Üç tarafı deniz olan ve birçok beklentileri karşılaması konusunda önemli bir beslenme ürünümüz özlediğimiz balıklarlarımız giderek tegahlarda yerini almaya başladı. Özellikle bu ayların en önemli balıklarından olan istavrit ve bu aylarda, av yasağının sona ermesinden sonra tezgahlarda kendini göstermeye başlayan palamut adından çokça söz edilen ve kısa sürede oluşturduğu çoğalma endeksiyle hızlı bir borsa oluşturmuş durumda. Özellikle palamut ve istavritler balık masalarının vazgeçilmezi, oldular, hamsileri bekliyorlar.
Neredeyse tüm yaz boyunca devam eden balık avlanma yasağı üzerindeki yasaklamalar Eylül başı itibarıyla kaldırıldı ve tüm balık tezgahları kıyılarımızda avlanan taze balıklarla kendini göstermeye başladı. Önemli beslenme beklentilerimizden olan bu kaynaklardan elde edilen balıklar birçok kısıtlamalara rağmen öneml bir besin kaynağı olarak yemek masalarımızı zenginleştirmeye başladılar.
AV YASAĞI KALINCA
Denizlerimizde çok ihtiyaç hissedilen bir besin kaynağı olan balıklarımız ihtiyaçlarımızı giderme konusunda beklentilerimizi karşılaması açısından çok önemlidir... Balık avlanma yasağının kalktığı Eylül başından itibaren gelenlikle olta balıkçılığıyla karşılanan, başta istavrit, kısa sürede kendini göstermek isteyen palamutlarla birlikte balık ihtiyacımıza olan özlemlerimizi gidremek için maslarımızda yerini almaya başladı. Başladı da, hızla kendini göstermeye başlayan palamutlar fiyatlarındaki yüksekliği ile masalardaki özlemlerini kolay dindirecek gibi görünmüyor. Palamut hazretlerinin fiyat oynaklığı pek de takip edilebilir gibi değil. Şu sırlarda Karadaniz bölgemizde kendini gösermeye başlayan palamut borsasındaki fiyatlar genellikle 70-100 liradan satılıyor.
Bazı yerlerde, 50 bazı yerlere ise 120 TL fiyatla satılıyor. Bunun yanı sıra en çok tüketilen balıklardan istavrit de 50-70 TL kilogram fiyat aralığında şimdilik kareketli durumda. Balık sofralarının yüzünü güldürecek olan hamsiyi tüm balıkseverler dört gözle bekliyorlar. Üç tarafımızdaki denizler böylesine balık zenginliği taşırken bu denizlerimizden olması gerektiği gibi yararlanabiliyor muyuz, ona pek net bir yanıt verebileceğimi bilemiyoruz. Bu şartlarda tezgahlarda seyreden balık fiyatlarını takip edebilmemiz pek kolay gibi görünmüyor.
BALIKLARIMIZ EVE DÖNDÜLER
Örneğin, balık ihtiyaçlarımızın önemli bölümünü karşıladığımız Karadeniz bölgesindeki palamut ve istavrit hareketliliği ve balık avlamanın serbest bırakıldığı dönem olan eylül ayı sonrasındaki süreçte oldukça iyi görünüyor. Bu arada, denizlerimizde balıklar kendini göstermeye başladığından beri özellikle İstanbul, Marmara ve çevresinde önemli bir balık avcılığı olan olta balıkçılığı da kendini göstermeye başladı. Görünen o ki; efsaneleşen Eminönü ve köprülerdeki balık-ekmek hareketliliği de iyice kendini gösterecek..
Türkiye'de denizlerimizde yaşayan en lezzetli balıklar, avlanma çeşitliliği sayesinde oldukça geniş bir yelpazeye yayılıyor. Bu zengin balık çeşitliliğini bizlere sunan denizlerimiz insanlarımıza çok önemli bir besin kaynağı sunuyor.
Denizlerimizde bölgelere göre birçok balık çeşidinin balık tezgahlarına ve mutfaklarımıza konuk olableceğimiz bir dönemdeyiz ve özellikle Karadeniz, Marmara ve Ege’de de balık çeşitlerimiz balıkseverlerimizn yüzlerin güldürecek gibi. Şu anki fiyatları biraz daha satın alınabilir seviyelere indirilebilirse tabii ki…
Şu anda tezgahlardaki yerini alarak kendini göstermeye başlayan balıklarımızın özellikle Karadeniz’deki fiyatlarından yansıyanlarından bazılarının satış fiyatlarına bir göz atalım;
Orta Karadeniz’de (Giresun ve Samsun) 15 Eylül haftasında balık tezgahlarına yansıyan fiyatlar, her gün değişiyor olmasına rağmen; tezgahlardaki en ucuz balık, tanesi, boyutuna göre 70-100 TL’ye satılan palamut idi. En pahalı balık ise; kilosu 300 TL’ye satılan barbun ve çinekop.
