Sermaye şirketlerinin özkaynak yapılarını güçlendirmeleri ve nakit sermaye artırımını cazip hale getirebilmek amacıyla Kurumlar Vergisi Kanunu’nda önemli bir teşvik müessesi uygulamaya konuldu. 

Getirilen uygulama; sermaye şirketlerinin faaliyetlerini sürdürebilmeleri için bu faaliyetin nakit sermaye ile finanse edilmesine yönelik bir teşvik getirilmesi yönündeydi.

Konuyu biraz açalım; bizim yasal vergi mevzuatımıza göre sermaye üzerinden ödenen faizlerin vergi matrahından indirimi esasen kabul edilmiyor. 

Ancak, işletme faaliyetlerini sürdürebilmek için bu faaliyetini borçla finanse eden şirketler kullandıkları bu borçlara ilişkin faiz ve kur farklarını gider yazabiliyor. 

Nakit Sermaye Artırımına getirilen faiz indirimini; kredi kullanarak veya borçlanarak sermayesini borçla finanse eden bir şirketin, nakden sermaye artışı yapan işletmelere göre daha avantajlı olmasını ortadan kaldırarak nakit sermayesini koyan bu artışı yapan işletme sahiplerine getirilen bir teşvik uygulaması olarak tanımlamamız mümkün. 

2024 yılı Mart ayına girerken şirket genel kurul hazırlıklarının yapıldığı bugünlerde sermaye şirketinin nakit sermaye artırımına faiz indirimi olarak getirilmiş olan teşvik uygulaması ve konunun özelliklerine bir göz atalım… 

NAKİT SERMAYE ARTIRIMINA FAİZ İNDİRİMİ TEŞVİĞİ

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10. maddesinde değişiklik yapılarak, sermaye şirketlerinin nakit sermaye artırımları teşvik ediliyor. 

Şirketlerin borç yerine öz kaynak kullanımını özendiren bu düzenlemeyle; 

Yeni kurulan veya nakit sermayesini artıran şirketlerde artırılan sermaye üzerinden, Merkez Bankası tarafından ilgili yıl için açıklanan bankalarca açılan TL cinsinden ticari kredilere uygulanan ağırlıklı yıllık ortalama faiz oranı dikkate alınarak hesaplanacak tutarın yüzde 50’sinin, ilgili hesap dönemine ait kurumlar vergisi matrahından indirilmesine olanak sağlanıyor. 

Ayrıca düzenlemede, geçmiş yıllar karları, sermaye ve kar yedekleri gibi işletme özkaynakları içinde yer alan değerlerin sermayeye eklenmesi halinde işletmeye dışardan ilave nakdi bir kaynak girişi olmayacağı hususu dikkate alınarak, bilançoda yer alan öz sermaye kalemlerinin sermayeye eklenmesi nedeniyle kurumlar vergisi indiriminden yararlanılmasının önüne geçiliyor. 

Benzer şekilde, ortaklarca veya ortaklarla ilişkili olan kişilerce kredi kullanılmak veya borç alınmak suretiyle gerçekleştirilen nakit sermaye artırılmalarına da indirim imkanı tanınmıyor. 

Nakit dışı sermaye artışları

İndirim hesaplamasına konu edilebilecek sermaye artışı sadece nakdi sermaye ile sınırlı tutuluyor. 

Buna göre; taahhüt edilen sermayenin, ortaklar tarafından nakit olarak şirketin banka hesabına fiilen yatırılmayan kısmı indirim tutarının hesaplanmasında dikkate alınmıyor. 

Hangi şirketler nakit sermaye artırımı faiz indirimden yararlanacak?

Finans, bankacılık ve sigortacılık sektöründe faaliyet gösteren kurumlar ile kamu iktisadi teşebbüsleri hariç olmak üzere sermaye şirketleri nakit sermaye artırım teşvikinden belirli şartların sağlanması halinde faydalanabilecek.

Nakit Sermaye Artırımı Faiz indiriminden, 01.07.2015 tarihinden itibaren ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermaye tutarlarında nakdi sermaye artışı yapan veya bu tarihten itibaren yeni kurulan sermaye şirketleri yararlanabilecek.

Nakit sermaye artırımı faiz indirimi nasıl hesaplanıyor?

Kurumlar Vergisi Matrahtan İndirilecek Tutar: 

Nakden Artırılan Sermaye Tutarı x TCMB Faiz Oranı x Süre (Ay) x İndirim oranı

Nakden Sermaye artırımında dikkate alınacak tarih

Nakden taahhüt edilen sermayenin hangi tarihten itibaren indirime konu edilebileceği tebliğde belirtilmiş. 

