Dünya genelinde yaklaşık 1,6 milyar, ABD'de ise yaklaşık 170 milyon kullanıcısı olan TikTok, ABD ile Çin arasındaki rekabetin yeni bir parçası olarak tartışılmaya devam ediyor.
ABD yönetiminin ocak ayında yasaklamaya hazırlandığı TikTok, Adalet Bakanlığına karşı açtığı davada ülkedeki varlığını sürdürebilmek için mücadele ederken, taraflar karşıt argümanlarıyla pozisyonlarını koruyor. "Sosyal medya şirketleri ülke egemenlikleriyle çatışıyor" başlıklı dosya haberin ikinci bölümünde, ABD'de karar vericilerin, Çinli ana firma ByteDance'e bağlı TikTok'u Amerikalı kullanıcıların bilgilerini gizlice Pekin yönetimine ilettiğine yönelik suçlamaları ile TikTok'un bu suçlamalara karşı argümanları ele alınıyor.
2016 yılının eylül ayında piyasaya çıkan kısa video paylaşım uygulaması olan TikTok, Çinli ana firması ByteDance şemsiyesi altında faaliyet gösteriyor.
2021 yılında Google'ı geçerek küresel ölçekte en popüler web sitesi haline gelen TikTok'un bugün dünya yaklaşık 1,6 milyar kullanıcısı bulunuyor.
Aralarında Ürdün, Hindistan, Afganistan, İran, Pakistan ve Tayvan'ın da bulunduğu bazı ülkeler farklı gerekçelerle TikTok'u yasaklarken, Avustralya, Kanada, İngiltere ve Yeni Zelanda gibi ülkeler ise uygulamanın kamu malı olan bilgisayar ve cihazlarda kullanımını yasakladı.
ABD de benzer bir karar alarak TikTok'un "veri güvenliğini ihlal ediyor olabileceği" endişesiyle federal cihaz ve sistemlerde kullanımını yasakladı.
ABD ile Çin arasında artan rekabet
ABD ile Çin arasında artan küresel siyasi, ekonomik ve askeri rekabetin çarpıcı alanlarından biri de sosyal medya platformları üzerinden gündeme geldi. ABD yönetimi hem ülkede hem de uluslararası düzeyde hızlı bir şekilde kullanıcı sayısını katlayan Çinli sosyal medya platformu TikTok'u, Amerikalı kullanıcıların kişisel bilgilerini Pekin yönetimine iletmek ve manipülasyona açık hale getirmekle suçluyor.
İlk olarak 2020 yılında başlayan tartışmalar sürerken, ABD Kongresi, geçen nisan ayında bir yasa tasarısını kabul ederek TikTok'a karşı ilk somut adımı attı.
Söz konusu tasarıda TikTok'un, "yabancı hasımlarca kontrol edilen uygulamalar" başlığı altında, Çin yönetimince kontrol edildiği ileri sürülen ByteDance firmasına bağlı bir sosyal medya platformu olduğu ve "ABD ulusal çıkarlarına tehdit" oluşturduğu belirtildi.
Hem Senato hem de Temsilciler Meclisinden geçen tasarı, 24 Nisan 2024'te ABD Başkanı Joe Biden tarafından imzalanarak yasalaştı. Yasaya göre ByteDance, 270 gün içinde (19 Ocak 2025'e kadar) TikTok'u satmak zorunda, aksi halde TikTok'un ABD'deki erişimi durdurulacak. Aynı yasada, ByteDance'in söz konusu satış süreciyle ilgili somut ilerleme kaydetmesi halinde, ABD Başkanı'na süreci 90'ar gün uzatma yetkisi de verildi.
19 Ocak 2025'e kadar (süre uzatımı olmazsa) ByteDance ile TikTok arasında gerekli ayrılma işlemlerinin tamamlanması halinde ilgili yasa, TikTok'un ABD'deki varlığını sürdürmesine olanak veriyor. Buna ilaveten çok sayıda Kongre üyesi ve yetkili, TikTok'un "Çin'in propaganda aracı" olarak da çalıştığını ve siyasi konularda Amerikan vatandaşlarını manipüle etmeye ve etkilemeye çalıştığını ileri sürüyor.
ABD Kongresinin kabul ettiği ve Biden'ın nisan ayında imzaladığı yasayı mayıs ayında mahkemeye taşıyan TikTok, ABD Adalet Bakanlığına karşı dava açtı.
ABD yönetiminin olası yasaklama adımına Kongre'deki oturumlarda karşılık veren TikTok Üst Yöneticisi Shou Zi Chew, söz konusu adımın ABD Anayasası'nın 1 maddesindeki ifade özgürlüğü bölümüne aykırı olduğunu savundu.
ABD yönetimi ile TikTok arasındaki mücadele devam ederken, TikTok'un yasaklanmak istenmesinin bir diğer nedeninin ise Gazze'de ve Filistin'de İsrail katliamlarıyla ortaya çıkan tablonun bu platformda geniş şekilde yansıtılması olduğu kaydediliyor.
