FUTBOLCULARIN VERGİSİ ARTIK YÜZDE 40

Futbolcuların ve sporcuların yeni beyan usulüne göre vergilendirme esasına göre; Yıllık Gelir Vergisi beyannamesi verme zorunluluğu olan sporcular, takvim yılı bazında elde ettikleri brüt ücretleri üzerinden, kulüpleri tarafından tahakkuk anında kesilerek vergi dairesine ödenen yüzde 20 stopaj tutarını mahsup edecekler ve kalan tutarı vergi dairesine ödeyeceklerdir.

Türkiye’de geçerli spor dallarından öncelikle futbol olmak üzere, yüzme, su topu, basketbol, voleybol vb. gibi branşlarda faaliyet gösteren sporcuların çok büyük kısmı net ücret üzerinden sözleşme imzalamakta ve ücret gelirleri üzerindeki bütün vergi yükünü bağlı oldukları spor kulüplerinin yükümlülüğüne bırakmaktadır.

Getirilen yeni düzenleme ile artık futbolcularda ve sporcularda vergi yüzde 40 oranına çıkabilecektir.

Bu durum, stopaj oranındaki artış ve futbolculara getirilen beyanname verme yükümlülüğü sebebiyle, futbolcu ve sporcuların vergiler hariç net ücret üzerinden anlaştığı durumda spor kulüplerine ve spor A.Ş.'lere çok ciddi bir yük ve maliyet getirmiştir.

Futbolcu ve sporcuların almış olduğu ücret 2023 yılı için 1.900.000 TL'yi aşması halinde ise bu gelirlerin yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmektedir.

Ülkemizdeki yasal vergi mevzuatı uyarınca, spor kulüpleri ve spor anonim şirketleri tarafından sporculara ödenen ücretler, GVK’nın 94’üncü maddesine göre normal bir ücretli gibi aldığı ücret karşılığında artan oranlı vergi dilimine göre değil de, Gelir Vergisi Kanunun Geçici 72’nci maddesine göre sabit oranlı tevkifat yoluyla vergilendirilir.

Türkiye'deki mevcut vergi sistemi içinde, dolaylı vergiler dediğimiz KDV-ÖTV-Damga vergisi, harçlar gibi vergi gelirlerinin payı dolaysız doğrudan alınan Gelir Vergisi-Kurumlar Vergisi gibi vergilerin gelirlerinden daha fazladır. Üstelik, gelir üstünden alınan vergilerin büyük bir kısmı ücret gelirlerinden oluşmaktadır.

Futbolcuların ve sporcuların kazançları da ücret gelirleri kapsamında değerlendirilmektedir. Bu yazımda, futbolcuların ve sporcuların vergilendirilmesini yasal düzenlemeleri ile inceleyip sporcu gelirlerinin niteliği ve vergilendirilmesine bir göz atalım.

Futbolculara Yapılan Ücret ve Ücret Sayılan Ödemelerin Vergilendirilmesi

Gelir Vergisi Kanunu uyarınca, futbolculara ve sporculara transfer ücreti veya sair adlarla yapılan ödemeler ve sağlanan menfaatler ücret kapsamında değerlendirilmektedir.

Spor kulüpleri ve spor anonim şirketleri tarafından sporculara ödenen ücretler, GVK’nın 94’üncü maddesine göre normal bir ücretli gibi aldığı ücret karşılığında artan oranlı vergi dilimine göre değil, Gelir Vergisi Kanunun Geçici 72’nci maddesine göre sabit oranlı tevkifat yoluyla vergilendirimektedir.

Futbolcuların ve sporcuların vergilendirilmesinde yukarıda bahsettiğim Gelir Vergisi kanunun 94.maddesine göre artan oranlı vergilendirme değil, Gelir Vergisi Kanununun Geçici 72. maddesine göre beyana dayanan vergileme esası getirilmiştir.

Futbolcu ve Sporcu Ücretlerinin Sabit Oranda Vergilendirilmesine ilişkin süre Uzatılmıştır.

7491 sayılı Torba Kanun 28.12.2023 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

7491 sayılı Kanun ile yapılan değişiklikle, futbolcu ve sporcu ücretlerinin sabit oranlarda tevkif suretiyle vergilendirilme süresi 31.12.2023 tarihinden 31.12.2028 tarihine kadar uzatılmaktadır.

Buna göre torba kanun ile yapılan uzatmaya göre;

31/12/2028 tarihine kadar sporculara yapılan ücret ve ücret sayılan ödemelerden aşağıdaki oranlarda gelir vergisi tevkifatı yapılır.

a) Lig usulüne tabi spor dallarında;

1) En üst ligdekiler için %20

2) En üst altı ligdekiler için %10,

3) Diğer liglerdekiler için %5,

b) Lig usulüne tabi olmayan spor dallarındaki sporculara yapılan ödemeler ile milli sporculara uluslararası müsabakalara katılmaları karşılığında yapılan ödemelerden %5.