Buna göre, nakden taahhüt edilen sermayenin;

Sermaye artırımına ilişkin kararın ticaret siciline tescil edildiği tarihten önce şirketin banka hesabına yatırılan kısmı için tescil tarihi,

Tescil tarihinden sonra şirketin banka hesabına yatırılan tutarlar için ise şirketin banka hesabına yatırılma tarihi

esas alınarak bu indirimden yararlanılabiliyor.

2023 indirimine kullanılacak faiz oranı

Nakit sermaye artışında faiz indiriminde, TCMB tarafından indirimden yararlanılan yıl için en son açıklanan "Bankalarca Açılan Kredilere Uygulanan Ağırlıklı Ortalama Faiz Oranları"ndan "Ticari Krediler (TL Üzerinden Açılan) (Tüzel Kişi KMH ve Kurumsal Kredi Kartları Hariç)" faiz oranı dikkate alınmaktadır.

TCMB internet sitesinde, 2023 yılı için en son açıklanan Ticari Krediler faiz oranı yüzde 52,73’tür.

Bu durumda, 2023 yılı için nakit sermaye artırımı üzerinden hesaplanan faiz İndirimi uygulamasında yüzde 52,73 oranı kullanılacaktır.

İndirim kapsamında olan sermaye artışları 

• Ticaret siciline tescil edilmiş olan sermaye şirketlerinde ödenmiş veya çıkarılmış sermaye tutarlarındaki nakdi sermaye artışları, 

• Yeni kurulan sermaye şirketlerinde ödenmiş sermayenin nakit olarak karşılanan kısmı, nakit sermaye artışı faiz indiriminden yararlanabiliyor. 

Dikkat; Sermayenin nakit olarak karşılanmayan kısmı uygulamadan yararlanamıyor.

İndirim kapsamına girmeyen sermaye artışları 

Bu teşvikten yararlanmak için temel şart, sermaye artışında şirkete nakit olarak sermayenin ilave edilmesi yani eklenmesidir. 

Aşağıdaki sermayeye nakit ilave dışında yapılan sermaye artırımları uygulamadan yararlanamıyor. 

Sermaye şirketlerinde nakit dışındaki varlıklar ile yapılan sermaye artışları,

Devir, birleşme, bölünme gibi nedenlerle ortaya çıkan sermaye artışları,

Bilançonun öz sermaye kalemlerinde yer alan tutarların sermayeye ilavesi ile sermaye artışı,

Ortaklarca veya ilişkili kişilerle borç alınmak veya kredi kullanmak suretiyle yapılan sermaye artışları,

Şirkete nakdi sermaye dışında tahvil, hisse senedi bono gibi kıymetlerin konulması yapılan sermaye artışları,

Bilanço içindeki kalemlerin birbirleriyle mahsubu sonucu oluşan sermaye artışları,

Kazancın olmaması durumunda indirim kaç yıl geçerli?

Sermaye Şirketlerinde nakden sermaye artırımı yapıldığında hesaplanacak faiz tutarı kazanç olmaması durumunda indirim konusu yapılamaz ise, indirim, herhangi bir endekslemeye tabi tutulmaksızın izleyen yıllarda kazanç olması durumunda indirim konusu yapılabilecek.

Bu teşvik ilk çıkarıldığında nakit sermaye artırımı faiz indiriminden şirketler süresiz olarak yararlanabiliyordu. 

Ancak, İdare tarafından 7417 sayılı Kanunla nakit sermaye artışı indiriminden süresiz yararlanma hakkını kaldırdı ve indirimin en çok 5 yıl süreyle hesaplanabileceği hükme bağladı. 

Sermaye şirketleri, nakit sermaye indirimi teşviğinden 5.7.2022 tarihinden itibaren gerçekleştirdikleri nakdi sermaye artışları üzerinden, nakdi sermaye artışının yapıldığı hesap döneminden başlamak üzere beş hesap dönemi için ayrı ayrı yararlanabilecek.

5.7.2022 tarihinden önce sermaye artırımı yapan veya ilk defa kurulan şirketler söz konusu indirimden 2022 hesap dönemi dâhil olmak üzere beş hesap dönemi için (diğer bir deyişle 2026 yılı sonuna kadar) ayrı ayrı yararlanmaya devam edebileceğini hatırlatalım...