Kadınların sosyal hayatta daha çok yer alması, hep istenen ama yeteri kadar karşılık bulmayan bir uzun hikayedir.
Özel sektörde CEO veya yönetim kurulu üyesi kadın sayısı, erkek üst yöneticilerin sadece beşte biri olduğu acı bir gerçek.
Özel sektör böyle de, ülkeyi yönetmeye talip olan siyasi partiler çok farklı mı?
Zorlama "kadın kotası" olmasa ortalık bıyıklılardan geçilmeyecek. Ülkede kadına bakış açısı, ne yazık ki her yerde "Elinin hamuruyla erkek işine karışma" anlayışından bir adım öteye gidemedi.
Hani bazı iş kolları var ya, kadınsız hiç olmayan. Kadınların hep ön planda olup erkeklere galebe çaldığı işlere bakınca havacılık sektörü de bunların başındadır diyebilmeyi ne çok isterdim bir bilseniz.
Ama ne yazık ki değil. Dünya çapında her yıl düzenlenen Dünya Havacı Kadınlar Girişimi, bu konuda Batı ülkelerinin nasıl bir mesafe kat ettiğini çok iyi gösteriyor.
Havacılıkta kadınların daha yükselmesi veya kadın havacıların sayısının artması için ne kadar gayret gösterdiğimiz belli. Havacılık sektöründe kadın sayısı diğer iş kollarına göre az olmayabilir. Ama üst düzeyde kadın yönetici sayısı ne yazık ki diğer sektörlere göre azdır diyebiliriz.
Eskiden, halkın "hostes" dediği kabin memurları hep kadınların yaptığı bir iş olarak bilinirdi. Tıpkı, hemşirelerin de bir dönem hep kadın oluşu gibi. Ama, artık öyle değil. Erkekler, bu iki meslekte de kadınların sahasına el attı. Artık, erkek kabin memuru da var, erkek hemşire de.
Ülkemizde çok sayıda genç işsiz olduğu ve havacılığın özendirilerek çok fazlaca mezun veren okulların ve mezun işsizler ordusunun yüzbinleri bulduğu da gerçek.
Bu yüzden kabin memuru olmak isteyen binlerce genç insan bu mesleğe girmek için büyük gayret sarf ediyor. Bu yüzden kadın kabin memuru sayısı, erkeklerden fazla. Fakat, kadın pilot sayısı erkeklerin onda biri bile değil. Bu durum ofislerde de aynı özelliği gösteriyor ve alt-orta düzeyde kadın sayısı artış göstermiyor.
Üst düzeydeki kadın sayısı ise iki elin parmaklarını geçmiyor. Özel sektörde tek kadın patron-yönetici olarak Çelebi Hava Servisi'nin ortağı Canan Çelebioğlu adını görebiliyoruz. Yıllar önce ta Amerika'dan kalkıp gelip Best Air adında bir havayolu şirketi kuran Bahtışen Tunca'nın adını hatırlıyoruz. Üzücüdür ki, o da bu işi başaramayınca geriye dönmüştür.
Şu anda Genel Müdür olarak sadece TAV Esenboğa Havalimanı'nda Nuray Demirer'i görüyoruz. TAV'ın başka birim müdürleri arasında kadınlar görüyoruz ama, sektörde başka genel müdür hiç göremiyoruz. Geçmişte THY, Onur ve Pegasus'ta Genel Müdür Yardımcılığı yapan Nurçin Özsoy akılda kalan sayılı isimlerden. Havacılık sektöründe kabin hizmetleri müdür ve başkanları istisnasız hep kadınlardandır. 10 bine yakın kabin amir ve memurunun sevk ve idaresini başarıyla yapan THY Kabin Hizmetleri Başkanı Nevin Çolak'ı yönetimindeki eleman sayısının fazlalığı nedeniyle büyük bir şirketin genel müdürü gibi görebiliriz.
THY'de önemli bir birim olan Kurumsal İletişim Başkanlığı'nı da genç ve başarılı bir başkan olarak Seda Kalyoncu yapıyor. Özel sektörde havayolu ve havacılıkla iştigal eden şirketlerde de kadın yönetici veya müdür sayısı, diğer sektörlere göre üzülerek söylüyorum yine çok azdır.
Özel sektörde durum böyle de, devlette sayı çok mu fazladır diye sorabilirsiniz.
İşte benim bu yazıyı yazmama sebep bir kadın. Havacılığın devlet tarafında önemli bir makama bileğinin hakkıyla gelen ve başarısıyla adından söz ettiren bir kadın üst düzey bürokrattan bahsedeceğim. Adı Funda Ocak. 1985'te girdiği DHMİ'de (Devlet Hava Meydanları İşletmesi) basamakları tırmanıp, Yönetim Kurulu Başkanlığı ve Genel Müdürlük görevine yükselmiş başarılı bir kadın. Gazeteciler ona "DHMİ'nın patronu" diye hiç boşuna demiyor. Çünkü, kurum kazandıklarıyla vergi rekortmenleri arasında yer alıyor. Biz gazetecileri, 2017 değerlendirmesi ve yeni havalimanına taşınma süreciyle ilgili bilgilendirmek için davet etti ve her şeye açık seçik doyurucu yanıtlar verdi. Yeni havalimanına taşınmanın dünyadaki en büyük operasyonlardan biri olduğunu da söylerken, anlattıklarını doğrusu hayret ederek dinledik. Böylesine zor ve karışık bir işi, ekibim dediği ve hep erkeklerden oluşan yardımcıları ve başkanlarıyla çok sakin bir şekilde, sanki yapılan çok basit bir işmiş gibi anlatırken heyecanını ve iş aşkını görmemek mümkün değildi. Daha önce Binali Yıldırım'ın bakanlığı sırasında milyar dolarlık havalimanı ihalelerini idare etmesiyle tanınıyordu. Bir yandan ülkeye gurur kazandıracak yeni havalimanının taşınmasını idare edip, öte yandan da 49 havalimanında hiç bir şeyi aksatmadan uçuşa açık tutmak sıradan bir şey değil.
Kadınların da fırsat verildiğinde her işte erkekler kadar başarılı olabileceğinin en güzel örneğidir Funda Ocak. Ulaştırma Bakanı Ahmet Arslan'ın tek kadın genel müdürü olarak, o uyumlu ve işini hakkıyla yapan bir bürokrat, aynı zamanda bir eş ve bir anne. Türkiye'de daha çok kadın bakan, vali, milletvekili ve rektörümüz olsun isteriz. Daha çok Funda Ocak'lar olsun isteriz. Havacılığı uçuran kadınlar ve başarılarıyla büyük gurur duyuyoruz.
Kadınların daha çok söz hakkına sahip olması dileğiyle. İyi uçuşlar Türkiye'm.