Serbest Bölgede vergi avantajı kalkıyor mu?
1 Ocak 2025'ten itibaren Serbest Bölgelerde uygulanan Kurumlar Vergisi Kazanç İstisnası sınırlandırıldı.
Uzun yıllardan beri Serbest Bölgeler, bölge içinde faaliyet gösteren işletme ve kurumlar için vergi avantajı sağlanan yerlerdi.
02/8/2024 tarihli R.G’de yayımlanan 7524 sayılı Kanun ile 01 Ocak 2025'ten itibaren serbest bölgelerde Serbest Bölgelerde Faaliyette Bulunan İşletmelere Sağlanan Kazanç İstisnasının İhracat Gelirleri ile sınırlandırıldı. Serbest Bölgeler için özellikli detaylara ve son düzenlemelere bu yazımda göz atalım.
SERBEST BÖLGELER NEDİR?
Serbest Bölgeleri; yatırım ve üretimi teşvik etmek, doğrudan yabancı yatırımları ve teknoloji girişini hızlandırmak, uluslararası ticareti geliştirmek amacıyla kurulmuş, ülkenin siyasi sınırları içerisinde olmakla beraber, gümrük sınırları dışında konumlandırılan, vergi, tarife,kota gibi olağan ticaret engellerinin ortadan kaldırıldığı, bürokratik şartların azaltıldığı, sınai ve ticari faaliyetler için geniş teşvik ve avantajların sunulduğu özel ekonomi bölgesi olarak adlandırabiliriz.
- Ülkenin siyasi sınırları içinde olmakla beraber gümrük bölgesi dışında sayılan,
- Ülkede geçerli ticari, mali ve iktisadi alanlara ilişkin hukuki ve idari düzenlemelerin uygulanmadığı,
- Sınai ve ticari faaliyetler için daha geniş teşviklerin tanındığı,
- Fiziki olarak ülkenin diğer kısımlarından ayrılan yerlerdir.
Türkiye’de kurulu 19 Serbest Bölge bulunuyor.
SERBEST BÖLGEDE VERGİ AVANTAJI KALKIYOR MU?
Serbest Bölge Kazanç İstisnasına İhracat şartı getirildi
02.08.2024 tarih ve 32620 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7524 sayılı “Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile vergi mevzuatında önemli değişiklikler yapılmıştır.
Bu değişiklerden önceki yazılarımda bahsetmiştim.
Bu değişikliklerden bir tanesi “Serbest Bölge Kazanç İstisnası” ile ilgili idi. Serbest Bölgelerdeki üretim faaliyetlerinden elde edilen kazançların tamamı, üretilen ürünlerin yurt içine ya da yurt dışına satılıpsatılmadığına bakılmaksızın kurumlar vergisinden
istisnadır.
7524 sayılı Kanunun 24’üncü maddesiyle; Serbest Bölgeler Kanununun geçici 3’üncü maddesinde yapılması öngörülen düzenlemeyle, Serbest Bölgelerde faaliyet gösteren kurumların imal ettikleri ürünlerden sadece yurt dışına yaptıkları satışlardan (ihracattan) elde ettikleri kazançların istisna olması, yurt içine yaptıkları satışlardan elde edilen kazançlara tanınan istisnanın ise kaldırılmasını düzenliyor.
Bu nokta çok önemli…
Çünkü 01.01.2025'ten itibaren Serbest Bölgede Faaliyet gösteren kurumların yurt içine yaptıkları satışlardan elde edilen kazançların istinası kalkmış oldu.
Serbest Bölge Kazanç İstisnasına İhracat Şartı getirildi…
Bu düzenleme ile;
3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu’nun geçici 3’üncü maddesinde, serbest bölgelerde faaliyet gösteren mükelleflerin elde ettiği kazançlara dönük gelir ve kurumlar vergisi istisnaları yer almaktadır.
3218 sayılı Kanun geçici md. 3 ile bölge kaynaklı işletmecilerin gelir ve kurum kazançlarına özü itibariyle iki çeşit geçici istisna düzenlenmiştir.
Bunlar;
• 5084 sayılı yasanın yürürlüğe girdiği tarih (6/2/2004) itibariyle faaliyet ruhsatına sahip olanların elde ettikleri kazançları, ruhsatlarında belirtilen süreyle sınırlı olarak istisnadır.
• Serbest bölgelerde üretim faaliyetinde bulunan işletmelerin üretim kaynaklı kazançları ise Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne tam üye olduğu tarihi içeren hesap dönemi sonuna kadar istisnadır.
• Serbest Bölgelerde yurt dışında bulunan kişilere dönük yapılan hizmetlerden elde edilen kazançlara ilişkin istisna. Serbest Bölgelerdeki üretim faaliyetlerinden elde edilen kazançların tamamı, üretilen ürünlerin yurt içine ya da yurt dışına satılıp satılmadığına bakılmaksızın kurumlar vergisinden istisnadır.
