Kocaeli su kaynakları ile ilgili olarak bu beşinci ve son yazım. Bu yazı dizisi ile Kocaeli'nin su kaynaklarını tanıtmaya çalıştım. Özellikle bilmemiz gereken konu şu; su konusu, içersinde bulunduğumuz yüzyılın en önemli konusu. Su ile birlikte ekilebilir tarım alanları ve atalık tohumlar da çok önem taşıyor.
Kocaeli su kaynakları ile ilgili olarak bu beşinci ve son yazım. Bu yazı dizisi ile Kocaeli’nin su kaynaklarını tanıtmaya çalıştım. Özellikle bilmemiz gereken konu şu; su konusu, içersinde bulunduğumuz yüzyılın en önemli konusu. Su ile birlikte ekilebilir tarım alanları ve atalık tohumlar da çok önem taşıyor.
Kocaeli’de bulunan su kaynaklarını tanıtmanın dışında, bu kaynakları korumanın da önerilerini aktarmak gerekli diye düşünüyorum. Kocaeli coğrafyasının her tarafını bilen biri olarak düşüncelerimi aktarmam ve paylaşmam ilk başta bana düşer diye de düşünüyorum.
Ballıkayalar Tabiat Parkı
Ballıkayalar Tabiat Parkı’na yeni bir yönetim planı yapmak gerekli. Bu yönetim planında; yılda kaç gün ve kaç kişi ziyarete kabul edilebileceği belirtilmeli. Tabiat parkları piknik alanları değildir bu unutulmamalı. Bir bölge tabiat parkı olarak ilan edilmesinin en başta gelen amacı korumaktır. Koruma altına alınan bir coğrafyaya ziyaretçi kabul ediyorsanız, o alanın bir toplantı salonu, tanıtım broşürü, tuvaleti, dinlence alanı olmalı. Korunan alanlar sadece tabeladan ibaret olmalı. Antalya Köprülü Kanyonu’nda yaşanan durum ortada. Böylesine güzel bir doğal değer ranta kurban gitmek üzere.
Paşasuyu Kanyonu
Paşasuyu Kanyonu hem arkeolojik olarak hem de doğal olarak koruma altına alınmalı. Burası eşine az rastlanır bir coğrafya. Roma Dönemi’nden kalma su kemerleri ve kanyonun doğal yapısı ilgi çekici. Paşasuyu Kanyonu’na Digiturk İztv’de, Sırtçantam kuşağında bir belgesel programı çekmiştim. Hatta Kocaeli Doğal Yürüyüş Parkurları’nın ilk tanıtım etkinliğini burada yapmıştık. Değerli bir bölge, gereken değerin verileceği umudunu taşıyorum.
Nüzhetiye Şelalesi ve Vadisi
Samanlı Dağları’nın kuzeyinde, İzmit Körfezi’ni gören bir konumda bulunan su kaynağı ilgi çekici özellikler taşıyor. Vadiyi kışın karlar altında da görme imkânım oldu. Köylülerden öğrendiğim kadarı ile şelaleye kadar karda giden ilk kişi imişim. Kar altında bele kadar su içerisinde şelaleye kadar gitmek çok akıl işi değildi. Vadinin sonunda bulunan şelale heybetli görüntüsü ile dikkat çekici. Vadi içerisinde bulunan bitki ve hayvan çeşitliliğinin gelecek kuşaklara aktarılması için Nüzhetiye Şelalesi ve vadinin de koruma altına alınması lazım.
Beşkayalar Tabiat Parkı
Kocaeli’nin biyolojik çeşitliliğinin en saf ve duru olduğu yer Beşkayalar Vadisi’nin bulunduğu bölgedir. Kocaeli gibi sanayisi ile tanınan bir ilde, böylesine bir bölgenin bulunması dikkat çekici bir özellik. Bölgeye gelen misafirlerde aynı görüşü paylaşıyorlar. Beşkayalar Tabiat Parkı’nın içerisinden iki büyük nehir akıyor. Bu bölgenin ne girişi belli ne de çıkışı. Bölgede hiçbir koruma bulunmuyor. Bıçkıdere’den itibaren Soğukdere, Menekşe Yaylası’ndan itibaren de Sıcakdere koruma altına alınmalı. Ayrıca Papazçayı’da koruma altına alınmalı.
Yalakdere
Karamürsel’den doğup, Yalova’dan İzmit Körfezi’ne dökülen bu su kaynağı evsel atıklardan korunmalı. Bölge, yavaş yavaş yerleşim alanı olmaya başladı. İleride bu su kaynağını çok ararız.
Taşköprü Kanyonu, Çobangeçidi Kanyonu ve Büyükdere Vadisi
Bu su kaynakları, Körfez İlçesi sınırları içerisinden doğup, Gebze’ye doğru birleşerek birlikte yol aldıktan sonra Ağva’da Karadeniz’e dökülüyorlar. Bu kaynakların en büyük sorunu kirlilik. Ama yeni yapıma başlanan otoyol gelecekte bu kaynakları olumsuz yönde etkileyebilir. Yeni otoyol ile birlikte çevrede bulunan taş ocakları da bölge coğrafyası için tehdit. Kocaeli’nin kuzey bölümünde su kaynakları güneye göre daha zayıf. O açıdan Taşköprü Bölgesi’ndeki her su kaynağı değerli.
Sapanca Gölü
Sapanca Gölü ile ilgili sorunlar herkesin bildiği gibi. Su ihtiyacı var olandan daha fazla. Bununla birlikte gölden sanayi kuruluşlarına su gidiyor. Geçen yıl göldeki su seviyesi bir ara dip yaptı. Aslında Kocaeli coğrafyasının su sorunu yok. En büyük sorun; su ihtiyacının her geçen gün artması, kirlilik ve yanlış kullanım.
İzmit Sulakalanı
Sapanca Gölü ile Körfez arasında böylesine bir yerin varlığı bölge için şans. İzmit Körfezi Sulakalanı sahil yolu ile yeni yol arasına sıkışmış durumda. Alanın etrafında Kocaeli Sanayi Sitesi bulunuyor. Ayrıca alan içerisinde bir de beton üretim tesisi var. Sulakalan, Kirazdere’nin iki yanına sıkışmış durumda. Ne yapıp edip, bu sulakalanı bu bölgede yaşatmalıyız.
Çınarlıdere Vadisi
Çınarlıdere Vadisi koruma ve kullanıma iyi bir örnek teşkil ediyor. Doğa bir taraftan korunurken, diğer taraftan da insanlar bu güzel vadi içerisinde güzel ve nitelikli zaman değerlendirmenin şansına varıyorlar. Kocaeli Büyükşehir Belediyesi, burada yaptığı çalışma ile örnek bir çalışma yapmış, tebrik etmek gerekli.
Kocaeli’nin tüm su kaynaklarını çok az eksiği ile konu ettim. Kocaeli coğrafyası üzerine uzun yıllardır çalışan biri olarak, bu az bildiğimiz güzel coğrafyayı diğer yörelere göre daha fazla korumalıyız diye düşünüyorum. Kocaeli coğrafyası üzerine çalışma yapmam için yetki veren Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’ne teşekkür ederim. Kocaeli’nin su kültürüne dair bir kitap önerim var. Kitabın ismi; Kocaeli Su Medeniyetinden Sayfalar. Yazarı; Ahmed Nezih Galitekin. Yayın, İSU Genel Müdürlüğü Yayınları’ndan Haziran 2006 tarihinde çıkmış. Genişletilmiş 2. baskısı da Nisan 2015’te yapılmış.
