Halkbank web
Ekonomi Kaynak: Hibya Haber Ajansı 16.07.2024 11:01 Güncelleme: 16.07.2024 12:23

Sabah stratejisi

Hafta sonu Başkan adayı Trump'a yönelik gerçekleşen başarısız suikast girişimin ardından, Trump'ın Başkanlık koltuğuna oturma ihtimalinin artması dün piyasa fiyatlamasında etkili olan önemli bir gelişme idi.
Sabah stratejisi

*Yeşil ok olumluyu kırmızı ok olumsuzu göstermektedir.

Ziraat Yatırım'ın verilerine göre, hafta sonu Başkan adayı Trump'a yönelik gerçekleşen başarısız suikast girişimin ardından, Trump'ın Başkanlık koltuğuna oturma ihtimalinin artması dün piyasa fiyatlamasında etkili olan önemli bir gelişme idi. Trump Başkanlığında; küresel ticarette daha şahin politikalar, diğer yandan daha az regülasyonlar ve iklim değişikliği konusunda daha ılıman düzenlemeler bekleniyor. Daha önceki Başkanlık sürecinde de ABD borsalarının performansı dikkate alındığında tahminlere paralel dün Wall Street'te pozitif bir görüntü hakimdi. S&P500 endeksi dün yüzde 0,3 oranında prim yaparak rekor seviyeye yakın kapanış yaptı. Diğer yandan, bütçe açığına yönelik endişeler artarken, verim eğrisi dikleşti. Dolar ise değer kazandı. Bu arada ABD'de son açıklanan verilerin Fed'in eylül ayındaki faiz indirim ihtimalini oldukça güçlendirmesi de borsalar için destekleyiciydi. Powell da dün son enflasyon verilerinde ilerleme olduğu söyledi. ABD'de siyasi gelişmeler izlenmeye devam edilecekken, veri tarafında bugün açıklanacak perakende satışlar önemli. Hafta boyunca da Fed üyelerinin konuşmaları ajandada yer alıyor. Politik risk fiyatlamasının azaldığı Euro Bölgesinde ise perşembe günü ECB toplantısı öne çıkarken, yarın enflasyon verisi izlenecek. Bugün ise Almanya Zew endeksi takip edilecek. Yurtiçi tarafa bakıldığında, geçtiğimiz haftalarda ekonomide dengelenmeye işaret eden verilerin ardından bu hafta veri gündemi sakin. Cuma günü not artışı beklenen Moody's'in Türkiye değerlendirmesi var. Ülker risk primimiz (5 yıllık CDS) 250 baz puana yaklaşıyor. Bu ortamda, geçen hafta yüzde 2 oranında prim yaparak 11.065 puandan kapatan BIST100 endeksi rekor seviyelerde hareketini sürdürebilir. Endeksin güne ise yatay bir görüntüyle başlamasını bekliyoruz. Bu arada, yurtiçi piyasaların kapalı olduğu haftanın ilk işlem gününde Türkiye ETF'i, MSCI Gelişmekte Olan Ülke endeksine gibi yüzde 0,3 oranında düşüş kaydetti. Son olarak bu sabahki küresel fiyatlamalara bakıldığında; Trump'ın Başkanlık seçimini kazanma ihtimalinin artması ile tarifelerin gündeme gelmesi Çin ve Hong Kong borsalarında baskı yapmakta. Japonya hariç MSCI Asya Pasifik endeksi de yüzde 0,3 civarında ekside. Diğer yandan ABD vadelileri ise artıda seyrediyor. Pariteler tarafında kısmen de olsa Dolar lehine fiyatlamalar sürüyor.

