Tüm dünyada yoğun koruma çalışmaları yürütülen tepeli pelikanların, dünya nüfusu 11,400-13,400 birey olarak tahmin ediliyor. Kanat açıklığı 3 metrenin üzerinde olan bu kuş, ismini başının tepesindeki kabarık tüylerden alıyor. Dünya Doğa Koruma Birliği (IUCN) Kırmızı Listesi'nde 2017 yılına nesli küresel ölçekte hassas (VU-Vulnerable) yani tehdit altında olan tepeli pelikanlar, gerçekleştirilen yoğun koruma çabaları sayesinde o yıldan bu yana nesli tehlike altına girmeye yakın (NT-Near Threatened) olarak değerlendiriliyor.
Türkiye’de kayıt altına alınan 3 pelikan türünden biri olan tepeli pelikan, 1950-1980’li yıllarda ülkemizde 17 farklı sulak alanda ürüyordu. Ancak sulak alanların kurutulması, su rejimine yapılan müdahaleler ve yuvalama alanlarında türün rahatsız edilmesi sonucu sayıları azaldı.
Tepeli pelikan günümüzde Türkiye’de düzenli olarak sadece 5 alanda ve yaklaşık 500 çift ürüyor. Bu alanlardan biri de İzmir’deki Gediz Deltası. Tepeli pelikanların dünya nüfusunun yüzde 3’üne ev sahipliği yapan bu delta, dünya çapında öneme sahip. Ancak pelikan üreme alanlarındaki insan baskısı, iklim değişikliği nedeniyle deniz seviyesinin yükselmesi, dalga ve akıntıların aşındırması sonucunda yuvalama alanlarının su altında kalması, yapılan yapay adaların yetersiz oluşu bölgedeki tepeli pelikan nüfusunun azalmasına neden oluyor. Doğa Derneği, tepeli pelikan popülasyonunu korumak için çalışıyor ve kaybedilen alanların etkilerini anlamak için araştırmalar yürütüyor.
Yapılan yeni yuvalarla pelikanların sayısını artırmak hedefleniyor.
Doğa Derneği, tepeli pelikanların üreyebileceği yeni alanlar oluşturmak için çalışmalarına başladı. Dernek, bu çalışmaya katılacak gönüllüler ve sponsorlar aradığını da duyurdu.
Dernek uzmanları Ukrayna, Yunanistan, Rusya, Bulgaristan gibi ülkelerde denenen başarılı yapay yuva örneklerini inceledi. Türün ekolojisine ve Gediz Deltası’ndaki koşullara uygun bir yuva tasarladı. Ahşap yuva platformu, Eylül ayı sonunda tamamlanacak. Sonra doğal materyallerden oluşan yuva malzemesi platformun yüzeyine yerleştirilecek. Yuvanın kuşlar tarafından kabul görmesi için pelikan maketleri de platformda yerini alacak. Ocak-Şubat ayında ise pelikanların bu bölgeye gelip yuva oluşturmaları ve tehlikelerden uzakta başarılı bir üreme dönemi geçirmeleri hedefleniyor. Çalışma Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ve Binbir Gıda Çamaltı Tuz İşletmesi'nin izinleriyle ve İzmir Şube Müdürlüğü’nün destekleriyle gerçekleştiriliyor.
