'Bu, yaşamın kendisine bir hakaret,' diyen anime sanatçısı Miyazaki, yapay zekâ trendine dair 2016'daki endişelerini yine gündeme getirdi.
Bu hafta, tarihi fotoğraflardan klasik film sahnelerine, son siyasi olaylara kadar her şeyin Studio Ghibli tarzı portreler olarak yeniden tasarlandığını fark etmiş olabilirsiniz.
Bu trend, ChatGPT ve OpenAI chatbot'unun 25 Mart Salı günü yayınlanan son güncellemesiyle hızla viral hale geldi.
GPT-4o'ya yapılan yeni ekleme, kullanıcıların animasyon stüdyosunun ortak yaratıcısı ve efsanevi Japon film yapımcısı Hayao Miyazaki'nin ("My Neighbor Totoro," "Spirited Away") kendine özgü sanatsal tarzını taklit etmelerine olanak tanıyor.
Bir kullanıcı, popüler memleri Ghibli formatında paylaşırken, "Bugün harika bir internet günü" dedi.
Her şey güzel, ancak bu trend aynı zamanda telif hakkıyla korunan yaratıcı eserler üzerinde eğitilen yapay zeka araçlarına ve bunun insan sanatçılarının geçim kaynakları için ne anlama geldiğine dair etik kaygıları da gündeme getirdi.
"Ghiblileştirme" ("Ghiblification") denemelerini büyük ölçüde teşvik eden ChatGPT üreticisi OpenAI için bu durum bir endişe yaratmıyor. Hatta CEO Sam Altman, sosyal medya platformu X'teki profilini Ghibli tarzı bir portreye dönüştürdü.
OpenAI'nin sanatçıların çalışmalarını nasıl önemsemediğinin bir başka örneği olarak başlayan bu olay, Donald Trump yönetiminin bu trendi aşağılayıcı bir şekilde istismar etmesiyle doğrudan Beyaz Saray'a taşındı.
Gerçekten de Trump yönetimi, Beyaz Saray'ın resmi X hesabını kullanarak, kısa süre önce ABD göçmenlik ajanları tarafından tutuklanan Dominik Cumhuriyeti'nden ağlayan bir kadının Ghibli tarzı bir görüntüsünü paylaşarak, bu trende katıldı.
El çizimi yaklaşımı ve tuhaf hikâye anlatımıyla tanınan 84 yaşındaki Miyazaki, yapay zekanın animasyondaki rolü konusunda kuşkularını dile getirmişti. Yapay zekâ animasyonu hakkındaki önceki yorumları yeniden ortaya çıktı ve viral oldu. Animatör, bir yapay zekâ demosundan "tamamen tiksindiğini" söylemişti.
Video, 2016 yılına ait. Kıvranan bir bedenin başını sürüklediği animasyonu gösteren kişi, yapay zekanın "biz insanların hayal bile edemeyeceği grotesk hareketleri bize sunabileceğini" açıklamıştı.
Bu da Miyazaki'yi bir hikâye anlatmaya itti.
Miyazaki, "Her sabah, son günlerde değil, engelli bir arkadaşımı görüyorum," dedi. "Beşlik çakmak bile onun için çok zor; kasları sertleşmiş kolu elime uzanamıyor. Şimdi onu düşününce, bu tür şeyleri izleyip ilginç bulamıyorum. Bu şeyleri yaratanların acının ne olduğunu hakkında hiçbir fikri yok."
"Bu teknolojiyi asla işime dahil etmek istemem," dedi.
"Bunun yaşamın kendisine bir hakaret olduğunu şiddetle hissediyorum," diye ekledi.
Klip, Miyazaki'nin şu sözleriyle sona eriyor: "Zamanın sonuna yaklaştığımızı hissediyorum. Biz insanlar kendimize olan inancımızı kaybediyoruz."
Hukuk firması Pryor Cashman'ın ortaklarından Josh Weigensberg, Ghibli tarzı yapay zekâ sanatının ortaya çıkardığı bir sorunun, yapay zekâ modelinin Miyazaki'nin mi yoksa Studio Ghibli'nin mi çalışmaları üzerinde eğitildiği olduğunu söyledi. "Bu da 'Peki, bu eğitimi yapmak için bir lisansları ya da izinleri var mı yok mu?' sorusunu gündeme getiriyor," dedi.
Weigensberg, bir eser eğitim için lisanslanmışsa, bir şirketin bu tür bir kullanıma izin vermesinin mantıklı olabileceğini de sözlerine ekledi. Ancak bu tür bir kullanım izin ve tazminat olmaksızın gerçekleşiyorsa, bunun "sorunlu" olabileceğini belirtti.
ChatGPT'nin giderek daha popüler hale gelen yeni görüntü oluşturma aracı, OpenAI'nin kaç tane görüntü oluşturulacağı konusunda "geçici" sınırlamalar getirmesine yol açmış olsa bile, Sam Altman belirtilmeyen sınırın "umarım" çok uzun süre yürürlükte kalmayacağını belirtti.
Altman, "İnsanların ChatGPT'deki görüntüleri sevdiğini görmek çok eğlenceli, ancak GPU'larımız eriyor," dedi.
Studio Ghibli 1985 yılında yönetmenler Miyazaki ve Isao Takahata tarafından kuruldu. "Komşum Totoro," "Prenses Mononoke," "Howl's Moving Castle" ve En İyi Animasyon Filmi Akademi Ödülü'nü kazanan "Ruhların Kaçışı" gibi tüm zamanların en beğenilen animasyon filmlerinden bazılarını üretti.
En son filmleri ise geçen yıl En İyi Animasyon Oscar'ını kazanan 2023 yapımı "The Boy And The Heron"du.