Cuma günü ABD'de haziran ayı ÜFE verileri takip edildi. Buna göre, manşet ÜFE aylık bazda mayısta yatay seyrin (yüzde 0) ardından haziranda yüzde 0,2 oranında artış kaydederek beklentilerin (yüzde 0,1 artış) üzerinde gerçekleşti, yıllık bazda ise yüzde 2,4'ten yüzde 2,6 seviyesine yükseldi ve böylece Mart 2023'ten bu yana en yüksek seviyede kaydedildi. Bunun yanında, gıda ve enerji ürünlerini dışlayan çekirdek ÜFE'nin ise aylık bazda haziranda artış hızı yüzde 0,3'ten yüzde 0,4 seviyesine yükselerek beklentilerin (yüzde 0,2) üzerinde gerçekleşirken, yıllık bazda ise yüzde 2,6'dan yüzde 3 seviyesine yükseldi ve böylece Nisan 2023'ten bu yana en yüksek seviyede kaydedildi.

Ayrıca ABD'de temmuz ayına ilişkin Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksi öncü verisi, 68,2'den 66 seviyesine geriledi, beklentiler ise 68,5 seviyesine hafif yükselmesi yönündeydi. Detaylara bakıldığında, temmuzda cari koşullar alt endeksi 65,9'dan 64,1 seviyesine, beklentiler alt endeksi ise 69,6'dan 67,2 seviyesine geriledi. Özellikle, ankette tüketicilerin yaklaşık yarısının, önümüzdeki yıllarda enflasyonun düşmeye devam edeceğini beklemelerine karşın halen yüksek fiyatların etkisinde kalacaklarına ilişkin endişelerini vurguladıkları gözlendi. 

Öte yandan, ABD'de üretimin seyrine ilişkin olarak temmuz ayına ilişkin New York Fed Empire State imalat endeksi takip edildi. Endeks, temmuzda -6'dan -6,6 seviyesine gerileyerek imalat sektöründe daralmanın hafif hızlandığına işaret etmekle birlikte negatif bölgedeki seyrini sekizinci aya taşıdı.

Bunun yanında Çin tarafında, bu yılın ikinci çeyreğine ilişkin GSYH büyüme verileri takip edildi. Buna göre, Çin ekonomisinin bu yılın ikinci çeyreğinde büyüme hızı çeyreklik bazda yüzde 1,5'ten yüzde 0,7 seviyesine yavaşlayarak 2023'ün ikinci çeyreğinden bu yana en düşüş seviyede gerçekleşmekle birlikte beklentilerin (yüzde 1,1) altında kaydedilirken, yıllık bazda büyüme hızı ise yüzde 5,3'ten yüzde 4,7 seviyesine yavaşladı ve beklentilerin (yüzde 5,1) altında gerçekleşti.  Ülke ekonomisinin beklentilerin altında büyüme sergilemesinde, özellikle zayıf tüketim harcamaları, gayrimenkul sektöründe devam eden sorunlar, yüksek yerel yönetim borçları ve zayıflayan yuanın etkili olduğu gözlendi.
 
Ayrıca Çin'de ekonomik faaliyetin seyrine ilişkin bilgi veren haziran ayı sanayi üretimi, perakende satışlar ve sabit sermaye yatırımları verileri açıklandı. Buna göre, yıllık bazda haziranda sanayi üretiminin artış hızı yüzde 5,6'dan yüzde 5,3 seviyesine yavaşlamakla birlikte beklentilerin (yüzde 5) üzerinde kaydedildi, bunun yanında son üç ayın en düşük seviyesinde kaydedildi. Yıllık bazda perakende satışların artış hızı ise haziranda yüzde 3,7'den yüzde 2 seviyesine yavaşlayarak Aralık 2022'den bu yana en düşük seviyede gerçekleşti ve beklentilerin (yüzde 3,3) altında kaydedildi. Yıllık bazda sabit sermaye yatırımlarının artış hızı ise haziranda yüzde 4'ten yüzde 3,9 seviyesine beklentilerle uyumlu olarak hafif yavaşladı ve böylece son beş ayın en düşük seviyesinde kaydedildi. Söz konusu veriler, Çin yönetiminin ekonomiyi canlandırmak için daha fazla teşvik açıklayacağına yönelik beklentileri artırdı.
 
