Uçak sayısının artması, beraberinde uçuş trafiği ve yolcu sayılarının artışı anlamına gelmektedir ki, bu artışlar gururumuzu okşayan gelişmelerdir. 

Eurocontrol’un Avrupa Havacılığına Genel Bakış Raporu’ndaki verilere göre, Türkiye 2023 yılında günlük ortalama 3 bin 026 uçuş sayısıyla Avrupa’nın en yoğun altıncı ülkesi konumundadır. Aynı şekilde, günlük bin 375 uçuşla İstanbul Havalimanı en yoğun meydan olurken, THY de günlük bin 443 uçuşla üçüncü havayolu olma başarısını göstermiştir. 2024’ün ilk altı ayında bu rakamlar korunabilmiş veya egale edilip, daha yukarıya çıkmıştır.

Bu başarıyı yakalamada en önemli faktörlerin başında hava araçlarının sayısı gelmektedir. Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün (SHGM) 2023 Faaliyet Raporu’nda kapasitesi 100 yolcunun üzerinde olan uçakların sayısı 668 olarak (Bunun 458’i THY filosunda) görünmektedir ki, bu sayı 2024’ün ilk yarısında 700’ü geçmiştir.

Genel havacılıkta 524, hava takside de 207 hava aracı kayıtlıdır. Bunların 120’si bussines jet sınıfına girmekte.

2023 sonunda sayıları 232 olan hava taşıma işletmelerinin 14’ü havayolu, 44’ü de hava taksi işletmesidir. 

Bu kadar hava aracını sevk ve idare etmek için elbette yeterli kaptana ve yardımcı pilota (First officer) ihtiyaç olduğu çok net ve kesin bir gerçek. 

Şimdi, Türkiye’de ne kadar uçuş ehli var diye bakarak gerçeği görebiliriz. 

SHGM’nın geçen yıl sonu verilerine (Güncel bilgiler sanki bir devlet sırrı!) göre Türkiye’de 12 bin 070’i uçaklarda 209’u da helikopterlerde görev yapan veya yapabilecek olup, çalışmayan toplam 12 bin 277 kaptan pilot ve ikinci pilot bulunmakta. Diğer hava aracı pilot sayısı 744, öğrenci pilot sayısı da bin 732 olarak görünmekte. 

Bu sayının içinde bir dönem sayıları bini (toplam sayının yüzde 10’u kadar) geçen “İstemezük” diye günah keçisi ilan edilen 518 yabancı pilotun olduğu gerçeğini de göz ardı etmeyiniz derim. 

(Bazıları, vakıf-sendika üyesi de olan pilotların 5 bin 184’ü TALPA- Türkiye Havayolu Pilotları Derneği’nin üyesi).

Yazının girişinde verdiğim ve halen filolarda olan uçak sayılarının yerinde saymayacağı ve ne kadar artacağına da bir bakalım. THY, 2033 yılında 813 uçağa çıkacak, kardeş havayolu AJet 10 yıl içinde 200 uçaklık bir filoya ulaşacak. Pegasus da bu sayıya ulaşma niyetinde. Yarısı Alman malı olsa da, TC tescilindeki Sun Express de büyümeyi planlarına almış halde. 

Diğer şirketler de azar azar büyüyor. 

Hal böyle olunca, burada “Bu kadar uçağı, uçuracak pilotları nereden ve nasıl bulacağız?” sorusu sorulmalıdır.

Geçmişte, sivil havacılığın en büyük pilot temin yeri, Türk Hava Kuvvetleri idi. Yasak olduğu halde yabancılarla muvazaa (anlaşmalı) evlilik yaparak kendilerini ordudan attıranlar veya emekli olanlar sivil uçaklara geçerdi. Şimdiler de Silahlı Kuvvetler’depilot azlığı olduğu için o kapı kapandı gibi. 

İşin erbabı, sektörün önümüzdeki yıl ortalama 2 bin 150 kadar pilot ihtiyacı olduğunu söyleyerek, yetişen sayının buna yetmeyeceğini dile getiriyorlar.

THY’nin pilot yetiştirmek için kurduğu Turkish AirlinesFlight Academy ve sayıları 19 olan diğer uçuş okullarının mezun sayısı ne yazık ki, havacılık için gerekli pilot ihtiyacına yetmeyecek. 