Bu ödemeler üzerinden 94 üncü madde kapsamında ayrıca tevkifat yapılmaz. Bu madde kapsamındaki gelirler toplamının, 103’üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü diliminde yer alan tutarı aşması hâlinde, bu gelirler yıllık beyannameyle beyan edilir.

Yıllık beyanname verilmesi durumunda, beyan edilen bu gelirler üzerinden hesaplanan gelir vergisinden, tevkifat yapmakla sorumlu olanlarca vergi dairesine ödenmiş olması şartıyla, bu Kanuna göre kesilen vergiler mahsup edilir.

Futbolcu ve sporcuların vergilendirilmesine ilişkin 311 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yer alan örnekler şöyledir.

Örnek 1: Lig usulüne tabi spor dallarında en üst ligde faaliyet gösteren (A) Spor Kulübünde görev yapan futbolcu Bay (B)’nin 1/7/2018 tarihinde imzaladığı 3 yıllık, futbolcu Bay (C)’nin ise 10/1/2020 tarihinde imzaladığı 5 yıllık sporcu sözleşmesi bulunmaktadır. (A) Spor Kulübü tarafından Bay (B)’ye sözleşme süresinin sonuna kadar yapılan ücret ödemeleri üzerinden %15 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılacak, Bay (C)’ye yapılan ücret ödemeleri üzerinden ise sözleşmenin 1/11/2019 tarihinden sonra akdedilmesi nedeniyle %20 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılacaktır.

Örnek 2: Lig usulüne tabi spor dallarında en üst ligde faaliyet gösteren (D) Spor Kulübünde görev yapan basketbolcu Bay (E)’nin, 1/7/2019 tarihinde 5 yıllık sözleşmesi bulunmakta olup, Bay (E)’nin sözleşmesi 1/7/2022 tarihinde ücret değişikliği nedeniyle yenilenmiştir. (D) Spor Kulübü tarafından Bay (E)’ye 1/7/2019-30/6/2022 tarihleri arasında yapılan ücret ödemeleri üzerinden %15 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılacak, 1/11/2019 tarihinden sonra yapılan sözleşme değişikliği nedeniyle 1/7/2022 tarihinden itibaren yapılacak ücret ödemelerinden ise %20 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılacaktır.

Futbolcu ve Sporcu Vergilendirmesindeki Sıkıntılar

Bahsetmiş olduğum futbolcuların ve sporcuların yeni beyan usulune göre vergilendirme esasına göre; Yıllık gelir vergisi beyannamesi verme zorunluluğu olan sporcular, takvim yılı bazında elde ettikleri brüt ücretleri üzerinden, kulüpleri tarafından tahakkuk anında kesilerek vergi dairesine ödenen % 20 stopaj tutarını mahsup edecekler ve kalan tutarı vergi dairesine ödeyeceklerdir.

Türkiye’de geçerli spor dallarından öncelikle futbol olmak üzere, yüzme,sutopu,basketbol, voleybol vb.gibi branşlarda faaliyet gösteren sporcuların çok büyük kısmı “net ücret” üzerinden sözleşme imzalamakta ve ücret gelirleri üzerindeki bütün vergi yükünü bağlı oldukları spor kulüplerinin yükümlülüğüne bırakmaktadır.

Getirilen yeni düzenleme ile artık futbolcularda ve sporcularda vergi yüzde 40 oranına çıkabiliyor.

Sözleşme düzenlenen bir futbolcu için kulüp net ücreti brüte iblağ ederek yüzde 20 gelir vergisi tevkifatı yapacak, ayrıca sporcu beyanname vereceğinden GVK 103. madde dördüncü diliminde yer alan yaklaşık yüzde 40 oranında vergi tahakkuk ettirilecek ve kulüp tarafından ödenen yüzde 20 tevkifat tutarı mahsup edilecektir.

Dolayısıyla sözleşme gereği tüm vergi yükünün Spor Kulübü ve Sportif A.Ş üzerinde kaldığı sonucuyla, kulüp üzerindeki vergi yükünün toplamda artmış olacağını da hatırlatmakta fayda görüyorum.

Futbolculara ve Sporculara Ücret Ödeyerek İşveren konumunda olan Spor Kulüpleri ve Spor Anonim Şirketleri

Gelir Vergisi Kanununun 62’nci maddesinde işverenler, hizmet erbabını işe alan, emir ve talimatları dahilinde çalıştıran gerçek ve tüzel kişiler olarak tanımlanmıştır. Yani işveren, hizmet erbabını işe alan, onları emir ve talimatları dahilinde çalıştıran gerçek ve tüzel kişilerdir.

