ŞU ASGARİ ÜCRET MESELESİ!
Yıllardır bitmeyen sorunlardan biridir şu “asgari ücret” meselemiz... Her gündeme geldiğinde veya çalışanlardan, sendikalardan yenilenme talebi geldiğinde gündeme gelen asgari ücret, bazen çok önemli sorun bazen ise sorun yokmuş gibi hemen ortadan kaldırılacakmış gibi görünendir. Aslında o kadar hafife alınacak, geçiştirilecek bir sorun da değildir.
Ülkemizde milyonlarca çalışanın geçimi için belirlenen ücrettir “asgari ücret”. Önemli bir maddi destektir..
“Asgari ücret” belirlemeleri, genelde netleşen yıllık enflasyon oranları sonuçlarına göre sonlandırılır ve yılın ilk ve yedinci ayında iki bölüm olarak “asgari ücretlere” brüt olarak yansıtılır.
Bu yıl da öyle oldu. Yılın başında netleşen enflasyon oranlarına göre 2017 yılının asgari ücret zam oranları da belirlenmiş ve ücretlere eklenmişti. Burada beklentiler neydi ve nasıl karşılandı, bundan pek söz etmeyeceğim.. Beklentilerin her zaman olduğu gibi gerçekleşmediği bilinen bir gerçek. Asgari ücrette yıllık zam oranları belirlenirken en önemli değerlendirme, o yıl ülke genelinde ortaya çıkan enflasyon oranlarıdır.
Yıllardır ben bu ülkede enflasyon oranlarının belirlenmesine pek akıl sır erdirememişimdir. Enflasyonun tahmini rakamları hep şaşmıştır ve her nedense, azıcık gibi görünerek rakamlara yansımış olsa da hep yükselmiştir. Ülke ekonomistleri veya ilgili ekonomi yöneticilerinin öne sürdüğü, enflasyon rakamlarının belirlenmesinde etkin olan tüketim ürünleri her dönem farklılık göstermiştir. Bu yıl bu konuda rekor rakamlara çıkanın domates olduğu dillere destandır. Yine anlayamadığım enflasyon rakamlarının belirlenmesindeki bu ürünlerin, dar gelirlinin alım yaptığı çarşı, pazardaki fiyat hareketine pek uymadığıdır.
Genelde %8 ile %10 arasında hareket eden yıllık enflasyon rakamının (ki bu yılki enflasyon beklentisini %11 civarında olacağı söyleniyor) çarşıya, pazara yansıyan fiyat endekslerinin neresinden ortaya çıktığı konusunda toplumun kafasındaki soru işaretleri bir türlü gideremiyor. Örneğin; geçen yıl satış fiyat ortalaması 1-2 TL arasında olan domatesin bu yıl ki fiyat ortalaması 2-5 TL arasında gibi görünüyor. Benzeri bir çok üründe de aynı oranlar göze çarpıyor. Tüm bunların net yanıtı hala verilebilmiş değil.
Biz bu yıl için, yılbaşında açıklanan asgari ücret rakamlarına dönelim.
Yaklaşık 6,5 milyon çalışanın merakla beklediği 2017 asgari ücret rakamı; yeni yıla girerken Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Mehmet Müezzinoğlu tarafından açıklanmıştı.
2017 asgari ücreti; brüt 1.777 Lira 50 Kuruş, neti ise; 1.404 Lira 50 kuruş, yapılan zam oranı %8 olduğu belirtilmişti. Ayrıca; asgari ücret rakamı 2016'da olduğu gibi bu yıl da vergi diliminden etkilenmeyecek. Asgari ücretlilerde vergiden dolayı ücrette bir kayıp olmayacak.
Brüt asgari ücretin ayrıntısına şöyle bir bakmakta yarar var;
Asgari ücret (Brüt): 1777,50 TL, SGK Primi (%14): 248,85 TL, İşsizlik Sigortası Fonu (%1) : 17,78 TL, Gelir Vergisi (%15): 93,32 TL, Asgari Geçim İndirimi: 133,31, Damga Vergisi (%0,759): 13,49 TL, Kesinti Toplamı: 373,44 TL
Net Asgari Ücret: 1404,06 TL.
Yıllar bazında ülkemizdeki net asgari ücret rakamlarına da göz atmak iyi olur diye düşünüyorum; 2017: 1404 TL, 2016: 1300 TL, 2015: 1 Ocak- 949 TL, 1 Temmuz- 1000 TL, 2014: 1 Ocak-846 TL, 1 Temmuz-891 TL, 2013: 1 Ocak-773 TL, 1 Temmuz-803 TL idi.
İşte ekonomimizdeki zikzaklı dalgalanmaların iyice sıklaşmaya başladığı böylesine bir ortamda dar gelirlinin halini düşünmek bile istemiyorum Bu asgari ücret rakamları ile 6,5 milyon civarındaki işçinin tam yangın görüntüsündeki çarşı pazardan karnını doyurmanın yanı sıra, aylık zorunlu harcamalarını, çocuklu ise, nasıl karşılayacağı konusu tamamen soru işaretidir.
Bu konuya yarın da devam edeceğiz.