Yurt içinde ise, TCMB tarafından mayıs ayı ödemeler dengesi verisi takip edildi. Aylık bazda mayıs ayında dış ticaret açığındaki azalışın yanında net hizmet gelirlerindeki artışın (özellikle net seyahat gelirlerindeki artışın) etkisiyle aylık cari denge 1,24 milyar USD açık ile beklentilerin (1,50 milyar USD açık) altında açık verdi ve böylece son yedi ayın en düşük seviyesinde açık kaydedildi. 12 aylık kümülatif verilere göre cari açık ise, nisan ayındaki 31,74 milyar USD'den mayıs ayı itibarıyla 25,19 milyar USD seviyesine geriledi ve böylece Haziran 2022'den bu yana en düşük seviyede kaydedildi.

  • Böylece 12 aylık kümülatif bazda cari işlemler açığı Mayıs 2023'te 57 milyar USD'ye ulaşmasının ardından 12 aylık dönemin sonunda Mayıs 2024 itibarıyla 31,8 milyar USD'lik iyileşme kaydetti. 12 aylık kümülatif cari denge/GSYH oranı ise, Mayıs 2023'te yüzde 5,6 seviyesine ulaşmasının ardından Mayıs 2024 itibarıyla yüzde 2,2 seviyesine iyileşti. Nisan 2024'te ise yüzde 2,7 seviyesindeydi (2024 yılı 1. çeyrek kümülatif GSYH verisi alındı).

 Yurt dışında bu hafta veri takvimine bakıldığında,

  • ABD tarafında, çarşamba günü üretimin seyrine ilişkin haziran ayı sanayi üretimi ve kapasite kullanım oranı verileri takip edilecek. Ayrıca yarın iç talebin seyrine ilişkin olarak haziran ayı perakende satışlar verisi yayımlanacak. Bunun yanında, çarşamba günü konut piyasası verilerinden haziran ayına ilişkin konut başlangıçları ve inşaat izinleri verileri takip edilecek. Diğer yandan, perşembe günü istihdam piyasası verilerinden haftalık işsizlik maaşı başvuruları verisi takip edilecek. Öte yandan, çarşamba günü Fed'in 12 adet bölge başkanlıklarından gelen değerlendirmelerle oluşturulan Bej Kitap raporu yayımlanacak.
  • Avrupa tarafında, piyasaların odak noktasında perşembe günü ECB'nin faiz kararı ve ECB Başkanı Lagarde'ın konuşması olacak. ECB, faizleri önceki son beş toplantıda sabit tutmasının ardından haziran ayı toplantısında beklentilerle uyumlu olarak 25 baz puan indirmişti ve böylece faizleri yaklaşık 5 yıl sonra ilk kez düşürmüştü. Karar metninde, faizlerin gerektiği sürece yeterince kısıtlayıcı seviyede tutulacağı belirtilerek, belirli bir seviye için önceden taahhütte bulunulmayacağı vurgulanmıştı. Ayrıca Banka, kısıtlamanın uygun seviyesini ve süresini belirlemek için veriye dayalı ve toplantı bazında bir yaklaşım izlemeye devam edeceğini belirtmişti. Banka'nın bu haftaki toplantısında ise faizleri sabit tutması bekleniyor. Bunun yanında, yarın Almanya'da ekonominin seyrine ve gelecek döneme ışık tutacak olan temmuz ayı ZEW cari koşullar ve beklentiler endeksleri açıklanacak. Ayrıca yarın Euro Bölgesi'nde mayıs ayı dış ticaret dengesi verisi takip edilecek. Bunun yanında, çarşamba günü Euro Bölgesi'nde ECB'nin para politikasına yön verecek olan verilerden haziran ayı TÜFE nihai verileri izlenecek. Öte yandan, çarşamba günü İngiltere'de BoE'nin para politikasına yön verecek olan verilerden haziran ayı TÜFE verileri açıklanacak. Cuma günü, ayrıca Almanya'da haziran ayı ÜFE verisi izlenecek. 

