Kocaeli coğrafyasının su kaynaklarının tanıtımına ilave olarak öncelikle bölgenin iklim yapısını da bilmemizde yarar var diye düşünüyorum. İklim bir coğrafyanın en belirleyici öğesidir. İklim yapısın çeşitliliği Kocaeli'de bulunan su kaynakları üzerinde çok ilginç bir etki yapmış. Su kaynaklarının tanıtımlarında bu olguyu çok daha iyi anlaşılacak.
Kocaeli coğrafyasının su kaynaklarının tanıtımına ilave olarak öncelikle bölgenin iklim yapısını da bilmemizde yarar var diye düşünüyorum. İklim bir coğrafyanın en belirleyici öğesidir. İklim yapısın çeşitliliği Kocaeli’de bulunan su kaynakları üzerinde çok ilginç bir etki yapmış. Su kaynaklarının tanıtımlarında bu olguyu çok daha iyi anlaşılacak.
Kocaeli, Karadeniz ve Akdeniz iklimlerinin kesişim noktasında bulunuyor
Kocaeli, dünya üzerinde bir günde dört mevsimin yaşanabildiği ender coğrafi yörelerden biridir. Genel anlamda Karadeniz ile Akdeniz ikliminin kesiştiği bir iklim tipi bölgede egemendir. Yazlar sıcak ve az yağışlı, kışlar yağışlı ve Türkiye'nin pek çok yöresine oranla ılık geçer.
Kendine has iklim tipi
İlin kuzey kesimlerinde ve Karadeniz kıyılarında yaşanan yaz mevsimi, ilin güneyinde yaşanan yaza oranla daha serindir. Yağış miktarı da bununla doğru orantılı olarak kuzeyden güneye inildikçe azalır. Kocaeli iklimi, Marmara ve Batı Karadeniz makro iklim tiplerinin etkisinde olmakla beraber, kendine has iklim olarak çeşitli varyasyonları göstermektedir.
Üç alt iklim alanı
Karamürsel’in güneyi, Körfez’in çevresi, Kandıra’nın kuzey kıyıları, Gebze’nin kuzey ve kuzeydoğusu, Körfez’in kuzey kesiminde mikro iklim farklılıkları vardır. Bu farklılıklar; yerbetimsel yapı, yüzeysel yapı, su yapısı ile birlikte ilin yüzeyini kaplayan bitki türlerini ve bu türlerin dağılımını etkilemektedir. İklim olarak ise üç alt iklim alanı vardır.
Kocaeli’de yağış her mevsim görülür
Birinci iklim grubu Karadeniz kıyılarından su bölüm hattına kadar uzanan nemli ormanları kapsar. Diğeri bu alanda yer alan fakat 400 metreyi aşan yükseltilerin toplandığı ve su bölüm hattına yakın yerlerdir. Son grup ise İzmit Körfezi kıyılarından kuzeye yükselen ve su bölüm hattına uzanan kuru ormanlar alanı olarak belirlenmiştir. Ilıman iklimin egemen olduğu Kocaeli’de yağışlar kış ve bahar aylarında en fazla olmakla birlikte her mevsim görülür. Ortalama yıllık sıcaklık 13,7 ºC'dır. Rüzgârlar kışın kuzey ve kuzeydoğudan, yazları ise kuzeydoğudan eser.
Doğal kaynak suları
İklimsel bilgilerin ışığında ilk olarak Kocaeli’nin doğal su kaynaklarını yani içme suyu olarak ortaya çıkan kaynaklarını tanıtıma ile başlayalım. Kocaeli şifalı kaynak suları ile de tanınan bir kenttir. Kentin değişik kesimlerinde çıkan doğal sular eski devirlerden beri bölge halkı tarafından değişik hastalıklara şifa olarak kullanılmaktadır.
Çenesuyu
Derince'nin kuzeyindeki en yüksek dağ olan Çenedağı’ndan yeryüzüne çıkan
Çenesuyu, kendine has damak tadı ve kalitesiyle yurt çapında üne kavuşmuştur.
Çenesuyu, 1860'lı yıllarda lezzetiyle şairlerin mısralarına bile konu olmuştur. Sultan Abdülaziz tarafından 1863 yılında İzmit'te yaptırılan Kasrı Hümayun’un en önemli bölümlerinden olan Taç Kapısı üzerinde bulunan kitabede, İzmitli şair Savfet'in 22 dizelik kasidesi bulunmaktadır. Bu kasidenin bir beyitinde Çenesuyu’ndan şu şekilde bahsedilir;
Acemi sözlerim olup Çenesuyu gibi ihla
(Toy sözlerim Çenesuyu gibi tatlı oldu)
Ricam oldur o hakan-ı serir-i mülk ihsana
(Dileğim odur, o ülke tahtını bağışlayan hakana)
Tamamen doğal bir kaynak suyu olan Çenesuyu, 1500 yıldır hiçbir işlem görmeden yeryüzüne kendiliğinden çıkmaktadır. Hiçbir suni işleme tabi tutulmayan, ülkemizin en yumuşak suları arasında yer alan Çenesuyu'nun doğal yapısında kireç bulunmaması da, özellikle böbrek hastaları açısından suyun değerini daha da artırmaktadır. Zengin ve dengeli mineral içeriği ile adeta şifa kaynağı olan
Çenesuyu, çocukların diş sağlığı ve kemik gelişimi, ayrıca hamile ve yaşlılar için de ideal bir sudur.
Yuvacık Kaynak Suyu
1750 yılından beri kullanılan Yuvacık kaynak suyu, günümüzde kaynağından el değmeden tam otomatik makinelerde doldurulup şişelenmektedir. Osmanlı
Dönemi’nden kalan bu lezzetin kalitesi TSE tarafından da belgelenmiştir. Yuvacık Kaynak Suyu, insan vücudunun ihtiyacı olan birçok minerale sahiptir. Suyun içerisinde uygun miktarda bulunan kalsiyum, kemik yapısının korunmasında ve osteoporozun önlenmesinde, magnezyum ise kalp, damar ve sinir sistemi ile kasların sağlıklı kalmasında destekleyici özelliğe sahiptir.
Akçat Suyu
Karamürsel’e, 13 km uzaklıkta olan Akçat şifalı sularıyla tanınmış bir bölgedir. Doğal haliyle içerisinde bakteri barındırmayan ve bulunduğu kapta yosun tutmayan Akçat suyu, günlük 70 ton kapasiteye sahip tesislerde şişelenerek halkın kullanımına sunulmaktadır.
Akarsu
Yaz, kış sıcaklığı ve debisi değişmeyen kaynağı, berraklığı ve ideal mineral yapısı ile diğer sulardan ayrılan Akar doğal kaynak suyu Samanlı Dağları’nın zirvelerinde gelmektedir.
Yuvacık Barajı ve İçme Suyu
Kocaeli ve çevresine evsel ve endüstriyel su temin etmek üzere kurulan Yuvacık
Barajı, 1999 yılında işletmeye açılmıştır. Baraj 1,6 milyon nüfusun yarı sıra, ilde hızla büyümekte olan sanayi sektörüne de yüksek kaliteli su temin etmektedir. Baraj; 110 metre yüksekliğinde ve 400 metre genişliğinde olup 60 milyar litrelik bir hacme sahiptir. 258 km2 bir su tutma havzasına sahip olan barajda toplanan su arıtma tesislerinde arıtılarak (günlük 480 milyon litre kapasite) Kocaeli halkına hizmet sunmaktadır.
