Trump: Dengesiz olabilir ama..
Yıl 1987... 2 Eylül Çarşamba..
New York Times, Washington Post ve Boston Globe gazetelerinde çıkan tam sayfa ilan tüm Amerika'nın dikkatini çekti.
‘Amerika’nın Uluslararası Savunma Politikasında biraz omurgalı duruşun düzeltemeyeceği bir sorun yok.’ başlıklı ilan, “Açık Mektup” şeklinde hazırlanmıştı.
İlan metninde, ABD’nin on yıllardır özellikle Japonya gibi ülkeler tarafından ekonomik olarak sömürüldüğünü ve ABD’nin bu ülkeleri savunmak için gereğinden fazla bedel ödediğini savunuluyordu.
İlan-mektubun metninde, zengin müttefik ülkelerin savunma masraflarını üstlenmeleri gerektiğini vurgulanarak, “Bu zengin ulusları ‘vergilendirin’, Amerika’yı değil. Devasa açıklarımızı kapatın, vergilerimizi azaltın ve [savunma yükünün kalkmasıyla] Amerikan ekonomisinin büyümesine izin verin” çağrısında bulunuluyordu.
Kısacası ilan, ABD’nin müttefik ülkelerden savunma için ödeme talep etmesini ve böylece Amerikan bütçe açığının azaltılıp vergi yükünün hafifletilmesini öneriyordu.
İlanın yayımlandığı 1987 yılı, Ronald Reagan’ın ikinci başkanlık döneminin sonlarına denk geliyordu. Soğuk Savaş sürmekteydi ve ABD, müttefiklerini Sovyet tehdidine karşı korumak için yüksek savunma harcamaları yapıyordu.
Aynı zamanda ABD’nin Japonya ile büyük ticaret açıkları vermesi ve doların o dönemdeki değeri nedeniyle rekabetçi baskı hissetmesi, müttefiklerin daha fazla katkı yapması yönündeki tartışmaları artırmıştı.
Nitekim ilanda Basra Körfezi’nde İran-Irak Savaşı sırasında yapılan askeri harcamaların Japonya ve diğer zengin ülkelerin çıkarına olduğuna değinilerek, bu yükün onlara paylaştırılmasını isteniyordu.
Bu bağlamda ilan, ABD’nin müttefikleriyle ekonomik ilişkileri ve savunma politikası konusunda daha “Amerika öncelikli” (Amerika’ya yük binmeyecek şekilde) bir yaklaşım benimsemesini savunan erken bir çıkış olarak dikkat çekti.
Cümleler ve ifadeler size de tanıdık geldi mi?
- Ekonomik milliyetçilik
Amerikan halkına doğrudan seslenerek dönemin ABD dış politika ve savunma stratejisini açıkça eleştiren ilanın sahibi bugün Amerika Birleşik Devletleri'nin 47. Başkanı Donald Trump'tan başkası değil.
Trump’ın bu ilanı, ekonomik milliyetçilik söyleminin erken bir işareti olarak tarihe geçti. Trump, ABD'nin savunma giderlerinin büyük ölçüde müttefik ülkeler tarafından paylaşılmasını önerirken, ekonomik yükün Amerikan vatandaşları üzerinde olmaması gerektiğini savunuyordu. O dönemde ses getiren bu çağrı, sonraki yıllarda Trump'ın ekonomik ve dış politika yaklaşımının temel taşlarını oluşturdu.
Günümüzde Trump'ın ekonomik milliyetçiliği, birçok ülke tarafından benimsenen bir strateji haline geldi ve politikaları, sadece ABD’yi değil, tüm dünyayı ekonomik ve siyasi olarak derinden etkilemeye devam ediyor.
1987'deki 'Donald Trump imzalı mektup' şu sözlerle noktalanıyordu:
"Amerika’yı değil, bu zengin ülkeleri vergilendirelim. Dev bütçe açıklarımızı sona erdirelim, vergilerimizi azaltalım ve Amerikan ekonomisinin, özgürlüklerinin savunulması için bize kolayca ödeme yapabilecek olanları korumanın yükünden kurtulmuş şekilde büyümesini sağlayalım.”
