İstanbul Bilgi Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Ahmet Denker, Artemis Tapınağı’nın rekonstrüksiyonunu yapmak, bu dünya harikası tapınağın nasıl göründüğünün bir resmini vermek amacıyla 10 yılı aşkın süredir sürdürdüğü araştırmaların sonucunu bir kitapta topladı. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları tarafından yayımlanan “Klasik Çağın Kaybolan Harikası Artemis Tapınağı Tarihçesi, Mimarisi ve Dijital Rekonstrüksiyonu” adlı kitap, Klasik Çağ'ın en görkemli yapılarından biri olan ve dünyanın 7 harikası arasında yer alan Artemis Tapınağı’nın 2. Yüzyılda Efeslerin gözünden nasıl göründüğünü gözler önüne seriyor.
Artemis Tapınağı’nın tarihin tozlu sayfalarından çıkarak yeniden hayat bulduğu kitap, Efes’in kayıp tarihini ve tapınağın büyüleyici geçmişini yeniden keşfetmek isteyenler için önemli bir kaynak niteliğinde. Denker, bu çalışmasıyla yalnızca bir tapınağı değil, aynı zamanda antik dünyanın en önemli kültürel miraslarından birini de günümüze taşıyor.
Artemis Tapınağı, yüzyıllar boyunca sadece birkaç yazılı kaynakla anılan ancak görkemi ve büyüklüğüyle herkesi büyüleyen bir yapıydı. Tapınak, Gotlar tarafından 263 yılında yıkıldıktan sonra neredeyse tamamen kaybolmuştu. Ancak, İngiliz arkeolog John T. Wood’un 1869 yılında gerçekleştirdiği keşif, bu antik yapıyı bir kez daha gün yüzüne çıkardı. Tapınağın büyük bölümü Britanya Müzesi’ne taşınırken Efes’te tapınağın ihtişamını hatırlatacak pek bir şey kalmadı. Günümüzde Efes’teki Artemis Tapınağı’nı ziyaret edenleri yeşil bir su birikintisinin yanında tek başına duran bir sütun karşılamakta.
Denker’den dijital bir mucize: Tapınağın yeniden doğuşu
Denker, Artemis Tapınağı’nın geçmişteki ihtişamını dijital teknolojiler aracılığıyla yeniden canlandırdı. Britanya Müzesi'nde ve Cambridge Üniversitesi'nde uzun yıllar süren titiz araştırmalar sonucu hazırlanan bu eser, Artemis Tapınağı’nı Efeslilerin gözünden görme imkânı sunuyor. Denker, “Herhangi bir mimari yapının rekonstrüksiyonunu yalnızca yazılı kaynaklara dayanarak gerçekleştirmek neredeyse imkânsız. Özellikle Efes’teki Artemis Tapınağı gibi karmaşık bir yapı, geleneksel açıklamaların ötesinde, geniş kapsamlı bir araştırmayı gerektirdi. Bu kitap, antik kaynaklardan arkeolojik kanıtlara kadar birçok veriyi bir araya getirerek tapınağın geçmişteki görkemini yeniden canlandırma çabamızın bir sonucudur” diyerek bu çalışmanın arkasındaki zorlu süreci vurguluyor.
