Avrupa Birliği, Orta Asya ile yeni döneme giriyor
Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Orta Asya ile stratejik ortaklık kurduklarını duyurarak, işbirliğini güçlendirmek amacıyla 12 milyar avro değerinde bir Küresel Geçit yatırım paketi açıkladı. Açıklama, Özbekistan’ın Semerkant kentinde düzenlenen ilk AB-Orta Asya Zirvesi sırasında yapıldı.
Von der Leyen, zirvede yaptığı konuşmada, ulaşım, ham maddeler, temiz enerji ve dijital bağlantı gibi öncelikli alanlarda AB ile Orta Asya ülkeleri arasında kapsamlı işbirliği sağlanacağını belirtti.
Orta Koridor ve sınır geçişlerinde yeni dönem
AB’nin daha önce Trans-Hazar Uluslararası Taşımacılık Koridoru olarak da bilinen Orta Koridor projesine 10 milyar avro taahhüt ettiğini hatırlatan von der Leyen, 2025’te Özbekistan’da özel bir yatırımcı forumu düzenleneceğini açıkladı.
Ayrıca, Ermenistan’ın Türkiye ve Azerbaycan’la sınırlarının açılmasının, bölgesel ticaret ve enerji entegrasyonu açısından oyunun kurallarını değiştirebileceğini ifade etti.
Kritik ham maddeler ve yerel endüstri vurgusu
Von der Leyen, Orta Asya’nın manganez, lityum, grafit gibi stratejik önemdeki doğal kaynaklara sahip olduğuna işaret ederek şu değerlendirmeyi yaptı:
“Bu ham maddeler gelecekteki küresel ekonominin can damarıdır. Ancak bazı küresel oyuncular sadece çıkarma ve kullanma peşinde. Avrupa’nın teklifi farklı: Katma değeri yerel tutarak, madencilikten rafineriye, araştırma merkezlerinden işçi eğitimine kadar tüm değer zincirinde ortaklık kurmak istiyoruz.”
Bu açıklama, AB’nin sadece kaynak temin etmekle kalmayıp, bölge ülkelerinin kalkınmasını desteklemeye odaklandığını gösteriyor.
AB-Orta Asya ilişkilerinde yeni sayfa
Zirveye, AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’in yanı sıra, AB Konseyi Başkanı Antonio Costa, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadık Caparov, Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman ve Türkmenistan Cumhurbaşkanı Serdar Berdimuhammedov da katıldı.
Zirve sonunda taraflar, ticaret, enerji, ulaşım ve dijitalleşme alanlarında işbirliğinin artırılması konusunda güçlü bir siyasi irade sergiledi.
