Turkuvaz Medya tarafından düzenlenen Finansın Geleceği Zirvesi & Para Sohbetleri’ finans ekosistemini bir araya getirdi. Zirve, finansal regülasyonlardan yeni bankacılık modellerine, sürdürülebilir finansmandan kripto varlıklara kadar sektörün geleceğini şekillendirecek kritik konulara ev sahipliği yaptı.
SPK Başkanı İbrahim Ömer Gönül: “36 milyon vatandaşımız sermaye piyasalarında yer alıyor”
Sermaye piyasalarının gelişimi açısından son birkaç yılda önemli işler yaptıklarını belirten SPK Başkanı İbrahim Ömer Gönül, piyasalara olan yatırımcı ilgisi hakkında bilgi verdi. Pay senetlerinde 7 milyon civarında bulunan yatırımcı sayısına ulaşıldığını kaydeden Gönül, yatırım fonlarında 5.4 milyon yatırımcının, borçlanma araçları ve Bireysel Emeklilik Sistemi ve benzeri araçları yoluyla da yaklaşık 36 milyon vatandaşın doğrudan veya dolaylı olarak sermaye piyasalarının içerisinde bulunduğunu belirtti.
Halka arzı tamamlanan 33 şirket 57.4 milyar TL fon sağladı
Son 3 yılda 127 şirket halka arz edilirken bu şirketler piyasadan yaklaşık 156 milyar lira fon sağlandığını belirten Gönül, “Bu yıl halka arzı tamamlanan 33 şirket piyasadan toplam 57.4 milyar TL fon sağladı. Şirketlerimiz 2023 yılında 888.7 milyar lira tutarında borçlanma aracı ve kira sertifikası ihracı yaptılar. 2024 yılında 1.6 trilyon lira tutarında borçlanma aracı ve kira sertifikası ihracı da gerçekleştirdik. SPK olarak girişimcilerimize destek vermeye devam ediyoruz girişim sermayesi yatırım fonlarının büyüklüğü 200 milyar lirayı aştı girişim sermayesi yatırım ortaklıklarının aktif büyüklüğü de 41 milyar liranın üzerine çıktı. Menkul kıymet yatırım fonlarında yönetilen varlık miktarı 2024 yılında 3.7 trilyon lirayı aştı” dedi.
Finansal okur yazarlık seferberliği ile ilgili de bilgi veren Gönül, “2024 yılı birçok düzenleme yaptığımız ve önemli çalışmaları hayata geçirdiğimiz bir yıl olarak tarihe geçti. Toplumun her kesimine ücretsiz finansal eğitim imkanı sunan finansal okuryazarlık platformumuz hayata geçirdik. Bakanlıklar, kamu kurumları ve sivil toplum kuruluşlarıyla imzaladığımız finansal okur yazarlığın yaygınlaştırılmasına yönelik iş birliği protokollerimize devam ediyoruz. TBMM çatısı altında kurulmuş olan Dilekçe Komisyonu Başkanlığı himayesinde, finansal okuryazarlığın yaygınlaştırılması ve düzeyinin artırılması alt komisyonu kuruldu ve çalışmalarına devam ediyor. Bu çerçevede ülke çapında finansal okuryazarlığının yaygınlaştırılması amacıyla kurulumuza finansal okuryazarlık seviyesi seferberliği başlatıldı. Birçok şehirde öğrencilerle gençlerle kadınlarla buluşmaya devam ediyoruz. Ayrıca e-başvuru sistemimizde hayata geçirdik. Bu sistemi, kurulumuza yapılan başvuru süreçlerinde etkinliği artırmak, şeffaflığı sağlamak kırtasiyeyi azaltmak ve başvuru sürelerini kısaltmak amacıyla sermaye piyasalarında çok önemli gördüğümüz bir proje olarak görüyoruz. E-başvuru sistemimiz kurumumuz mevzuatına tabi tüm kuruluş ve şirketlerin son 6 ayda yaklaşık 2 bin başvurusunu elektronik ortamda almamızı sağladı” dedi.
Kripto varlık sağlayıcılarına yönelik düzenlemelere de değine Gönül, “Bildiğiniz gibi son birkaç aya kadar kripto varlıklar doğrudan sermaye piyasası kurulu denetiminde ve düzenlemesine tabi değildi. Temmuz ayında sermaye piyasası kanununda yapılan değişiklik de bu artık bizim himayemiz altına gözetimimiz altına geldi. Bu kanunla ülkemizde faaliyet gösteren veya gösterecek olan kripto varlık hizmet sağlayıcılarını sermaye piyasası kanunu düzenleme ve denetleme yetkisi altına aldık. Kurulumuz ikincil düzenlemeleri 2025 yılının ilk ayında çıkarmayı planlıyor” dedi.
