Okur yazar diyorum çünkü, o havacılık dışında dört edebi kitabın da yazarıdır.
Türk halkının en kolay ifadeyle “Hostes” diye adlandırdığı mesleğin varlığından hepimiz haberdarız. Bu mesleğe ne kadar önem verip ne kadar ciddiye alıp almadığımız ne yazık ki tartışılır.
Bazen çok da önemsenmeyen ve “Siz olmasanız uçaklar düşer mi?” gibi boş laflar edenleri gördükçe mesleğin tüm emekçilerinden doğrusu utanıyorum. Onları sadece çay kahve servisi yapan görevliler olarak görmeyelim. Onların en asli görevi uçuş emniyetini sağlamaktır.
Çoğunlukla ‘hostes’ denilen, bu mesleğin doğru tanımlamasının kabin memurluğu olduğunu, mesleğin bu ismi alana kadar değişik evrelerden geçtiğini en çarpıcı ve sürükleyici bir anlatımla bir kitapta okuyacağım aklımın ucundan geçmezdi. Çünkü, Türkiye’de ne yazık ki bir yasası bile olmayan bu işin tarihçesini anlatan Türkçe bir kitap da henüz yazılmamıştı.
Artık böyle bir kitap var. Sektörde sanki bin yıldır varmış gibi bildiğim arkadaşım Semra Dereli, kabin memurluğunda 25 yılı doldurmuş, okur yazar iyi bir havacı.
Okur yazar diyorum çünkü, o havacılık dışında dört edebi kitabın da yazarıdır.
Onu, özel sektör havayollarından ve THY’den kabin memuru ve amiri olarak TASSA’dan yönetici ve birçok yerde de havacılık yazarı, ardından da eğitimci ve yönetici olarak izliyordum. Yerel otorite SHGM’den aldığı yetkiler dışında EASA Cabin Crew Attestation lisansına sahip sayılı havacılardan biri. Kendisi hakkıyla kazanılmış iki de ödül sahibi bir duayen.
Semra Dereli halen kısa adı ARFAA olan Havayolları Emekli Kabin Memurları Derneği’nin de başkanlığını yapmakta.
O, emekli olup, yan gelip yatmadı, yıllar süren araştırmalarla “TEK KANATLILAR
(Kabin Memurluğu Mesleği ve Tarihçesi) adlı 423 sahifelik çok değerli bir kitabı yazarak geleceğin havacılarına büyük bir iyilik yaptı. Aktif Yayınları’ndan çıkan özellikle genç kızların hep hayali olan “hosteslik” veya diğer adıyla kabin memurluğu için yazılmış ilk kitap. Kitabı yazarken havacılık okullarındaki geçerli müfredata uygun olarak, eğitimcilere de çok önemli akademik bir kaynak kitap sağlamış oluyordu. Kabin memurluğunu meslek olarak seçmek isteyenlerin yanı sıra halen mesleği icra etmekte olanlar da bu kitabı okuyarak kendilerini daha da geliştirebilirler. Kadın diliyle yazılıp, kadınların ilk mesleklerinden olan bu zevkli ama bir o kadar da zor olan işin tarihçesi bir anlamda kadın haklarını da gözeten bir duyarlılıkla yazılmış. Bir ders kitabı gibi okumaya başlayıp, anılara dalıp, ardından ilginç bir roman okuyor gibi bir hisse kapılabiliyorsunuz.
İlginç ayrıntılar kitabı bir solukta okuyup bitirmenize neden olacaktır. Amerika’da mesleğin ilk mensuplarının hemşireler arasından seçildiğini, görevlerinin yanı sıra yolcuların canı sıkılmasın diye onlarla yolculukta sohbet edip, kağıt oynadıklarını bu kitaptan öğreniyoruz. Ayrıca bebek altı değiştirdiklerini, uçağa eşya taşıdıklarını, yakıt ikmaline destek olduklarını okuduğumda çok şaşırdım.
Önceleri kabin görevlisi olabilen evlilerin zaman içinde yerlerini bekarlara terk ettiğini görüyoruz. Cinsiyet ve ırk ayrımı bu meslekte nasıl etkili olmuş, zenciler kabinde nasıl görev almış bunları bir belgesel tadında fotoğraflarla ayrıntılı olarak görebilmek doğrusu çok güzel.
Evli, boşanmış, çocuklu kabin memuru olmaz kuralının zaman içinde nasıl yerini daha özgürlükçü bir havaya bıraktığını görebiliyoruz. Dünya havacılığındaki kabin memuru hikayeleri arasında bir de “Efsane Panam”ın her biri film yıldızı gibi olan “Efsane hostesleri” ve Türkiye ile ilgili kabin memuru alımı olayı var.
1985’te Türkiye’den de kabin memuru alımı yapacak olan Panam, başvurusu kabul edilen 500 kişi arasından sadece 15 kişiyi işe almış. Doğrusu merak edip araştırmalı, bu 15 Türk kadını kimdir?
TEK KANATLILAR, adlı bu akademik yayın mesleğin tanımı ve önemi, dünya sivil havacılığının ortaya çıkışı ve kabin memurluğu mesleği, Türkiye’de sivil havacılığın ortaya çıkışı ve kabin memurluğu, acil durumlarda kabin memuru performansları (Bu bölümde uçaklarda meydana gelen kaza, kırım, sağlık, doğum ve benzeri durumlarda ilk yardım gibi bir çok örnek verilmekte) kabin memuru eğitimleri, kabin memuru adayının rehberi ve havacılık terimleri sözlüğü gibi başlıklar altında doyurucu bir kaynak kitap olma hakkını kazanmıştır. Değerli yazarı bu anlamlı ve gerekli eseri Türk havacılığına ve bu mesleği seçecek olanlara armağan ettiği için kutluyor ve okunmasını havacılar dışındakilere de çok gerekli görüyorum. Yazanın eline sağlık.
Emniyetli uçuşlar Türkiye’m.