Yurt içinde ise, bugün haziran ayı tarım ürünleri üretici fiyat endeksi ve Merkezi Yönetim bütçe dengesi verisi, yarın haziran ayı konut satışları, mayıs ayı konut fiyat endeksi ve özel sektörün yurt dışından sağladığı kredi borcu istatistikleri, perşembe günü mayıs ayı kısa vadeli dış borç istatistikleri ve cuma günü ise mayıs ayı tarımsal girdi fiyat endeksi verisi takip edilecek. Cuma günü ayrıca Moody's'in Türkiye ülke değerlendirmesini yayınlaması bekleniyor. Piyasa beklentisi, Moody's'in Türkiye'nin uzun vadeli kredi notunu halihazırda bulunduğu B3 seviyesinden B2 seviyesine yükseltmesi ve kredi notu görünümünü de pozitif olarak koruması yönünde.

  • Bütçe dengesi, aylık bazda mayısta 219,4 milyar TL seviyesinde belirgin fazla vermişti. (Ocak 2024: 150,7 milyar TL açık, Şubat 2024: 153,8 milyar TL açık, Mart 2024: 209 milyar TL açık, Nisan 2024: 177,8 milyar TL açık vermişti.) Böylece yılın ilk beş ayında bütçe toplam 471,9 milyar TL seviyesinde açık vermişti. 12 aylık kümülatif bütçe açığı ise, nisan ayındaki 1,68 trilyon TL'den mayıs ayında 1,58 trilyon TL'ye gerilerken, bütçe açığı/GSYH oranı da yüzde 5,5 seviyesinden yüzde 5,2 seviyesine düşüş kaydetmişti. (2024 yılı ilk çeyrek kümülatif GSYH verisi alındı).
  • Toplam konut satışları, aylık bazda nisanda %28,3 oranında düşüşün ardından mayısta yüzde 46,3 oranında artış kaydederek 110.588 adet seviyesinde gerçekleşmişti ve böylece son beş ayın en yüksek seviyesinde ölçülmüştü, bunun yanında bir önceki yılın aynı ayına göre ise yüzde 2,4 oranında düşüş sergilemişti.
  • Konut fiyat endeksinin aylık artış hızı nisanda yüzde 1,2'den yüzde 2,2 seviyesine hızlanırken, yıllık artış hızı ise yüzde 51,9'dan yüzde 48,4 seviyesine gerileyerek 2022 yılının Eylül ayında ulaştığı rekor seviye olan yüzde 189,1 seviyesinden düşüşünü sürdürmüştü ve Kasım 2021'den bu yana en düşük seviyelerdeki seyrini sürdürmüştü. Konut fiyatları reel olarak ise nisanda yıllık yüzde 13,3 oranında gerilemişti ve böylece konut fiyatlarında yıllık artış Aralık 2019'dan bu yana olan dönemde son üç ayda yıllık enflasyonun altında kalmıştı.

Şirket haberleri

Koç Holding (KCHOL, Nötr): Bağlı ortaklığı Tek-Art Kalamış ve Fenerbahçe Marmara Turizm Tesisleri A.Ş., T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından ilan edilen Fenerbahçe-Kalamış Yat Limanı'nın 40 yıl süreyle ''işletme hakkının verilmesi'' yöntemi ile özelleştirilmesine yönelik olarak 16 Temmuz 2024 tarihinde gerçekleştirilecek ihaleye katılacak olup, ihalenin kazanılması halinde konuyla ilgili bilgiler yatırımcılarla paylaşılacak.

Oyak Çimento (OYAKC, Nötr): Şirket'in 14.03.2024 tarihli açıklamasında ifade edildiği üzere 6.03.2024 tarihi itibariyle gerçekleşmiş olan pay devir işlemi kapsamında Pay Alım Teklifi Tebliği uyarınca kalan paylar için TCC OYAK Amsterdam tarafından zorunlu pay alım teklifinde bulunulması gerekliliği ortaya çıkmış ve bu kapsamda zorunlu pay alım teklifi yükümlülüğünü yerine getirmek amacıyla, TCC OYAK tarafından 14.03.2024 tarihinde SPK'ya gerekli başvuru yapılmıştır. Tebliğe göre pay alım teklifi fiyatı, 1 TL nominal bedelli paylar için 73,18 TL olarak belirlenmiştir. Zorunlu Pay Alım Teklifi süreci, 16.07.2024 ile 29.07.2024 arasında 10 iş günü boyunca devam edecek.