BDDK Başkanı Prof. Dr. Şahap Kavcıoğlu: “Bankacılık sektörü net karı yüzde 6.1 artarak 516 milyar TL oldu”
Zirvenin açılış bölümünün bir diğer konuşmacısı olan BDDK Başkanı Prof. Dr. Şahap Kavcıoğlu, güçlü sermaye yapıları ve etkin risk yönetimi tecrübeleriyle dikkat çeken bankaların genel görünümüne dair bilgiler verdi. Bankacılık sektörünün Ekim 2024 itibariyle sermaye yeterlilik oranı yüzde 18,1’ini yasal sınır olan yüzde 8 ile yüzde 12’lik hedef oranının üzerinde. Sektörün karlılık seviyeleri öz kaynağa katkı sunmaya devam ediyor. Dönem net karı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 6,1 artarak 516 milyar TL'ye ulaşmış durumda.
Kredi ve mevduat tarafıyla ilgili bilgiler de veren Kavcıoğlu, “Krediler 15.4 trilyon TL'ye mevduat büyüklüğü ise 18.2 trilyon TL büyüklüğüne ulaşmış durumda. Ekim ayı sonu itibariyle son bir yılda yüzde 144 seviyesinde olan yurt dışı borçlanma, yenileme oranının sektörümüzün yabancı finansman kaynaklarına erişimi konusundaki gücünü bir kez daha ortaya koyduğunu belirtmek isterim. Kredilerin takibe dönüşüm oranı yüzde 8 ile yüzde 3.2 olan tarihsel ortalamanın altında seyrediyor. Ayrılan yüksek miktardaki karşılık sayesinde kredi kartları kaynaklı artan takipteki bireysel kredilerin banka mali bünyelerine ilave bir olumsuz etkisi şu an için beklenmiyor. Bununla birlikte gelişmeleri yakından takip ederek gelir düzeyine ve ihtiyaca göre ana akımı ve bankamızın mali durumunu destekleyecek kararları da alıyoruz. Örneğin geçtiğimiz aylarda bireysel kredi kartı ve tüketici kredilerine yapılandırma imkanı getirerek finansal tüketicilerin borçlarını ödeyebilmek kabiliyetlerini arttırırken bankaların da aktif kalitesini desteklemiş olduk” dedi.
“Bankacılık sektörüne yeni girişleri destekliyoruz”
Finans sektörünün artık sadece bankalar ve yatırım şirketlerinden oluşmadığına, fintechler, kripto şirketleri ve dijital bankalarında artık sektörde yer aldığına dikkat çekti. BDDK olarak bankacılık sektörüne yeni girişleri desteklediklerini belirten Kavcıoğlu, izin verilen 6 dijital bankanın 3 tanesinin katılım finans bankası olduğuna dikkat çekti. Yeni kurulan katılım bankalarıyla katılım bankacılığının yüzde 15 sektör payı hedefine gün geçtikçe yaklaşıldığını ifade etti.
T.C. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz: 2027 yılında milli gelirimizin 1.8 trilyon dolar seviyesinde olmasını hedefliyoruz”
2023 döneminde yıllık ortalama yüzde 5.9 büyüme oranıyla yüzde 2.6 olan dünya ortalamasının üzerinde bir büyüme gösterdiğine dikkat çeken T.C. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, 2024’te de yüzde 3.5 büyüme oranına ulaşmanın hedeflendiği belirtti. Yılmaz, “Milli gelirimizin 2024 üçüncü çeyreği itibarıyla yıllıklandırılmış değeri 1.3 trilyon dolara ulaşırken 2027 yılına geldiğimizde milli gelirimizin 1.8 trilyon dolar seviyesine ulaşmasını bekliyoruz. İstikrarlı ve sürdürülebilir büyümeyle kişi başına düşen milli gelirimizin de artarak 2024’te 15.500 doları aşmasını, 2027 yılında ise 20 bin dolar seviyelerini geçmesini bekliyoruz. Enflasyonla mücadelede kaydedilen başarılar neticesinde 2024 Kasım ayı itibariyle yıllık enflasyon yüzde 47 seviyesine gerilemiştir. Sürecin devamında enflasyon oranının program döneminde tek haneli seviyelere düşmesini hedeflemekteyiz” dedi.