Tezgahlarındaki diğer balık satış fiyatları; palamut; adet 70-100, istavrit; kilogram 100, mezgit;150, sargan; 200, somon; 200, levrek; 250, çupra; 250, barbun; 300, çinekop; 300 TL. olarak satılıyor şimdilik.
DÖNEM BALIK ÇEŞİTLERİMİZ
Son olarak; işte bu aylarda denizlerimizde bulunan en lezzetli balıklarımız ve özellikleri:
1. Lüfer:
Marmara ve Karadeniz'de yaygın olan lüfer ve çeşitleriyle, etinin yağlı ve lezzetli olmasıyla bilinir. Özellikle ızgara ve tava olarak tercih edilir.
2. Palamut:
Karadeniz'de bolca bulunan palamut, avlanma yasağının kalkması ile giderek kendini göstermeye başladı. Yağlı ve lezzetli bir balıktır. Fırında, ızgara veya buğulama olarak pişirilir. Bu aylarda en çok tercih edilendir. Şu sıralar boyutuna göre adet fiyatı yüksek olamasına rağmen balık masalarının daha şimdiden gözdesi oldu
Ayrıca tuzlanarak lakerda yapılabiliyor.
3. Levrek:
Ege ve Akdeniz'de yaygın olan levrek, beyaz etiyle ünlüdür. Balık restaurantlarının en çok tercih edilenlerindendir. Neredeye tüm mevsimde bulunur ve kendini hiç özletmez.
Az yağlı olduğu için ızgara, levrek buğulama ve fırında pişirmeye uygundur.
4. Çipura:
Ege ve Akdeniz'de bolca bulunan çipura, beyaz ve sıkı etli bir balıktır. Izgara, fırın veya tuzda pişirme yöntemleriyle tüketilir.
5. Barbun-Tekir:
Ege ve Akdeniz'de ve Karadeniz’de yaygın olan barbun-tekir, küçük, kırmızımsı renkli bir balıktır. Eti yağlı ve çok lezzetlidir. Tava veya ızgara olarak tüketilir.
6. İstavrit:
Marmara ve Karadeniz'de bolca bulunan özellikle olta balığı olarak avlanmasıyla evlerin vazgeçilmezlerindendir. Av yasağının kalkması ile sonbahara kadar balık masalarının vazgeçilmezi olan istavrit, küçük boyutlu ve yağlı bir balıktır. Özellile Hamsi ile birlikte balıkların ençok tercih edilenlerindendir
Tava, ızgara veya buğulama olarak pişirilir.
7. Kalkan:
Karadeniz'de yaygın olan kalkan, geniş ve yassi bir yapıya sahiptir. Eti sıkı ve lezzetlidir. Fırında veya tava olarak pişirilir.
8. Karides:
Akdeniz, Ege ve Marmara'da bulunan karides, özellikle kabuklu deniz ürünleri sevenlerin favorilerindendir. Izgara, tava, fırın veya haşlama olarak tüketili
9. Hamsi:
Öncelile Karadeniz'in simgesi haline gelen bir markası olan hamsi, küçük boyutlu ama çok lezzetli, balık masalarının vazgeçilmezi olan karadeniz efsanesi bir balıktır.
Tava, buğulama, hamsili pilav ya da hamsili mısır ekmeği olarak sıkça tüketilir.
10. Mezgit:
Karadeniz ve Marmara'da yaygın olan mezgit, beyaz etiyle güzel bir lezzet sunar.
Tava ve ızgara olarak tüketilir. Havyarı da balık masalarında önemli bir çeşnidir.
Bu balıkların her biri, Türk mutfağında özel bir yere sahip olup, farklı pişirme yöntemleriyle, zengin lezzetler sunar. Mevsimine göre bu balıkları tercih etmek, en iyi lezzeti almanızı sağlar. Bu balıkların bir oğu eylül avlanma yasağı sonrasında yaza kadar denizlerimizin toplumumuza bahşettiği en zengin beslenme kaynaklarındandır.
Şimdilik Eylül ayından başlayarak giderek bollaşan çeşitlerinden bazıları kışa doğru iyice çoğalacak ve balıkseverlerimizin masalarını zenginleştirecektir.
Denizlerimizde, özellikle Karadeniz Marmara ve Ege’de başlayan bu balık hareketinin ilk başı çekenlerinden olan palamut hazretleri yavaş yavaş boylanarak, istavrit ve kışa doğru iyice çoğalarak kendini gösterecek Karadeniz’in sembolü hamsi ile elele, denizlerimizin yukarıda adlarını söylediğimiz diğer zengin balık çeşitlerimiz ile sofralarımızın en büyük zenginliklerinden en vazgeçilmezlerinden, tercih edilenlerinden olacaklardır./ Alıntıdır
