Hazine ve Maliye Bakanlığı, kayıt dışı ekonomiyle mücadele kapsamında perakende satış fişi ve fatura gibi mali belgelerin doğru ve zamanında düzenlenmesi ile kartla ödeme imkanlarının genişletilmesi gibi birçok tedbiri uygulamaya başladı.
Bakanlığın 2013 yılında devreye aldığı uygulamayla perakende işletmelerde banka kartlarıyla ödeme yapılmasına imkan sağlayan seyyar EFT-POS cihazları ile fiş düzenleyen ödeme kaydedici cihazlar birleştirilerek yeni nesil ödeme kaydedici cihazların kullanılması öngörüldü.
Böylece, yeni nesil ödeme kaydedici cihazlar üzerinden banka kartları ile yapılan tahsilatlarda slip ve ödeme kaydedici cihaz fişi bütünleşik olarak tek bir belge şeklinde düzenlenmeye başladı.
Suistimaller engelleniyor
Bu durum, seyyar EFT-POS'lar üzerinden yapılan tahsilatların kayıt dışında kalması, bu cihazlar üzerinden mevzuata aykırı borç para verilmesi ya da fiş veya faturaların satış yapılan kişilerden farklı kişiler adına düzenlenmesi gibi suiistimallerin engellenmesini sağladı.
Uygulamayla bu POS'ların ve eski nesil ödeme kaydedici cihazların bir takvim dahilinde kullanımına son verilmesi ve EFT-POS özellikli yeni nesil ödeme kaydedici cihazların kullanılmaya başlanması planlandı.
Bu dönüşümün tam olarak sağlanamaması üzerine 30 Aralık 2023'te yayımlanan tebliğle, dönüşümün en geç 1 Temmuz 2024'e kadar yapılması kararlaştırıldı. Tebliğle yeni nesil ödeme kaydedici cihazlar üzerinden banka kartlarıyla ödeme kabul edilmesi zorunluluğu da getirildi.
Öte yandan, kanun değişikliğiyle tahsilatların başkalarının adı veya hesabı kullanılarak yapılması, başkalarına ait ödeme sistemleri ve cihazların kullanılması ile mükelleflere durumlarına uygun cihaz ve sistem verilmemesi gibi hususlara yönelik özel ceza düzenlemeleri de yapıldı.
Bankalara yazı yazıldı, mükelleflere mektup gönderildi
Bakanlık, seyyar EFT-POS cihazlarının mükellefler tarafından kullanılmaya devam edildiğinin tespiti üzerine harekete geçerek, tüm banka ve ödeme kuruluşlarına yazı yazdı. Yazıda, perakende mal ve hizmet sunan işletmelere geçmişte hatalı olarak verilen seyyar EFT-POS cihazlarının kullanımına son verilmesi, mükelleflerden bu cihazların alınması ve bunlar yerine yeni nesil ödeme kaydedici cihazların ya da güvenli mali uygulama sistemi bulunan cihazların verilmesi talep edildi.
Yapılan kontrollerde perakende mal satan veya hizmet sunan mükelleflerden kullanması yasak olmasına rağmen seyyar EFT-POS cihazı kullandığı tespit edilenlere SMS ve mektup da gönderildi. Bakanlık, bu cihazların kullanımına son verilmesini, banka ya da ödeme kuruluşlarına iade edilmelerini, bu cihazlar yerine yeni nesil ödeme kaydedici ya da güvenli mali uygulama sistemi bulunan cihaz temin edilmesini ve bunlar üzerinden banka kartlarıyla ödeme kabul edilmesini istedi.
Bu işlemler neticesinde, her tespit için ayrı ayrı olmak üzere, yasak seyyar EFT-POS cihazlarını kullanmaya devam eden mükelleflerden bilanço esasına göre defter tutanlara 20 bin lira, işletme hesabı esasına göre defter tutanlara 10 bin lira ve bu cihazları mükelleflerden geri almayan banka ve ödeme kuruluşlarına ise 200 bin lira ceza kesilecek.
Ayrıca, yeni nesil ödeme kaydedici cihazlar üzerinden banka kartlarıyla ödeme yapılmasına imkan sağlamayan mükelleflere de yine her bir tespit için ayrı ayrı olacak şekilde 20 bin lira ya da 10 bin lira ceza verilecek.
"Mükellef ve bankalara ceza kesilecek"
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, vergide adaletin sağlanması, kayıt dışında kalan alanların kavranması ve vergiye uyum düzeyinin yükseltilmesi hedefi doğrultusundaki çalışmalara kararlılıkla devam ettiklerini belirtti.
Şimşek, şunları kaydetti:
"Hatalı POS cihazlarının kullanımına son verilmesi, mükelleflerden bu cihazların alınması ve bunlar yerine yeni nesil ödeme kaydedici cihazların verilmesi kayıt dışıyla mücadele açısından önem taşıyor. Bu değişimi yapmayan mükellefler ile banka ve ödeme kuruluşlarına ceza kesilecek. Bakanlığımız, perakende ticaretteki kayıt dışılıkla mücadele konusundaki çalışmalarına kararlıkla ve ara vermeden devam ediyor."