Türkiye Bankalar Birliği Başkanı Alpaslan Çakar: “Bankacılık sektörünün büyüklüğü 30 trilyon TL’ya ulaştı”
“Bankacılığın Geleceği” panelinin moderatörlüğünü üstlenen Türkiye Bankalar Birliği Başkanı Alpaslan Çakar, konuşmasına 2024 yılının değerlendirmesiyle başladı. 2024 yılının dünyada küresel ticaret hacmindeki daralma, savaşlar, yüksek enflasyon ve buna bağlı olarak finansal sıkılaşma programlarının etkisi aldığında başladığına dikkat çekti. Türkiye’nin 2024 hikayesinde mevcut konjonktürel etkilerin yanı sıra, Eylül 2023’de açıklanan OVP’nin etkisine dikkat çeken Çakar, “Orta vadeli plan fiyat istikrarı, bütçe disiplini, sürdürülebilir cari açık ve yapısal reformlar üzerine inşa edildi. Biz bankacılık sektörü ve finans sektörü özellikle birinci maddeden yani fiyat istikrarı, finansal istikrar çerçevesinde bütün politikalarımızı o çerçevede oluşturduk. Gelinen nokta itibariyle, Merkez Bankası rezervi 160 milyar dolara ulaştı, Uluslararası derecelendirme kuruluşları Türkiye'nin notlarını arttırdı, gri listeden çıktık. Özellikle büyüme tarafında iç talep yerine dış talep kaynaklı bir büyüme mekanizması söz konusu, cari açığa bakıldığında yüzde 1’in altına düşmüş durumda” dedi
Bankacılık sektörü olarak gelinen noktaya da değinen Çakar, “Bankacılık sektörüne bakıldığında 30 trilyon TL'lik bir büyüklükle ile uğraştık biz. Bunun gayri safi milli hasıla içerisinde de bankacılık sektörünün büyüklüğü yüzde 76’ya geldi. Bu, ülkemiz ölçeğinde anlamlı bir rakam. Ama Euro bölgesi ve daha gelişmiş ülkelere bakıldığında bu oranın çok daha yüksek seviyelere gidebileceğini de hep beraber biliyoruz. Mevduata geldiğinizde; 18.2 trilyon TL seviyesinde. Bugün itibariyle bilanço içerisindeki payı yüzde altmışlar seviyesinde. İkinci önemli husus kredi tarafına geldiğimizde 15 trilyon TL'lik bir kredi hacmine sahibiz. 15 trilyon TL'lik kredi, toplam bilanço üzerinde yüzde 51 paya sahip; ki bu belli periyotlarda çok daha yüksek olabiliyor ki daha da yükselmesi muhtemel bir oran” dedi.
Halkbank Genel Müdürü Osman Arslan: “Kredi geri ödemelerinde sektör açısından olumsuz bir tablo yok”
Selektif krediden bahseden Halkbank Genel Müdürü Osman Arslan, “OVP’nin çerçevesini çizdiği selektif yani seçici kredi anlayışımız yatırımı, üretimi, ihracatı, istihdamı ve en nihayetinde de cari açığı azaltılmasına katkı sağlayacak bir anlayışı ifade ediyor. Türkiye'de bankacılık sektörü gelişmiş olmasına rağmen aslında bir baktığınız zaman bir taraftan da işte Avrupa'da ya da Amerika'da büyük bir bankanın aktif büyüklüğü kadar da oluşamadık. Finans sisteminin büyümesi lazım ama bu büyümeyi reel sektörü büyüterek yapmak çok önemli. Aksi halde kaynaklar ve finans yönetimi belli bir kesimin elinde toplanıp yönetilir hale geliyor” dedi.
Kredilerin geri ödenmesi konusunda da değinen Arslan, Nakdi kredilerde yüzde 34, gayri nakdi kredilerde yüzde 39, KOBİ kredilerinde yüzde 35 ile enflasyonun altında bir büyüme gösterildiğine dikkat çekerek, “Kredi kalitesini takip ettiğimiz entier oranına göre 2023’te yüzde 1.60 olan sorunlu kredi oranı 1. 80’e geldi. Bir diğer gösterge de yakın izlemede dediğimiz 30-60 gün gecikme oranı yüzde 7. Bu oranda bir bozulma yok önceki yıla. İki göstergedeki oranları da son derece başaralı” dedi.
Vakıfbank Genel Müdürü Abdi Serdar Üstünsalih:” 2025’in ilk çeyreğine ciddi bir kaynak girişiyle gireceğiz”
2025 yılında enflasyondaki düşüşe bağlı olarak kredi büyümesinin de devam edeceğini belirten Vakıfbank Genel Müdürü Abdi Serdar Üstünsalih, “Yurtdışı kaynak temini açısından sektör açısından son derece başarılı bir yıl oldu. Bu sene 33 milyar doları aştık. Bu bir rekor. Bu rekora en yakın yıl olan 2017’de 20 milyar dolar kaynak sağlamıştık” dedi.
