Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Genel Sekreteri Kubanıçbek Ömüraliyev, Kırgızistan'ın başkenti Bişkek'te 6 Kasım'da yapılacak Türk Devlet Teşkilatı (TDT) Devlet Başkanları 11. Zirvesi öncesinde değerlendirmelerde bulundu.
Zirvenin, TDT'nin Türk dünyasını güçlendirmeyi amaçlayan stratejik öncelikleri ele alacağı çok önemli bir toplantı olacağını vurgulayan Ömüraliyev, zirvenin ekonomik entegrasyon, sürdürülebilir kalkınma, dijital dönüşüm ve güvenlik olmak üzere 4 alana odaklanacağını söyledi.
Ömüraliyev, zirvenin, ekonomik entegrasyon alanında imzalanması beklenen Dijital Ekonomi Ortaklık Anlaşması ile ticaret ve yatırım bağlarının derinleştirilmesine yoğunlaşacağını belirterek, "Bu anlaşma, ülkelerimiz arasında dijital ticareti kolaylaştıracak ve işletmelerin ortak bir dijital çerçeve içerisinde daha verimli şekilde faaliyet göstermelerine olanak sağlayacaktır." ifadesini kullandı.
Sürdürülebilir kalkınmada "Yeşil Finans" adımı
Sürdürülebilir kalkınma gündeminin de aynı derecede iddialı olduğunu vurgulayan Ömüraliyev, "Türk Yeşil Finans Konseyi'nin kurulması ve Türk Yeşil Vizyonu'nun benimsenmesi yoluyla yeşil finans ve çevre yönetimini teşvik etmeye kararlıyız. Bu girişimler, yenilenebilir enerjiden sürdürülebilir kentsel kalkınmaya kadar çevre dostu projelere yatırım yapılmasını sağlayacaktır." diye konuştu.
Ömüraliyev, dijital dönüşüm alanında da "Büyük Türk Dili Modeli" ve "Yeryüzü Gözlem Teknolojik Uydusu" gibi projeleri hayata geçirmekten heyecan duyduklarını söyleyerek bunların teknolojik kabiliyetleri artırarak bölge genelinde çevresel izleme, dijital bağlantı ve inovasyon gibi alanlara fayda sağlayacağını dile getirdi.
Üye ülkeler arasında koordineli afet ve acil durum müdahalesini sağlamayı amaçlayan Sivil Koruma Mekanizması Anlaşması olduğunu kaydeden Ömüraliyev, bu anlaşmanın imzalanmasıyla güvenlik işbirliğinin güçlendirileceğine işaret etti.
Orta Koridor projesi ve altyapı uyumu
Öte yandan ulaştırma, altyapı ve güvenlik alanlarında da işbirliğini arttırmayı hedeflediklerini ifade eden Ömüraliyev, Orta Koridor projesi etrafındaki girişimlerin ortak altyapıya daha fazla uyum sağlayacağını ve öylece Türk bölgesini Asya'dan Avrupa'ya ticaret için kritik bir arter haline getireceğini söyledi.
Ekonomik işbirliği alanında TDT üyeleri tarafından geliştirilen ortak projeler ve yeni projelerin sorulması üzerine Ömüraliyev, bu zirvede de yeni projelerin olduğunu vurguladı.
"Türk Yatırım Fonu ve bölgesel ekonomik kalkınma
Ömüraliyev, Türk Yatırım Fonu'nun 2023'te kurulmasının bölge içi ticareti ve yatırımı artıran projeleri desteklemek için ortak bir finansal platform oluşturması açısından önemli bir başarı olduğunu belirterek, "Dijital Ekonomi Ortaklık Anlaşması da çok önemli. Dünya Gözlem Teknolojik Uydu ve Hizmetler ve Yatırımlar Serbest Ticaret Anlaşması için çalışıyoruz. Yakın zaman da bunları da kabul edeceğiz." ifadelerine yer verdi.