7524 sayılı Kanunun 24’ncü maddesiyle, serbest bölgelerde faaliyet gösteren kurumların münhasıran yurt dışına yaptıkları satışlardan (ihracattan) elde ettikleri kazançların istisna olması, yurt içine yaptıkları satışlardan elde edilen kazançlara tanınan istisnanın isekaldırılması öngörülüyor.
Avrupa Birliğine tam üyeliğin gerçekleştiği tarihi içeren yılın vergilendirme döneminin sonuna kadar; Serbest Bölgelerde üretim faaliyetinde bulunan mükelleflerin bu bölgelerde imalettikleri ürünlerin yurt dışına satışından elde ettikleri kazançları ile Serbest Bölgelerde, bakım, onarım, montaj, demontaj, elleçleme, ayrıştırma, ambalajlama, etiketleme, test etme, depolama hizmeti alanlarında faaliyette bulunan ve hizmetin tamamını Türkiye’de yerleşmiş olmayan kişilerle, işyeri, kanuni ve iş merkezi yurt dışında bulunanlara veren hizmet
işletmelerinin, söz konusu hizmetlere konu malların serbest bölgelerden Türkiye’ye herhangi bir şekilde girişi olmaksızın yabancı bir ülkeye gönderilmesi şartıyla bu hizmetlerden elde ettikleri kazançları gelir veya kurumlar vergisinden müstesna oldugunu belirtelim.
Değişiklik öncesinde “imal edilen ürünlerin satışından elde edilen kazanç” istisna kapsamındayken 7524 sayılı Kanun sonrasında, üretilen ürünlerin yurt dışına satışından elde edilen kazanç istisnaya konu edilecektir.
Söz konusu hüküm 1 Ocak 2025 tarihinde yürürlüğe girmiş oldu.
7524 sayılı Kanun’un 24’üncü maddesine ilişkin gerekçe de dikkate alındığında, yurt dışına satıştan serbest bölgede imal edilen ürünlerin ihraç edilmesi olarak yorumladığımızı belirtmek isterim.
Bu kapsamda Serbest Bölgede faaliyet gösteren firmanın;
İhraç kayıtlı teslimler,
İhraç edilmek üzere yurt içine yapılan satışlar,
Serbest Bölgedeki bir firmaya ihraç kaydı olmaksızın yapılan satışlar,
Transit ticaret kapsamında yapılan satışlar,
7524 sayılı Kanunun 24.maddesine yurt dışına satış kapsamında Serbest Bölge İstisnasından yararlanıp yararlanmayacağı konusunun 01.01.2025'ten itiberen özellik arz ettiğini hatırlatalım…
SERBEST BÖLGEDE SAĞLANAN VERGİ AVANTAJLARI
Serbest Bölge vergi istisnası, Türkiye'deki Serbest Bölgelerde faaliyet gösteren firmalara sağlanan bir teşvik mekanizmasıdır. Bu bölgeler, dış ticaretin artırılması, yabancı yatırım çekilmesi ve yerli üreticilerin desteklenmesi amacıyla özel düzenlemelere tabi tutulur.
Genel hatlarıyla serbest bölge vergi istisnalarınından şöyle bahsedebiliriz:
1. Kurumlar ve Gelir Vergisi İstisnası
Serbest Bölgelerde faaliyet gösteren firmalar, bölgede ürettikleri ve yurt dışına ihraç ettikleri
mallardan elde ettikleri kazançlar için kurumlar vergisinden muaftır.
Bu istisna, yalnızca üretim faaliyetlerinden elde edilen kazançlara uygulanır.
2. Katma Değer Vergisi (KDV) İstisnası
Serbest Bölgelerde yapılan mal ve hizmet teslimleri KDV'den muaftır.
Bölgede yerleşik firmalar arasında gerçekleştirilen işlemler de bu kapsamda değerlendirilir.
3. Gümrük Vergisi ve Diğer Vergiler
Serbest Bölgelere getirilen malzemeler, ekipmanlar ve hammaddeler gümrük vergisinden muaftır. İhracat ya da ithalat işlemlerinde damga vergisi gibi diğer dolaylı vergiler de uygulanmaz.
4. Ücretlere Yönelik Vergi Avantajları
Serbest Bölgelerde üretim faaliyetinde bulunan firmaların çalışanlarının ücretlerinden alınan gelir vergisi muafiyeti vardır. Ancak, bu muafiyet sadece üretim faaliyeti gösteren firmaların çalışanlarını kapsar.
5. İşletme ve Kira Avantajları
Bölgede faaliyet gösteren firmalar, uzun vadeli ve uygun fiyatlı kira avantajlarından
faydalanabilir. İşletmeler için düşük maliyetli altyapı ve gümrüksüz mal giriş-çıkış imkânı sağlanır.
Serbest Bölge istisnaları, bölgenin yasal düzenlemeleri ve teşvik politikalarına göre farklılık
gösterebilir.
İstisnalardan yararlanmak için firmaların belirli koşulları yerine getirmesi ve ilgili bölge
müdürlüklerine kayıtlı olmaları gerekli.
