaten…
Plastik atıklar ancak 1000 yıla yakın bir sürede yok oluyor deniyor ama geçtiğimiz yıl katıldığım ÇEVKO Vakfı’nın toplantısında kara ve deniz ekosistemi için ciddi tehdit oluşturan plastik atıkların dünyamızda bin yıldan fazla kaldığını ve/veya yok olabilir adına net bir bilgi olmadığını söylemişlerdi.
Bu dünyanın ortak sorunu ve herkesin bilinçlendirilmesi gereken bir konu. Çünkü, dünya plastik kullanımın yüzde 50’si plastik ambalajdan oluşuyor ve tek kullanımlık olduğundan çöp olarak ekosisteme dahil oluyor.
UNEP Raporuna göre, dünya genelinde üretilen tüm plastiklerin yüzde 79'u çöplüklerde beklerken, sadece yüzde 9'u geri dönüşüme kazandırılıyor. Üretilen plastiklerin yüzde 12'si ise yakılarak yok ediliyor.
Dünyada plastikler 13 milyar dolarlık zarara neden olurken, 2050 yılında 12 milyar tonluk pet şişe ile hayatımızda yani içimizde olacak.
Elbette sadece bizim hayatımızda olmayacak 2050 yılında deniz kuşlarının yüzde 99'u kullanılmış çeşitli plastikleri yutmuş olacak.
İyi gelişme ise bunu farkına vararak dünyada plastik poşet kullanımını azaltmak için son 10 yılda birçok ülke önemli adımlar attı. Afrika genelinde ise, 25 ülke yani kıtanın yüzde 58'i, plastik poşet kullanımına genel yasak getirdi.
AB üyeleri de farklı stratejilerle plastik kullanımına karşı ciddi mücadele ediyor. İrlanda ülkeye zarar verdiğinden dolayı 6 kat fazla vergi yükü bindirerek kullanım oranını yüzde 90 düşürdü. Avusturya 2017'de müşterilerine ücretsiz plastik poşet vermeyeceklerini açıkladı. Ruanda, 2008'de sadece plastik kullanımını değil, üretim ve satışını da tamamen yasakladı. Dünyanın en büyük plastik üreticisi Çin ise 1999'da tek kullanımlık plastik poşetlerin üretim ve kullanımını yasaklamış,
Dünyada her yıl 1 ila 5 trilyon plastik poşet tüketiliyor.
2018 yılında plastik poşet kullanımını azaltmak için plastik ithalatında Çin ve birkaç Güneydoğu Asya ülkesi sınır koydu. Malezya ve Vietnam'ın İngiltere'den plastik çöp ithalatına sınırlama getirmesi ve Polonya'nın da konuyu değerlendirmeye başlamasının ardından, Türkiye İngiltere'den en çok plastik çöp ithal eden ülkeler arasına girdi.
2018’in ilk 3 ayında İngiltere Türkiye’ye gemiyle 27 bin 34 ton plastik çöp gönderdi. Sokak Atık Toplayıcıları Derneğinden yapılan açıklamada yıllık ortaya çıkan 6 milyon ton plastik çöpün 3,5 milyonunu biz topladıklarını belirtirken, geçen yıl ise12 bin 22 tondu.
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı'nın (OECD) 2015 yılında dair verileri, Türkiye'nin çöpünün sadece yüzde 1'ini geri dönüşüme yolladığını, gerisini ise katı atık sahasına gönderdiğini gösteriyor.
Ancak, 2016'da Türkiye Geneli 31 milyon ton çöp toplandığı ve Türkiye İstatistik Kurumu'na göre bu çöplerin sadece yüzde 9,8'i geri dönüşüme gönderiliyor
Son olarak;
Dünya Bankası'na göre, yıllık küresel atık üretiminde yemek atıkları hala en büyük payı oluşturuyor, fakat bir sorun var ki pazarda atıkların yaklaşık yüzde 90'ı ya açıkça yakılıyor ya da yasadışı olarak atılıyor.
Peki bu ne demek?
Sera gazı emisyonuna katkıda bulunmaktan başka bir şey değil.
2019 yılından beklentim ise inovasyon ile birlikte çöp toplama konusunda daha profesyonel çözümler ile robotların kullanılmasıyla yapay zekanın rol alması artık kaçınılmaz.