En büyük okullardan biri yılda ancak 250 pilot yetiştirebildiği için yeni gelen iş birliği önerilerine cevap veremiyor. 

Durum, bu kadar vahim olduğuna ve uçaklar da yerde beklemeyeceğine göre, SHGM’nin sınırladığı yabancı pilot konusu ne yazık ki çözüm yolu olarak tekrar gündeme gelecektir.

Şimdi, birileri “Türk pilotlar işsiz ve boş gezerken, neden Yunan pilot alınır” diye soracaktır. Manzara hiç de dışardan göründüğü gibi değil. 

“Pilotlukta para var” diyerek, banka kredisi çeken ve malını mülkünü satıp ümit sömürünü yapan bazı okullara aldanıp, 225 saat uçuş yaparak pilot olup iş bulacağını düşünenlerin hayali sukuta uğrayacağını gördük, bundan sonra da görmeye devam edeceğiz.

Aklı havada olanlar “Sizi, kokpite alalım” diyen cazip reklamlara lütfen kanmayın. Kokpite girmek emek ister!

Mutlu yarınlar Türkiye’m…

Uçak Yüksek Mühendisi Naci Uçar açıkladı:

 İyi bir pilot olmak için gerekli şartlar

Türkiye’de havacılık sektörü geliştikçe pilotluk mesleğine olan ilgi de giderek artmakta. Gençlerin gönlünde yatan aslan diye tanımladığım bu mesleğin tanımını, çeşitlerini, avantajlarını, dezavantajlarını, ticari pilot olabilme gerekliliklerini, izlenecek yolu, herkes için doğru tercih olup olmadığını, okul seçiminin nasıl yapılması gerektiği konusunu Ayjet Uçuş Okulu Müdürü, Uçak Yüksek Mühendisi Naci Uçar’a sorduk ve meraklıları için anlattı.

 “Pilotluk mesleği, sürekli eğitim ve kendini geliştirmeyi zorunlu kılan, yüksek sorumluluk ve dikkat gerektiren prestijli bir meslektir. Özellikle pilotluk mesleğini ticari uçuşlarda kariyer olarak sürdüren pilotların, çok düzenli bir mesai uygulaması bulunmamaktadır.

Fakat, pilotların görev süreleri günlük, haftalık, aylık, üç aylık ve yıllık olarak resmi otoritelerce sınırlandırılmıştır. 

Uçuş görev ve dinlenme süreleri, ilgili talimatlara göre düzenlenmektedir. Bu prestijli meslek zorluklarının yanı sıra yüksek gelir potansiyeline de sahiptir.

Pilotluk Mesleğinin Avantajları :

 Yüksek maaş, çok seyahat etmek. 

 Aynı düşünce tarzındaki insanlarla çalışmak. Farklı kültürlerden insanlarla tanışmak.  Eve iş getirmemek. Sınırlı, kurallarla belirlenmiş mesai saatleri.

Pilotluk Mesleğinin Dez-Avantajları :

 Düzensiz çalışma saatleri, Aile bireyleri ile etkin zaman geçirememek,

 Özel gün (bayram, yılbaşı, doğum günü vs.) tatil olmaması, Her zaman sağlığına dikkat etmek zorunda olmak, Sürekli sınava tabii olmak,

 Radyasyona maruz kalmak,

 Yüksek sorumluluk!

TİCARİ PİLOT LİSANSI ALABİLMEK İÇİN;(SHGM GEREKLİLİKLERİ)

 En az 18 yaşında olmak.  En az lise veya dengi okul mezunu olmak

 SHGM tarafından düzenlenmiş 1.sınıf sağlık sertifikası sahibi olmak

 SHGM tarafından yetkili kılınmış uçuş eğitim organizasyonlarında gerekli teorik bilgi ve uçuş eğitimini başarıyla tamamlamış olmak. 

PİLOTAJ DOĞRU TERCİHİNİZ Mİ?

Pilot olmak, pek çok bireyin çocukluk yaşlarından itibaren hayallerini süsler. Pilotluk, gökyüzünde özgürce uçma isteğinin yanı sıra, iyi bir profesyonel olmayı da gerektirmektedir. Pilot olma kararınızı belirlerken, mesleğin artı ve eksilerini, kişilik özelliklerini de dikkate alıp iyi analiz etmeniz gerekir. Kişisel değerlendirmeyi bu sorularla yapınız. 

