İngiliz şair, tiyatro yazarı Şekspir’in meşhur tiradından meşhur bir parçadır: Olmak ya da olmamak... Dillere sakız olmuştu bu ifade. Şimdi İngiltere yine bu sözü söylüyor. Olmak ya da olmamak... Avrupa Birliği’nde olmak ya da olmamak... İngiltere olarak andığımız toprak parçası, İngiltere’nin yanı sıra Galler ve İskoçya ile Büyük Britanya’yı oluşturuyor. Yani kendi içinde bir birlik diyebiliriz. Avrupa anakarasındaki ülkeler bir araya toplaşınca İngiltere de onlara katılıyor. Ancak ne Schengen ne de Euro’ya tamam diyor. Buna rağmen hem Avrupa hem de İngiltere bir arada olmayı avantaja çevirmek peşinde. Stratfort-upon-Avon’u, Şekspir’in doğduğu memleketi dolduran turistler gibi İngiltere de bu oyunda güzel bir rol peşinde.

Ne diyordu Şekspir:

"Tüm dünya bir sahnedir,

Yalnızca birer oyuncu olan kadınlarla erkeklerin

Sahneye girip çıktığı. Ve tek bir insanın

Ömrü boyunca pek çok rol oynadığı"

23 Haziran’da yapılacak bir referandum ile İngilizler AB içinde kalıp kalmamayı tartışıyor. Sokaklarda “ayrılalım” diyenler de “kalalım” diyenler de seslerini yükseltiyorlar. Her taraf elindeki kozları oynamaya çalışıyor. Ayrılalım diyenler özellikle sınırların güvensizliğinden dem vurarak felaket tablosu çiziyorlar. Her geçen gün sınırların kontrol dışı olduğunu gösteren haberler yer alıyor. Fransa’dan yasa dışı yollardan İngiltere’ye giriş yapan üçüncü ülke vatandaşlarını konu alan haberler gazetelerin ilk sayfalarında arzı endam ediyor. Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne gireceği endişesi diğer bir korkuyu besliyor.

 “Çürümüş bir şey var Danimarka Krallığı’nda.”

Avon ozanı olarak da bilinen Şekspir, Hamlet’te böyle diyor.  Bugünün şartlarıyla ifade edecek olursak: “Çürümüş bir şey var Avrupa Birliği’nde.” İngiltere, Yunanistan ve Doğu Avrupa’daki bazı ülkeler Avrupa Birliği’ni sorgulamaya başladılar. Avrupa Birliği “büyük nimet”ten yavaş yavaş kambura doğru dönüşüyor. Şekspir bugünleri görse belki yeni bir tiyatro oyunu kaleme alırdı. Zira trajedi büyüyor. İngiltere’nin Avrupa’dan çıkmayı ciddi olarak gündeme getirmesi ve ülkenin bu konuda ikiye bölünmesi bile başlı başına acıklı bir durum. Büyük ideal olan Avrupa, bebeklere söylenen bir ninniye dönüşmek zorunda, başka kimseyi uyutacak güçte bir müsekkin değil zira.

Britanya’nın Avrupa’da kalmasını da, Avrupa’dan ayrılmasını isteyenler de, bunu Avrupa değerleri açısından değil menfaatler penceresinden dile getiriyorlar. Her şey bakkal hesabına dönmüş durumda. Brüksel koridorlarındaki hesapları bilmek güç ama Brexit olarak ifade edilen ayrılma/kalma referandumu tüm Avrupa için önemli bir test. Sonuç ne olursa olsun Avrupa efsanesi tartışılmaya açıldı. Sonrasında giderek artacak bir yarığa dönüşmesi muhtemel gelişmeler yaşıyoruz.

Şekspir olmak ya da olmamak demişti ya...

Ancak akıllara bir şey daha geliyor: Bir ihtimal daha var, o da ölmek mi dersin? Avrupa için olmanın ya da olmamanın ötesine geçen bu süreçte gerçekten bir ihtimal var: O da Avrupa düşüncesinin Fransa ve İngiltere arasındaki Manş Denizi’nde boğularak ölmesi.