Tekfen Holding (TKFEN, Nötr): Şirket, 12.07.2024 tarihinde Borsa İstanbul'da pay başına ağırlıklı ortalama 57,825 TL fiyattan toplam 25bin adet TKFEN paylarını geri aldı.

Diğer şirket haberleri

Agesa Hayat ve Emeklilik (AGESA): Şirket'in, yılın ilk altı ayına ait prim üretimi; hayat dalı 6.365mn TL, hayat dışı 117,7mn TL olmak üzere toplam 6.482mn TL olarak gerçekleşmiş olup, geçen yılın aynı ayına göre prim üretimi %103 oranında artış gösterdi.

Alves Kablo (ALVES): Şirket, Sırbistan'da yerleşik bir firma ile hidroelektrik santralinde kullanılmak üzere enerji kablosu temini için 105mn TL satış sözleşmesi imzalandı.

İş Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı (ISGSY): Paylarının tamamı Şirket'e ait olan Sportive Spor Malzemeleri'nin sermayesinin %50 oranında Fiba Grubu Şirketlerinden Marka Mağazacılık'a satılmasına ilişkin Rekabet Kurumu'nun izni alınmıştır. Satış işlemleri tamamlandığında satışın sonuçlanmasına ilişkin açıklama yapılacak.

Kalekim Kimya (KLKIM): Enerji maliyetlerini iyileştirecek ve sürdürülebilirlik hedeflerine katkıda bulunacak, Yerköy'de kurulumu tamamlanmış olan GES'in toplam kapasitesinin yüzde 77'sini karşılayan GES II ve GES III santralleri devreye alınmış olup, TEDAŞ ile GES I kabul işlemleri tamamlandıktan sonra, Organize Sanayi ile imzalanacak olan anlaşmayı takiben GES'lerde %100 kapasite ile üretime geçilecek.

Özak GYO (OZKGY): Şirket, 6 Şubat depremlerindeki çalışmalarda kullanılmak üzere Kültür ve Turizm Bakanlığı Döner Sermaye Müdürlüğü ile 130mn TL tutarında bağış yapılmak üzere, bağış sözleşmesi imzalandı.

Pasifik Eurasia Lojistik (PASEU): Şirket, büyümeye kaynak oluşturmak amacıyla kurumsal ve nitelikli yatırımcılara satılmak üzere ihraç primli pay satışı yoluyla 100mn USD'ye kadar kaynak temin edilmesi konusunda çalışmalara başlanmasına, Tahsisli sermaye artırımı ve ihraç primli satış süreçlerinin yürütülmesi için Şirket yönetiminin yetkilendirilmesine karar verildi.

Seğmen Kardeşler (SEGMN): Şirket ürettiği ürünlerin ve geliştirmekte olduğu yeni ürün gruplarının Avrupa Birliği ülkelerinde satış, pazarlama ve dağıtımının desteklenmesi ve geliştirilmesi amacıyla yüzde 100 oranda iştiraki olacak Hollanda merkezli bir bağlı ortaklık kurulmasına, Hollanda'da depo alanı kiralanmasına, satış, pazarlama, dağıtım ekibinin oluşturulmasına karar verildi.

Özyaşar Tel ve Galvanizleme (OZYSR): Şirket, yüksek katma değerli ürün grubu bazında iç piyasadaki bir müşterisiyle yaklaşık (KDV dahil) 1,9mn USD, yurtdışında faaliyet gösteren bir müşterisiyle 1,2mn USD tutarında yeni iş anlaşması imzalandı. Bu kapsamda sevkiyatların Temmuz, Ağustos ve Eylül 2024 döneminde yapılması planlanıyor. Şirketin bağlı ortaklığı olarak Adana'da faaliyet gösteren Çokyaşar Tel Örme ve Dokuma Tel Galvanizleme Çivi San.Tic.A.Ş. ise iki farklı müşterisinden toplam 2mn EUR değerinde yeni sipariş almıştır. Yüklemelerin Ağustos 2024'te yapılması planlanıyor.