Sırbistan'da Olaylar durulmuyor
Sırbistan’ın başkenti Belgrad, son yılların en büyük hükümet karşıtı mitingine sahne oldu. Cumhurbaşkanı Aleksandar Vučić yönetimine karşı düzenlenen gösterilere on binlerce kişi katıldı. İçişleri Bakanlığı, Cumartesi günü yapılan protestoya en az 107 bin kişinin katıldığını açıkladı. Ancak bağımsız kaynaklar, katılımın çok daha yüksek olabileceğini öne sürdü.
Protestocular, hükümeti yolsuzlukla suçlarken, ülkeyi sarsan Novi Sad felaketi sonrasında istifaların yetersiz olduğunu belirterek daha fazla hesap verebilirlik talep ediyor.
Novi Sad Felaketi ve Protestoların Başlangıcı
1 Kasım 2024’te Novi Sad şehrindeki bir tren istasyonunda meydana gelen çökme sonucu 15 kişi hayatını kaybetmiş, onlarca kişi yaralanmıştı. Olayın ardından, inşaat ihmalinin ve yolsuzluğun faciaya yol açtığı iddiaları gündeme geldi. Bu trajedi, Aralık ayında öğrenci protestoları ile başlayan ve hızla büyüyerek ülke çapına yayılan bir hükümet karşıtı harekete dönüştü.
Protestocular, yolsuzlukların araştırılmasını ve sorumluların hesap vermesini talep ediyor. Hükümetin aldığı önlemleri yetersiz bulan eylemciler, Vučić yönetiminin istifasını istiyor.
Hükümet Protestoları Engellemek İçin Ulaşımı Kısıtladı
Belgrad’daki büyük miting öncesinde hükümet, protestocuların şehre ulaşmasını engellemek için bazı önlemler aldı.
Devlet demiryolları şirketi, güvenlik gerekçesiyle şehirlerarası tren seferlerini iptal etti.
Başkentte bazı toplu taşıma hizmetleri durduruldu.
Ancak ülkenin dört bir yanından gelen protestocular, uzun araç konvoylarıyla ve bisikletleriyle Belgrad’a ulaştı.
Çiftçiler de traktörleriyle eyleme destek verdi.
Bu kısıtlamalar, hükümetin protestoların büyümesini engellemeye çalıştığı yönündeki iddiaları güçlendirdi.
Miting Öncesinde Gerilim Yükseldi: Çatışmalar ve Saldırılar Yaşandı
Belgrad’ın Zarkovo banliyösünde bir araç, protestocuların arasına daldı ve üç kişi yaralandı. Sürücü gözaltına alındı.
Şehir merkezinde bir öğrenci ve bir akademisyen bir grubun saldırısına uğradı.
Pionirski Parkı yakınlarında traktörlere saldırı düzenlendi, üç kişi gözaltına alındı.
Muhalif kaynaklar, bu saldırıların protestocuları sindirme amacı taşıdığını öne sürerken, yetkililer konuyla ilgili soruşturma başlatıldığını duyurdu.
Hükümet Yanlıları da Sokağa Çıktı
Hükümet karşıtı protestolar devam ederken, Vučić’i destekleyen gruplar da sokaklara çıktı.
Siyah kıyafetli ve beyzbol şapkalı yüzlerce genç, Sırp Parlamentosu karşısındaki Pionirski Parkı'nda toplandı.
Bazı raporlar, bu grupların içinde organize futbol holiganları ve eski Kızıl Bereliler özel kuvvetleri mensuplarının da bulunduğunu iddia etti.
Polis, hükümet yanlısı gruplarla protestocuları birbirinden ayırmak için geniş güvenlik önlemleri aldı.
Hükümet destekçileri ile protestocuların karşı karşıya gelmesi, şehirdeki gerilimi artırdı.
Polisin Yasaklı Sonik Silah Kullandığı İddiası
Muhalefet ve insan hakları örgütleri, Belgrad’daki büyük protesto sırasında polisin askeri düzeyde yasaklı sonik silah kullandığını öne sürdü.
Göstericiler, miting sırasında kulaklarını sağır eden güçlü ses dalgalarına maruz kaldıklarını iddia etti.
Muhalefet, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne ve yerel mahkemelere suç duyurusunda bulunacaklarını açıkladı.
Sırbistan hükümeti bu iddiaları reddederken, envanterlerinde sonik silah olup olmadığı hakkında net bir açıklama yapmadı.
Bu iddialar, protestolarla ilgili uluslararası tepkileri artırabilir.
Hükümet Üzerindeki Baskı Artıyor
Novi Sad’daki facia sonrası hükümet, olayla ilgili yolsuzluk soruşturmaları başlattığını ve en az 13 kişiyi suçladığını duyurdu. Ancak bu adımlar, protestocular tarafından yetersiz bulundu.
Yaşanan olayların ardından Başbakan Milos Vucevic ve iki bakan istifa etti. Ancak protestocular, hükümetin bu trajediye karşı gerçek sorumluluk almadığını ve yolsuzluk iddialarını örtbas etmeye çalıştığını düşünüyor.
Avrupa Birliği ve BM’den Vučić’e Uyarı
Avrupa Birliği ve Birleşmiş Milletler, Vučić yönetimine gösteri hakkına saygı göstermesi çağrısında bulundu. Batılı ülkeler, Sırbistan’la diplomatik ilişkilerini sürdürmek isterken, protestolara karşı hükümetin baskıcı tutumunu da eleştiriyor.
ABD Başkanı Donald Trump’ın oğlu Donald Trump Jr., protestoların yabancı fonlarla desteklendiğini ve bir darbe girişimi olabileceğini iddia etti. Vučić de benzer açıklamalar yaparak, kendisini devirmek için dış güçlerin harekete geçtiğini öne sürdü.
Protestolar Devam Edecek mi?
Belgrad’da yapılan kitlesel gösteri, Sırbistan’daki siyasi krizin boyutunu gözler önüne serdi.
Novi Sad faciası sonrası protestolar giderek büyüdü.
Hükümet, ulaşım kısıtlamalarına rağmen protestocuları engelleyemedi.
Polis müdahalesi ve yasaklı silah iddiaları, tepkileri artırdı.
Hükümet yanlıları ve protestocular arasında gerilim yükseldi.
Avrupa Birliği ve BM, Vučić yönetimine baskıyı artırdı.
Protestocular, hükümetin taleplerine yanıt vermemesi halinde mitinglerin devam edeceğini açıkladı. Sırbistan’daki bu siyasi kriz, ülkenin geleceğini şekillendirecek önemli bir dönüm noktası olabilir.