Kaynak çeşitliliğinde çok önem verdiklerini belirten Üstünsalih, “Kıtalardan kaynak temin etmek ülkemize oldukça fayda sağlıyor. Diğer taraftan 2024 yılında gördüğümüz başka bir şey vardı. Daha önceki yıllarda işlemlerimize katılmayan bankaların iştahlarının olduğunu görmek sevindirici. 2025’in ilk çeyreğinde de kıta ülkelerinde olan kalkınma bankalarının da Türkiye'ye olan iştahını görüyoruz. Biz 2025’in ilk çeyreğinde ciddi bir kaynak girişi de sağlayacağız. Bütün bu ülkemize olan iştah ülkemize giren kaynakların efektif değerlendirmesi konusunda da elimizden geldiğince verimli olarak çalışmaya devam ediyoruz” dedi.
Garanti BBVA Genel Müdürü Mahmut Akten: “BDDK ve MB, bankacılık sektörünü tüm desteği sağlıyor”
Sermaye yeterlilik açısından hedeflerin üzerinde bir bankacılık sektörüne sahip olduğumuzu belirten Garanti BBVA Genel Müdürü Mahmut Akten, ABD’de bankaların battığı bu dönemde Türkiye’deki bankaların duruşu sektörün gücünü gösteriyor dedi. Son yıllarda tüm dünyada etkisni gösteren COVID, enflasyoni jeopolitik riskler gibi faktörlerden bankacılık sektörünün diğer sektörlere göre daha fazla etkilendiğini belirten Akten, “Karlılığa baktığımız zaman 408 milyar dolar olan gelir 308 milyar dolara düştü. Buralarda bir miktar erime var. Ama büyüyen ve güçlenen bir sektörden bahsediyoruz. BDDK ve Merkez Bankası sektörümüze tüm desteği sağlıyor. Kademeli bir faiz düşüşü ile birlikte, bankacılık sektörü de bundan faydalanacak ve maksimum destek vermeye devam edeceğiz” dedi.
Akbank Genel Müdürü Kaan Gür: “Sürdürülebilirlik bankalar açısından bir tercih değil zorunluluktur”
Konuşmasında sürdürülebilirlik konusuna değinen Akbank Genel Müdürü Kaan Gür, iklim değişikliği ile ilgili 2050 yılına kadar yapılan hesaplamanın detaylarını aktardı. Gerekli adımların atılmaması durumunda dünya GSMH’nın yüzde 60’ına mal olurken,
1 milyara yakın ekolojik göçe, Mısır ve pirinç rekoltesinde yüzde 12 ile 25’e kadar azalma ve biyo çeşitliliğin kaybı yaşanacak ve dünyada 600 şehir dünyada ortadan kalkacak. Bu tablo karşısında sürdürülebilirliğin bankalar açısından bir tercih değil zorunluluktur diyen Kaan Gür, “Risklerin önlenmesi konusunda bankalar çok aktif rol üstleniyor. İnsan ve toplum faktörünü, sürdürülebilirliğin tam ortasına koyuyor. Yaptığımız her şey değer yaratmak için. Burada ekonomik değil, topluma ve insana değerde bahsediyorum. Akbank olarak 2050 Net Zero Bankacılık Birliği’ne üye olduk. Çok ciddi yaptırımları var. Banka genel müdürü olarak bende belli taahhütlerin altında şahsen imza atıyorum” dedi.
Türkiye ve Avrupa’nın en büyük ileri dönüşüm projelerinden biri olan “Dönüşümde Gelecek Var” projesinin detaylarından da bahseden Gür, “Dönüşümde Gelecek Var projemizle ile işlevini tamamlamış ofis eşyalarımızı okul mobilyalarına dönüştürdük. Proje sonunda, ileri dönüşümle ürettiğimiz 18 bini aşkın yeni mobilyayı deprem bölgesindeki 1300’den fazla okulda 400 bine yakın öğrencinin kullanımına sunacağız” dedi.
Güçlü Sponsor Desteği
Finansın geleceğine yön verecek olan “4. Finansın Geleceği Zirvesi & Para Sohbetleri”, Borsa İstanbul, Emlak Katılım, Halkbank, Koza Altın İşletmeleri, RHG Enertürk Enerji, Sipay, THY, Türk Telekom, Vakıf Yatırım, Yıldız Holding, Ziraat Bankası ana sponsorluğunda ve Kuzu Grup co-sponsorluğunda gerçekleşirken, destek sponsorları Artaş Holding, Cengiz Holding, ColendiBank, Damat Tween, Finansal Kurumlar Birliği, Limak Holding, Misyon Yatırım Bankası, Papara, Philip Capital, Rixos Hotels, Torkam Holding, Mina Galvaniz oldu.