Eğitim altyapınız pilotluk için uygun mu?

Ulusal ve uluslararası düzenlemeler pilotluk için en az lise mezunu olma şartını aramaktadır. Ancak Türkiye’de birçok şirket üniversite mezunu olma kriterini şart koşmaktadır.

İngilizceniz iletişim için yeterli mi?

Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı ICAO, pilotlarının uçuşlarda iletişim sorunu yaşamamaları ve uçuş emniyetini riske etmemeleri için Operational English Level adı verilen (Operasyonel İngilizce seviyesi) kriteri tanımlamıştır. Bu kriteri karşılamak ve uçuş eğitimini verimli ve etkin takip edebilmek için başta en az UpperIntermediate (Üst orta) düzeyinde İngilizceye sahip olmalısınız. 

Seyahat etmeyi seviyor musunuz?

Havayolu pilotu olarak bu hizmetin sağlanmasında yolcu ve yükle birlikte sizler de yoğun seyahat edeceksiniz. Uçakların performans özellikleri her geçen gün arttığından, 15 saat ve üzeri uzun uçuşlar yapılabilmektedir. Bu durum, fizyolojik uyum ve uyku sorunu yaşamanıza da sebep olabilir. 

Düzenli mı, değişken bir yaşam mı?

Havayolu pilotluğunun özelliği gereği mesai düzeniniz olamayacaktır. Çok değişik saatlerde uçuş görevlerine gidebileceksiniz. Hafta sonlarında veya bayram tatillerinde uçmanız gerekebilir. Yatı görevleriniz olacak, evinizden uzak değişik ülkelerde ve otellerde konaklayabileceksiniz.

Bireysel mi, ekip çalışması mı?

Pilotluk ekip çalışması gerektiren bir meslek. Uçağın emniyetli uçması için pilotun farklı iş yapan çalışanlarla uyumlu çalışması gerekmektedir. Öncelikle kokpitte birlikte uçtuğunuz pilot arkadaşınızla, sonra kabinde görev yapan kabin görevlileri ile çok uyumlu çalışmanız gerekecektir.

Pahalı eğitim için finansal çözüm;

Maliyeti yüksek olması sebebiyle uçuş eğitimi almak ciddi finans gerektiriyor. Karar öncesi finansal çözümün kendi olanaklarınıza göre belirlemelisiniz. 

Sağlığın ve bilgilerin güncelliğini koruma disiplinine sahip misiniz?

Pilotluk mesleğini sağlığınız uygun olduğu sürece sürdürebileceksiniz. Bu nedenle, sağlığınıza, yaşam biçimine herkesten çok özen göstermelisiniz.

Pilotluğu emniyetli sürdürebilmek için meslek hayatı boyunca güncel bilgi ve becerilerinin yeterliliğini altı ayda bir yapılan proficiency check (Yeterlilik sınavı) ile kanıtlamak zorundadır.

UÇUŞ OKULU SEÇİMİ?

İyi pilotluk için mesleğe uygunluğunuz ve eğitim süreçlerindeki çabalarınız kadar, eğitim alınacak okul da önemli. 

Okul seçiminde, doğru karar için okul kalitesinde belirleyici rol oynayan ana parametreleri şöyle sıralayabiliriz.

Eğitici Kadronun Nitelikleri;

Pilotaj eğitimi teorik-uçuş eğitimi diye ikiye ayrılır. Teorik eğitim öğretmeninin kariyeri, mesleki tecrübe, motivasyonu ile uçuş öğretmenlerinin de havayolu deneyimli olması kaliteyi belirler.

Eğitim Ortamı; Eğitimin uygulandığı fiziksel şartlar, dersliklerin özellikleri, uçak ve simülatörlerin özellikleri, sayısal yeterliliği, uçuşların yapıldığı havaalanlarının etkin kullanılabilmesi, ulaşım ve konaklama dikkate alınmalı. 

Mezun Pilotların İş Durumu; Uçuş okulunun verdiği mezun sayısı, çalıştıkları havayolu şirketleri ve işe başlama oranı uçuş okulunun eğitim kalitesi hakkında somut veri sağlar.

Tüm bunları okuduktan sonra aklınız bu işe yatıyorsa siz pilot olabilirsiniz.

Şimdiden tüm adaylara iyi uçuşlar.