Türkiye pasaportu, Henley Pasaport Endeksi'ne göre dünya sıralamasında orta düzeyde yer almaktadır. 2024 itibariyle Türk pasaportu ile 115 ülkeye vizesiz veya kapıda vize ile giriş yapılabiliyor. Ancak Schengen Bölgesi ve ABD gibi ülkeler için Türk vatandaşlarının vize başvurusunda bulunması gerekiyor.
YILLARA GÖRE YEŞİL PASAPORT SAYILARI
Schengen vizesi almanın zorlaşmasıyla birlikte Yeşil Pasaport'a olan talep arttı. İşte yıllar içindeki değişim;
Türkiye'deki Pasaport Çeşitleri
Türkiye'de dört çeşit pasaport bulunmaktadır:
- Umuma Mahsus Pasaport (Bordo Pasaport): En yaygın kullanılan pasaport türü. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının büyük kısmı bu pasaportu kullanır.
- Hususi Pasaport (Yeşil Pasaport): Devlet memurları, eski bürokratlar ve aileleri kullanır. Sahiplerine daha fazla ülkeye vizesiz seyahat imkanı tanır.
- Hizmet Pasaportu (Gri Pasaport): Devlet adına yurtdışında görevlendirilen kamu çalışanlarına verilen pasaport türüdür.
- Diplomatik Pasaport (Siyah Pasaport): Diplomatlara ve üst düzey kamu görevlilerine verilir.
Yeşil Pasaport Kimlere Verilir?
Yeşil Pasaport, sadece devlet kuruluşunda memur statüsüne sahip ve Emekli Sandığına kayıtlı kişilere verilmektedir.
- TBMM eski üyeleri ve eski bakanlara,
- Birinci, ikinci ve üçüncü derece kadrolarda bulunan ya da emekli olmuş memur ve diğer kamu görevlilerine,
- Büyükşehir il ve ilçe başkanlarına (görev süreleri boyunca),
- Birinci dereceden emekli olan eski belediye başkanlarına,
- Devlet sporcularına,
- Belirli şartlara tabi olmak üzere Özelleştirilen Türk Telekom, T.C. Ziraat Bankası, Halk Bankası ve Emlak Bankası çalışanlarına,
- 2017’de çıkan “İhracatçılara Hususi Damgalı Pasaport Verilmesine İlişkin Esaslar” isimli yasa gereğince belirli ihracat oranlarını geçmiş iş insanlarına,
- Yeşil pasaport alma hakkı bulunan kişilerin 25 yaşını aşmamış çocuklarına ve eşine yeşil pasaport verilir.
Yeşil Pasaport İçin Gerekli Evraklar
Yeşil pasaport hakkını kullanmak isteyenler, aşağıdaki belgeleri tamamlayarak başvurularını yapabilir.
- Çalışanlar için: Memurun çalıştığı kurumun il, bölge veya genel müdürlüğünce hazırlanmış imza sirküleri
- Emekliler için: Emekli oldukları tarihte verilen kadro bilgisini gösteren belge
- İstifa etmiş kişiler için: Çalıştığı dönemdeki kadrosunu gösteren belge
- Hak sahibi vefat edenler için: Hak sahibinin vefat ettiği tarihteki kadro bilgisini gösteren belge
- 18 yaşından küçükler için: Velilerden alınmış muvafakatname
- Öğrenci belgesi (Ebeveynlerinin hakkından dolayı hizmet damgalı pasaport alacak çocuklar için)
- 2 adet biyometrik fotoğraf ( 5 x 6 cm)
- Nüfus cüzdanının aslı
Yeşil Pasaport Süresi Ne Kadar?
Yerli ve Milli pasaport üretimine başlanması sebebiyle Yeşil Pasaport'un geçerlilik süresi 5 yıldan 10 yıla çıkarılmıştır. Süresi dolan veya dolmasına bir yıldan az süre kalan pasaportların geçerlilik süresinde uzatma işlemine başlanırken, süre uzatma işlemi ücretsiz yapılabilmektedir.
Yeşil Pasaport Yenileme
Yeşil Pasaportunuzu yenileyebilmeniz için eski pasaportunuzun süresinin dolması gerekmektedir. Yenileme işlemi Nüfus Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilmektedir.
Yeşil Pasaportla Vizesiz Gidilebilecek Ülkeler
Yeşil Pasaportu olanların sahip olduğu bazı ayrıcalıklar bulunmaktadır. Bunlardan biri de vize almalarına gerek kalmadan bazı ülkelere seyahat edebilmeleridir.
Yeşil Pasaport Alma Şartları
Yeşil Pasaport birinci, ikinci ve üçüncü dereceden kadrolu memurlara ya da bu şartları sağlayan emekli memurlara, eski bürokratlara, bazı şartları sağlayan ihracat yapan iş insanlarına, il ve ilçelerde görev yapan ya da birinci dereceden emekli olan belediye başkanlarına, devlet sporcuları gibi kişilere ve uygun şartları sağlayan aile üyelerine verilir.
Aile Üyelerinin Yeşil Pasaport Alma Şartları
Yeşil pasaport hakkına sahip kişinin çocuğu 18 yaşından küçük ise şartsız bir şekilde pasaport alabilir. 25 yaş altı için de birlikte ikamet etmek, herhangi bir işte çalışmamak, evli olmamak, öğrenimine devam etmek gibi şartları sağlaması gerekir. Anne ve babanın boşanmış olması durumunda, velayet sahibi ebeveynin onayı aranır.
Anne ve babanın boşanma davasının devam sürecinde kesinleşme şerhi aranmaksızın mahkemece verilen ara karara göre işlem yapılır.
Yeşil pasaport hak sahibinin vefatı halinde reşit olan çocuklar için yasal temsilci aranmaz, reşit olmayan çocuklar için sağ olan ebeveynin ya da yasal temsilcisinin onayı gerekir.
İhracat Yapan Kişilerin Yeşil Pasaport Alma Şartları
Son 3 takvim yılı itibarıyla yıllık ortalama ihracatı 500 bin doların üzerinde olan (3 yıllık toplam ihracatı 1.5 milyon dolar üzerinde olan) ihracatçı firma temsilcilerine yeşil pasaport verilir. İhracatçı firmaların sahipleri, ortakları ve çalışanları bu hususi damgalı pasaport hakkından yararlanabilir.
Pasaport Renkleri ve Basım Miktarları
2024 Pasaport Ücretleri
2024 yılında pasaport harç ve defter ücretleri şu şekildedir:
Pasaport Başvuru Süreci
- Randevu Alınması: Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nün online sistemi üzerinden randevu alınır.
- Gerekli Belgeler: Kimlik kartı, biyometrik fotoğraf, pasaport harç ve defter bedelinin ödendiğine dair makbuz istenir.
- Başvuru Merkezi: İlçe Nüfus Müdürlüğü'ne giderek başvuru yapılır.
- Başvurunun Değerlendirilmesi: Başvuru tamamlandıktan sonra pasaport işlemleri başlatılır ve üretim aşamasına geçilir.
Pasaport Ne Zaman Teslim Edilir?
Başvurudan sonra pasaport genellikle 7-10 iş günü içinde başvuru sahibine PTT kargo aracılığıyla teslim edilir.
Pasaport başvurusu ve teslim süreci ülkenin yoğunluğuna ve başvuru dönemlerine göre değişiklik gösterebilir.