Ömüraliyev, "Bunlara ilaveten, TDT üye ülkelerinin Merkez Ulusal Bankaları Konseyi'ni kurma yönündeki planlarımızı da geliştirmekteyiz. Bu konsey, para politikalarının uyumlaştırılmasında ve bölge genelinde finansal istikrarın artırılmasında kilit bir rol oynayacak ve daha rekabetçi ve dirençli bir ekonomik ortamı teşvik edecektir." diye konuştu.
Bu fonun, küçük ve orta ölçekli işletmeler için gerekli finansmanı sağlayarak üye ülkelerde girişimciliği ve ekonomik kalkınmayı teşvik edeceğini kaydeden Ömüraliyev, bu fon ile ekonomik istikrar ve paylaşılan refah için bir temel oluşturacaklarını vurguladı.
Dijital ekonomi ve ticaretin serbestleştirilmesi
Hizmetler ve Yatırımlar Serbest Ticaret Anlaşması için devam eden müzakereler yoluyla ticaretin serbestleştirilmesi konusunda ilerleme kaydettiklerini belirten Ömüraliyev, "Bu anlaşma, ticaretin önündeki engellerin kaldırılmasında ve bölgedeki işletmeler için yeni yollar yaratılmasında çok önemli bir rol oynayacak ve ekonomilerimizi birbirine daha bağlı bir ortamda gelişecek şekilde konumlandıracaktır." ifadelerini kullandı.
Ömüraliyev, Dijital Ekonomi Ortaklık Anlaşmasının da dijital ekonomik entegrasyona zemin hazırlaması, dijital ticareti kolaylaştırmayı, idari yükleri azaltmayı ve sınır ötesi ticareti kolaylaştırarak işletmelerin üye ülkelerdeki erişimlerini genişletmelerini kolaylaştırmayı amaçladığını dile getirdi.
Çevresel izleme ve teknolojik kabiliyetleri artırmayı amaçlayan Dünya Gözlem Teknolojik Uydu girişiminin de gündemdeki önemli bir diğer konu olduğunu aktaran Ömüraliyev, bu projelerin Türk dünyası ülkelerinin ekonomilerini modernleştireceğini ve dijitalleşen küresel ortama uyum sağlama konusundaki kolektif kabiliyeti de güçlendireceğini söyledi.
Ömüraliyev, bu stratejik projelerin, Türk dünyasını küresel ticaret yollarının önemli bir halkası olarak etkin bir şekilde konumlandıran, iyi bağlanmış, rekabetçi bir bölge yaratma vizyonunun bir parçası olduğuna dikkati çekti.
"Ekonomik entegrasyon, sürdürülebilir kalkınma, dijital dönüşüm ve güvenlik işbirliğinde hedefler ortaya konulacak"
"Bişkek Zirvesi'nin sonuç bildirisinde ekonomik entegrasyon, sürdürülebilir kalkınma, dijital dönüşüm ve güvenlik işbirliği de dahil olmak üzere bir dizi stratejik öncelik kapsamında belirli hedefler ortaya konulacaktır." diyen Ömüraliyev, bu hedeflerin Türk devletlerinin eşgüdümlü eylem ve ortak kaynaklar yoluyla müreffeh ve dirençli bir geleceğe olan bağlılığını yansıttığını vurguladı.
Öte yandan sonuç bildirgesinde Türk bölgesinde ticaret ve yatırımın önündeki engellerin kaldırılmasına yönelik hedeflerin de vurgulanabileceğini kaydeden Ömüraliyev, bunun merkezinde dijital ticaret düzenlemelerini kolaylaştıracak ve daha sorunsuz, dijital dostu bir iş ortamını teşvik edecek olan Dijital Ekonomi Ortaklık Anlaşması'nın yer aldığını dile getirdi.
Ömüraliyev, bölge içi ticareti genişletmeyi ve işletmelerin önündeki engelleri kaldırmayı amaçlayan "Hizmetler ve Yatırım Serbest Ticaret Anlaşması" üzerinde de çalışmaların sürdüğünü ifade etti.
Öte yandan Ömüraliyev, TDT Dönem Başkanlığının Kırgızistan'a geçeceğini de sözlerine ekledi.
