BUGÜN GELİNEN NOKTA! (2)
Bugün gelinen nokta ile ilgili olarak yazdığımız yazımızın birincisini önceki gün bu köşede okumuştunuz. Ve dünkü yazımızı; “Aman dikkat! Bu toplum hem ekonomik hem de psikolojik olarak bir krizi daha kaldıramaz.” Sözleriyle bitirmiştik.
Son günlerde açılanan enflasyon rakamının çift hanelere çıktığı göstergeleri, toplumu, tüm ekonomi uzmanlarını oldukça endişelendirmeye başladı.. Bu konunun önemi, çarşı pazarda gelinen durumun iyice ortaya çıkması ve tüketici bu konudaki şikayetlerini yüksek sesle dile getirmeye başlaması, şikayetlerin basına ve ekranlara sürekli yansıması ile gündeme düştü. Özellikle de çarşı pazardaki en popüler ve mutfakta en çok tüketilen sebze, “şampiyon sebze” diyebileceğimiz “domates hazretleri”nin satışlarda çift rakamlı fiyatlara, son yılların rekor fiyatlarına ulaşması, enflasyonun tehlike arz eden yükselişini gündeme getirdi.
Son yılların en ürkütücü pazar fiyatları neredeyse rekora koşuyor.. Mutfağın olmazsa olmazlarından başta domates olmak üzere bir çok sebze meyve artık rekor fiyatlara ulaşmış durumda. Medyaya yansıyan tüketici şikayetleri bugün gelinen noktayı fazlasıyla yansıtıyor.
Bu ayın fiyat endeksinden yansıyanlarla, bu yılın enflasyonunu, daha şimdiden çift rakamlı sayıların ikinci basmağını aşacak gibi görünüyor. Pazarda rastlanan bir çok ürünün ithal olduğunu, bir dönemler yerli üretimin yanında tercih olarak satın alınan ihraç ürünlerinin yerli üretimin neredeyse yok sayılara ulaştığı ortamda zorunlu satın alınır olması, çarşı pazarda feryat edenlerin ne durumda olduklarının en net göstergesidir. Bir zamanlar yerli üretim olarak aldıklarımızın şimdi “organik” adı altında neredeyse iki misli fiyatlarda satıldığı durumdayız.
Bu organik meselesini de pek anlayabilmiş değilim.. Organik ürünlerin sağlıklı, organik olamayan bir çok meyve ve sebzenin sağlıksız olduğu dillerde dolaşırken bunun kontrolünün yapılıp yapılmadığı konusunda pek de güven veren sonuçlar yok. Bu çok doğal. Pazarda bir çok ürün neredeyse ithal ve hangi ortamda yetiştikleri konusunda yeterince bilgi yok.. Yerli üretildikleri ve organik oldukları söylenenlerin nasıl kontrol edildikleri ise daha da meçhul. Görünen o ki; karnımızı doyurmak için yediğimiz, daha doğrusu yemek zorunda kaldığımız bir çok ürünü tüketirken sağlığımız Allah’a emanet demektir.
Bu konuda, çarşı pazarda fiyatları kontrolden çıkan bir çok sebze ve meyvenin fiyat kontrolünün aralıksız yapılmalarının yanı sıra, sağlıklı olup olmadıkları da dikkatle ve aralıksız kontrol edilmeleri gerekiyor.
Yerli üretimi ve dağıtımını elinde bulunduran tekelci; üretici ve özellikle ithalatçı olan firmaların ivedilikle daha sıkı kontrol edilmeleri gerekiyor.
Sebze ve meyve üretim, ithalat ve iç pazar dağıtımını elinde bulunduran bu firmalar, piyasa fiyatlarını istedikleri gibi kontrol ediyorlar. Söylentilere göre; üretim fazlalarını fiyat istikrarını sağlamak için büyük soğuk hava depolarında depolayarak sözde “fiyat istikrarı”nı sağlamaya çalışıyorlar. Bu konuda, özellikle domates fiyatlarını çift rakamlı satış rakamlarına çıkmasında, haftaya göre önemli fiyat farklılıkları yansıttığını çok kez görebiliyoruz. Bir dönem turfanda ve mevsim sebzesi olan domates artık her mevsim çok büyük seralarda üretilmektedir. Kulağımıza gelenlere ve haberlere yansıyanlara göre; köylü ve çiftçinin ürettiği domatesleri satamadıkları ve rekor fiyatla çarşı pazarda satıldığı bu dönemde bile en çok iki liradan bile dağıtım yapan aracılara satabildikleri küçük üreticinin ne kadar zor durumda olduğunun göstergesidir.
Geldiğimiz durum; aracıların fiyat endeksini istedikleri gibi yönettikleri bir ortamdır.
Bunun enflasyonu körüklemesi konusundaki önemini bizi yönetenler ve ülke ekonomisi konusunda söz sahibi olanlar anlatacaklardır.
Bugün geldiğimiz nokta en büyük ekonomik krizden çok daha önemlidir.
