KERKÜK'TE GERGİN BEKLEYİŞ

Yaşar İÇEN 04 Ağu 2024

Yaşar İÇEN
Tüm Yazıları
Hafta başında gerçekleştirdiğim Irak ziyaretim pek çok başlığa yakından mercek tutmamı sağladı. Irak'tan elde ettiğim yansımaları sırasıyla sizlerle paylaşmak istiyorum zira dünya "tetikleme devrini" yaşıyor ve bu devirde olumlu-olumsuz her durum anında komşu ülkelerde de etkisini gösteriyor.

Hele ki söz konusu Irak olunca klasik olan cümlemi yeniden söylüyorum; TÜRKİYE’Yİ IRAK ÜZERİNDEN OKUMAK GEREKİYOR… Irak’tan size aktaracağım ilk başlığım elbette ki Kerkük. Kördüğüm meselesine dönen Kerkük’te taraflar vali ve meclis kademeleri konusunda halâ bir uzlaşıya varamadı. Bu belirsizlik/anlaşmazlık Kerkük’ün her geçen gün daha da gerginleşmesine sebep oluyor. 

Araplar, KDP, KYB, Türkmenler elde ettikleri sandalye sayısı ile şartlarını masaya sürse de söz konusu Kerkük gibi bir başlık olunca anlaşmak için sayıdan ziyade “arka planda yapılan anlaşmalar” etkili oluyor. Araplar ve KYB en fazla sandalye sayısına sahip olsa da valiyi seçemiyorlar çünkü Türkmenler (Türkiye) ve KDP bunu asla kabul etmeyeceklerini söylüyor. 

Kerkük’te şu an yaşanan sorun özetle şöyle; 6 sandalye gibi yüksek bir sandalye kazanmış olsa da Türkiye ve KDP, KYB’li bir valiyi kabul etmiyor. Araplar ise tarafsız. Türkmenlerin ve KDP’nin sunduğu çözüm ise şu; Arap, Kürt (KYB’li olmamak şartıyla), Türkmen valilerin dönüşümlü olarak Kerkük Valiliği görevini üstlenmesi. Bunu da KYB kabul etmiyor. KYB dönüşümlü valiliği kabul ediyor fakat işin içinde kendisin de olmasını istiyor. Ortadoğu’da dengelerin oldukça hassas olduğu son yıllarda Kerkük’ün bu çekişmeye daha ne kadar dayanacağını bilmiyorum. 

Yaklaşık bir yıldır belirlenemeyen vali ve meclis kademeleri Kerküklüleri fazlasıyla rahatsız ediyor şimdi. Siyaset bilimci olarak Kerkük’ten aldığım siyasi-sosyolojik tablo hiç de iyi değil söyleyeyim. Kerkük’te vali en kısa zamanda belirlenmezse ve belediye meclisi resmiyet kazanmazsa sorunların baş göstermesi yakındır. Kerkük’te Türkmenler iyice zayıfladı, KYB (Talabani) her kademede oldukça güçlü olduğu için korku salıyor, KDP (Barzani) temkinli bir siyaset yürütüyor, Araplar da her zamanki gibi akılcı ve kazanımcı bir yol izliyor… 

Taraflar anlaşmazlığın çözüme kavuşturulması için yakında yeniden görüşmelere başlayacak fakat bu görüşmelerin ortak bir karara varacağını sanmıyorum çünkü Bafel Talabani’nin terör örgütleri ile yakınlığı/iş birliği KYB’ye karşı güçlü bir direnç geliştiriyor. Bu arada önemli bir notumu da aktarayım yeri gelmişken, KYB içinde de Bafel Talabani’ye yönelik ciddi rahatsızlıklar var. KYB’li vekiller ve yöneticiler dost sohbetlerinde bu rahatsızlıklarını ve derhal kurtulmak istediklerini dile getiriyorlar. Kerkük’e dair ortak bir karar çıkmazsa ne mi olur? 

Şiddet ve terör olaylarının baş göstermesi yakındır. Son zamanlarda Kerkük’te yeniden başlayan bombalı ve silahlı suikastlere dikkatinizi çekmek istiyorum. Ve bu suikastlerin failleri-azmettiricileri ortada yok! Özetle Kerkük giderek gerginleş-ti-ri-li-yor... Kerkük’te oldukça güçlü olan KYB faktörünü de unutmamalı çünkü Iraklılar “KYB’nin Kerkük konusunda bu kadar sabırlı olmasına ve şimdiye kadar bir şeyleri tetiklememesine” çok şaşırıyor”!