Ne dedi son olarak Trump, ABD’nin ekonomik bağımsızlığını ilan ettiğini dile getirerek:
“AB bizi soydu, onlara yüzde 20 vergi getiriyoruz. Dost gibi gözüküyorlar ama öyle değiller.”
Amerikalı siyaset bilimci Francis Fukuyama'nın tanımıyla -ki tüm dünya aynı fikirde olsa gerek- Trump "dengesiz" olabilir ama…
İlanın tam metni:
"Amerika’nın Uluslararası Savunma Politikasında biraz omurgalı duruşun düzeltemeyeceği bir sorun yok.
Donald J. Trump tarafından yazılan ve kendisini savunabilecek ülkeleri neden Amerika’nın savunmaması gerektiğine dair açık mektup.
Amerikan halkına:
On yıllardır, Japonya ve diğer ülkeler Amerika’dan çıkar sağlıyor. Amerika Birleşik Devletleri için petrol kaynakları açısından sadece marjinal bir öneme sahip olan ancak Japonya ve diğerlerinin neredeyse tamamen bağımlı olduğu Basra Körfezi'ni savunurken destan hız kesmeden devam ediyor. Bu ülkeler, çıkarlarını korumak için kaybettiğimiz insanlar ve milyarlarca dolar için ABD'ye neden ödeme yapmıyor? Varlığı ABD'nin ellerinde olan bir ülke olan Suudi Arabistan, geçen hafta Körfez'i denetlemek için (ne yazık ki bizimkilerden çok daha gelişmiş olan) mayın tarama araçlarını kullanmamıza izin vermeyi reddetti. Sahip olmadığımız, ihtiyacımız olmayan petrolü taşıyan ve yardım etmeyen müttefiklere giden gemileri koruduğumuz için dünya Amerikalı politikacılara gülüyor.
Yıllar boyunca Japonlar, kendilerini savunmanın büyük maliyetleri tarafından engellenmeden (ABD bunu ücretsiz yaptığı sürece), öngörülemeyen fazlalıklarla güçlü ve canlı bir ekonomi inşa ettiler. Güçlü bir dolar karşısında zayıf bir yen tutmayı zekice başardılar. Bu durum, onların ve diğerlerinin savunması için yaptığımız muazzam harcamalarla birleşince Japonya'yı dünya ekonomileri arasında ön sıralara taşıdı.
Şimdi işler tersine dönüyor ve yen dolar karşısında güçleniyor, Japonlar açıkça şikâyet ediyor ve tipik bir şekilde bizim politikacılarımız da bu haksız şikâyetlere tepki gösteriyor.
Japonya'ya ve bunu karşılayabilecek diğer ülkelere bedel ödeterek devasa açıklarımıza son vermemizin zamanı geldi. Dünyayı korumamız bu ülkeler için yüz milyarlarca dolar değerindedir ve onların bu korumadan aldıkları pay bizimkinden çok daha fazladır.
Japonya, Suudi Arabistan ve diğerlerine müttefik olarak sağladığımız korumanın bedelini ödetin. Çiftçilerimize, hastalarımıza, evsizlerimize, şimdiye kadar yaratılmış en büyük kâr makinelerinden - bizim yarattığımız ve beslediğimiz makinelerden - alarak yardım edelim. Bu zengin ulusları “vergilendirin”, Amerika'yı değil. Devasa açıklarımıza son verin, vergilerimizi azaltın ve bırakın Amerika'nın ekonomisi, özgürlüklerini savunmak için bize kolayca ödeme yapabilecek olanları savunmanın maliyetinden etkilenmeden büyüsün. Büyük ülkemize daha fazla gülünmesine izin vermeyelim."
Saygılarımla,
Donald. J. Trump"
