Birkaç yıl içerisinde ülkemizin hem Doğu'sunda (Iğdır ve Çoruh Vadisi), hem de Batı'sında (Isparta Anamas Bölgesi) çalışma şansım oldu. Hem Doğu'yu, hem Batı'yı karşılaştırarak anlama imkânım oldu.

Iğdır, Doğu’nun da doğusunda bir bölge. İsmini Oğuz Türklerinin Karakeçili aşiretinin bir boyunda almaktadır. Iğdır’ın doğru yazılışı ve söylenişi İğdir şeklinde olmalıdır. Iğdırlılar bilirler; aslında ‘elma’nın gerçek yazılışı ve okunuşu ‘alma’ olduğu gibi.

Anamas bölgesi

Gelelim bir yıl boyunca çalışmış olduğum bölgeye. Bir boyunca Eğirdir ile Beyşehir gölleri arasında yer alan, bölgenin kalbini Isparta’nın Aksu İlçesi’nin oluşturduğu Anamas Bölgesi’nde çalıştım. Aksu Kaymakamlığı adına yapmış olduğum çalışmalar sırasında büyülü, çok büyük coğrafyayı gezme imkânım oldu. Bölge ile ilgili olarak pek çok kaynağı da yerinde gördüm. Tüm bunları yaparken Karakoyunlu Yörüklerinden çok yardımlar gördüm. Ramazan Durmaz Hocama ve Veysel Karatopuk’a teşekkür ederim. Gelelim asıl anlatmak ve değinmek istediğim konuya:

Eğirdir Gölü

Eğirdir Gölü ve çevresi gerçekten çok güzel bir coğrafya, etkilenmemek elde değil. Eğirdir isminin kaynağı bulma konusuna epeyce bir zaman ayırdım. Ünlü Arap gezgini İbn Batuta, Eğirdir isminin Eğridür’den geldiğini söylediği rivayet edilir. Bölgede yaşayan Rumlar, Eğirdir’e Akrotiri adını vermişler.

Prostanna’dan Felekabad’a

W. Ramsay, Eğirdir’in Hıristiyanlık için önemli bir piskoposluk merkezi Prostanna’nın olduğunu iddia eder. Bu tez bir ölçüde doğrudur. İlçenin Bizans Dönemi’ndeki ismi Prostanna’dır. Hamidoğulları Beyliği’nin kurucusu Feleküddin Dündar Bey Eğirdir’e bir dönem Felekabad adını vermiştir. Bir Osmanlı kaynağı Hamid İli’nde Oğuz boylarının iskân edildikleri belirtilmiştir. Bu boylar Yuva, İğdir, Çavdır, Kınık, Dodurga, Salur, Bayad ve Bayındır’dır.

Hamid Sancağı

Barbara Flemming bir yazısında ‘İğdir adındaki boylar Teke ve Hamid sancaklarında yaşıyorlardı. Hamid Sancağı’nda belirtilen devirde Eğirdir’de İğdir boyunun bir alt boyu vardır’ diye belirmektedir. Bu bağlamda Eğirdir adının İğdir’den geldiğine dair rivayetler de bulunmaktadır. İğdir Boyu, bölgenin Türkleştirilmesinde etkili olmuştur.

Tüm bunların ışığında; Eğirdir’in yazılışı ve okunuşunu dikkate alırsak ve İğdir’ı da doğru okursak, bir benzerlik ortaya çıkıyor. Eğirdir, İğdir deyince bir şekilde bir ses uyumu benzerlik ortaya çıkıyor. Bu konunun araştırmaya değer bir konu olduğunu düşünüyor…