Futbolculara ve sporculara transfer ücreti veya sair adlarla yapılan ödemeler ve sağlanan menfaatlerde, ücret kapsamında olup bu ödemeleri ve menfaatleri sağlayanlar ise işveren olarak kabul edilmektedir.

Futbolcuların Elde Etika Ücret Gelirinin Yıllık Beyanı

2023 yılı gelirlerinin vergilendirmesi ve beyanı için 2023 yılı Gelir Vergisi Beyannamesi Mart 2024 döneminde yapılacaktır.

7194 sayılı Kanunla 193 sayılı GVK’nın geçici 72’nci maddesinin ikinci fıkrası, “Bu ödemeler üzerinden 94’üncü madde kapsamında ayrıca tevkifat yapılmaz. Bu madde kapsamındaki gelirler toplamının, 103’üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü diliminde yer alan tutarı aşması hâlinde, bu gelirler yıllık beyannameyle beyan edilir.

Buna göre, GVK’nın geçici 72 nci maddesi uyarınca sporculara yapılan ücret ve ücret sayılan ödemelerde tevkifat yoluyla vergilendirilmektedir. 1/1/2022 tarihinden itibaren yapılan ücret ödemelerine uygulanmak üzere, sporculara ilgili ayda yapılan ücret ödemeleri toplamına GVK’nın 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının (18) numaralı bendinde düzenlenen ücret istisnanın bir kez uygulanması mümkün bulunmaktadır. Sporcuların başka bir işverenden de ücret geliri elde etmeleri halinde istisnanın sadece en yüksek ücret gelirine uygulanması gerekmektedir.

1/11/2019 tarihinden sonra akdedilerek geçerlilik kazanan veya bu tarihinden sonra yenilenen sporcu sözleşmelerine istinaden, tüm sporcular tarafından 1/1/2020 tarihinden itibaren elde edilen ücret gelirleri toplamının, GVK’nın 103 üncü maddesinde yazılı vergi tarifesinin dördüncü diliminde yer alan tutarı 2023 yılı için 1.900.000 TL'yi aşması halinde ise bu gelirlerin yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmektedir.

Sporcu sözleşmesi olmadan çalışan sporcular tarafından elde edilen ücret gelirleri toplamının GVK’nın 103’üncü maddesinde yazılı tarifenin dördüncü diliminde yer alan tutarı yani 2023 yılı için 1.900.000 TL'yi aşması halinde, bu gelirler her durumda yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilecektir.

Sporcular tarafından elde edilen ücret gelirleri nedeniyle beyanname verilmemesi durumunda, tevkif suretiyle ödenen vergiler nihai vergi olacaktır. Yıllık beyanname verilmesi durumunda ise GVK’nın geçici 72’nci maddesi uyarınca kesilen vergilerin, vergi dairesine yatırılmış olması şartıyla hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilebilmesi mümkün olacaktır.

311 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yer alan bu konuyla ilgili örnekde aşağıdaki gibidir.

Örnek 1: Lig usulüne tabi spor dallarında en üst ligde faaliyet gösteren (F) Spor Kulübünde görev yapan futbolcu Bay (G)’nin 10/9/2019 tarihinde imzaladığı 5 yıllık, futbolcu Bay (H)’nin ise 15/1/2022 tarihinde imzaladığı 5 yıllık sporcu sözleşmesi bulunmaktadır. (F) Spor Kulübü her iki futbolcusuna da 2022 takvim yılında 10.000.000 TL ücret ve benzeri ödemeler yapmış ve bu ödemeler üzerinden 193 sayılı Kanunun geçici 72’nci maddesi uyarınca tevkif ettiği gelir vergilerini de vergi dairesine yatırmıştır.

(F) Spor Kulübü tarafından Bay (G)’ye yapılan ücret ödemeleri üzerinden sözleşmenin 1/11/2019 tarihinden önce akdedilmesi nedeniyle %15 oranında tevkifat yapılacak ve gelir vergisi tevkifatı nihai vergi olacaktır. Bay (G)’nin ücret gelirleri toplamı 193 sayılı Kanunun 103’üncü maddesinde yazılı tarifenin dördüncü diliminde yer alan tutarı aşmakla birlikte bu gelirleri için yıllık beyanname verilmeyecektir.

(F) Spor Kulübü tarafından Bay (H)’ye yapılan ücret ödemeleri üzerinden ise sözleşmenin 1/11/2019 tarihinden sonra akdedilmesi nedeniyle; %20 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılacak ve ücret gelirleri toplamının 193 sayılı Kanunun 103’üncü maddesinde yazılı tarifenin dördüncü diliminde yer alan tutarı (2022 yılı için 880.000 TL) aşması nedeniyle, bu gelirler yıllık beyannameyle de beyan edilecektir. Yıl içinde kesilen vergiler, vergi dairesine yatırılmış olduğundan, beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilebilecektir.