A1 Capital’in raporuna göre, büyüme ve enflasyon, OVP günü Küresel piyasalar tedirgin ve özellikle hisse senetleri, bu hafta beklenenden düşük gelen ABD verilerinin( Salı günü zayıf gelen imalat ve dün karışık gelen işgücü verileri), dünyanın en büyük ekonomisinin büyüme görünümünün daha önce düşünülenden daha az parlak olduğu ve işgücü piyasasının beklenenden daha sert bir şekilde yavaşlayabileceği yönündeki endişeleri yeniden canlandırmasının ardından ciddi şekilde etkilendi ve piyasaları tedirgin tutuyor. Raporda şöyle denildi:
“Asya hisse senedi piyasaları sert satış dalgasının ardından bu sabah toparlanmaya çalışırken, ABD Hazine tahvillerindeki yükseliş doları olumsuz etkiledi ve yen’i yükseltti. ABD ekonomisindeki endişeler, Fed'in faiz indirimlerinde büyük adımlar atma olasılığını artırdı. Döviz piyasasında dolar savunmada kaldı, yatırımcılar güvenlik arayışıyla riskli varlıklardan kaçtı. Japon yeni en büyük faydalanıcılardan biriydi ve son olarak dolar başına 143,56'daydı, hafta boyunca zaten neredeyse %2 kazandı.
“Geleneksel güvenli liman para birimi olan İsviçre Frangı da dolar karşısında 0,8461 seviyesinde sabitlendi. Hazine tahvili getirileri, önceki günkü düşüşün ardından bu sabah sakin. İki yıllık tahvil getirileri, dün Mayıs 2023'ten bu yana en düşük seviye olan %3,772'ye ulaştıktan sonra en son %3,775'te ve 10 yıllık tahvil getirileri en son %3,767'deydi. Petrol fiyatları, büyük üreticilerin gelecek ay için planlanan üretim artışını ertelemesi ve ABD stoklarının düşmesiyle daha önce aylarca süren düşük seviyelerin ardından hafifçe yükseldi, ancak talep endişelerinin devam etmesiyle artışlar sınırlı kaldı.
“Kasım ayı Brent ham petrol vadeli işlemleri, 27 Haziran 2023'ten bu yana en düşük kapanışını yaptıktan %0,1 artarak 72,85 dolara çıktı. Ekim ayı ABD Batı Teksas Ara Ham Petrol vadeli işlemleri, dün %1,6 düşüşle 11 Aralık'tan bu yana en düşük kapanışı yaptıktan sonra %0,22 artarak 69,35 dolara yükseldi. Bugünde global yatırımcıların dikkati, işsizlik başvuruları ve ABD hizmet sektörü verisinde, ancak haftanın ana odağı, Cuma günü açıklanacak olan Tarımdışı istihdam verisinde olacak. TDI raporunun, ekonominin nereye gittiği ve Fed'in bu ay faiz oranlarını çeyrek mi yoksa yarım puan mı indireceği konusunda en net ipuçlarını sağlaması bekleniyor.
“Piyasalar artık Fed'in 17-18 Eylül toplantısında faiz oranlarını 50 baz puan düşürme ihtimalini %44 olarak fiyatlıyor ki bu oran bir gün öncesinde %38'di. Yatırımcılar artık bu yıl kalan üç Fed toplantısından 110 baz puanlık bir gevşeme bekliyor. Piyasaların beklentilerindeki son değişim, dün açıklanan verilerin ABD'de Temmuz ayında iş ilanlarının 3,5 yıllık düşük seviyeye düştüğünü göstermesinin ardından geldi. Bu, işgücü piyasasının ivme kaybettiğini gösteriyor. Bu veri Fed'in ikili görevinin istihdam tarafına odaklanmaya doğru yöneldiğini destekliyor, ancak bu, Fed'in piyasanın şu anda fiyatladığı miktardan daha az değil, daha fazla faiz indirimine gitmesi yönündeki risklere ilişkin görüşleri değiştirmiyor.
“Yurtiçinde bugün ekonominin 2025-2027 dönemine dair 3 yıllık yol haritasını sunan Orta Vadeli Program (OVP) bugün açıklanacak. Dün TCMB Başkan Yardımcısı Hatice Karahan, "Para politikası gecikmeli etkileriyle bir yandan meyvelerini verirken, dezenflasyonun en verimli biçimde ilerlemesi için maliye politikasından gelecek güçlü bir desteği önemsiyoruz. Mali görünüm, önümüzdeki dönemde enflasyon görünümüne etkileri açısından kritik olacak." diyerek Maliye net mesajı verdi. 2024 te cari açık ve bütçe açığı ve istihdam piyasası planlanandan daha iyi giderken, büyüme ve enflasyonda hedeflerden uzaklaştık. Bu kalemlerdeki Revizasyonlar ana dikkat konuları olacak.
Dünyadan manşet haberler
“Kremlin’den üst düzey bir yetkilinin Türkiye’nin BRICS’e resmi üyelik başvurusunda bulunduğunu açıklaması ABD’de de yankılandı. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü VOA Türkçe’nin sorusuna verdiği cevapta, “ABD tüm ülkelerin ilişki kuracağı ülke ve grupları kendilerinin seçebileceğine inanmaktadır. Sizi planları konusunda Türkiye hükümetine yönlendiriyoruz” ifadelerini kullandı.
“Türkiye’nin BRICS’e resmi üyelik başvurusunda bulunduğuna ilişkin haber ve tartışmalar, ABD Dışişleri Bakanlığı’nda Salı günü düzenlenen günlük basın toplantısında da gündeme gelmişti. Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Matthew Miller konuya ilişkin bir soru üzerine bu haberler konusunda “Türkiye’nin ABD için çeşitli konularda birlikte çalıştığı önemli bir müttefik olmaya devam ettiğini söylemekten başka bir yorum yapmayacağını” belirtmişti. Rusya'nın Ankara Büyükelçisi Aleksey Yerhov, Türk bankalarının Rusya'ya sevkiyat yapan firmaları gittikçe daha fazla 'zorladığını', bazılarının transferlerini engellediğini ve hesaplarını kapattığını söyledi.
“BBC Türkçe'nin haberine göre, Rus haber ajansı TASS'a konuşan Yerhov, "İki ülke arasındaki karşılıklı ödemeler sorunu devam ediyor" dedi. "Türk bankalarının Rusya'ya mal transferi yapan firmaları 'zorladığı' vakalar daha da sıklaştı" diyen Rus Büyükelçi sözlerinin devamında, "Bu müşterileri aktif bir şekilde tespit ediliyor ve transferleri engelleniyor ya da hesapları tümden kapatılıyor" ifadelerini kullandı. Rusya-Ukrayna savaşının ardından Batılı mali yaptırımlarla yüzleşen Rusya, uluslararası ödemelerde ciddi sorunlarla karşılaşıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Sisi Ankara'da ortak basın toplantısı düzenledi.
Toplantıda konuşan Erdoğan, “Ticaret hacmimizi önümüzdeki beş yıl içinde 15 milyar dolara çıkarma hedefimize doğru kararlı bir şekilde ilerliyoruz. Mısır ile enerji alanındaki bağlarımızı geliştirmek istiyoruz.” dedi. Erdoğan ile Sisi'nin huzurunda iki ülke arasında 17 anlaşma imzalandı. ABD ekonomik faaliyetlerinin Temmuz ortasından Ağustos sonuna kadar geçen dönemde daha yavaş genişlediği ve işletmelerin daha az işe alım yaptıkları bildirildi. “Bej Kitap” olarak bilinen ve 26 Ağustos'a kadar merkez bankasının 12 bölgesinde iş dünyası temsilcileriyle yapılan anketlerle hazırlanan rapor, ABD'li işverenlerin "belirsiz" ekonomik tabloya ilişkin devam eden endişeler nedeniyle işe alacakları kişiler konusunda daha seçici davrandıklarını ortaya koydu.
“Bej Kitap raporunda, "İşverenler, talebe ilişkin endişeler ve belirsiz ekonomik görünüm nedeniyle işe alacakları kişiler konusunda daha seçici davrandılar ve işgüçlerini genişletme olasılıkları azaldı. Buna bağlı olarak, adaylar bir işi güvence altına almak için artan zorluklarla ve daha uzun sürelerle karşılaştı" ifadelerine yer verildi. Rapor, bu ayın sonunda Fed politika yapıcılarının faiz oranlarını yirmi yılın en yüksek seviyelerinden indirmeye başlamasının beklendiği faiz kararı öncesinde ABD işgücü piyasasındaki artan zayıflığın altını çizdi.
“San Francisco Fed Başkanı Mary Daly, Fed'in işgücü piyasasını sağlıklı tutmak için faiz oranlarını düşürmesi gerektiğini, ancak bunun ne kadar olacağını belirlemenin artık gelen ekonomik verilere bağlı olduğunu söyledi. Daly Reuters'a verdiği bir röportajda, "Enflasyon düştükçe, yavaşlayan bir ekonomide yükselen bir reel faiz oranımız var; bu aşırı sıkılaşmanın temel bir reçetesidir" dedi. İşgücü piyasasının sağlığının sürdürülmesi ve korunması gerektiğini belirten Daly, "Politika aşırı sıkı olursa işgücü piyasasında ek yavaşlama olabileceği konusunda çok dikkatli olmalıyız ve bence bu hoş karşılanmaz" diye konuştu. Şimdiye kadar işgücü piyasasının yumuşadığını ancak hala sağlıklı olduğunu ifade eden Daly ve meslektaşlarının 17-18 Eylül'de yapılacak politika toplantısında faiz oranlarını düşürmesi bekleniyor.
“FT'nin haberine göre, ABD, AB ve İngiltere'nin, kamu ve özel sektör sistemlerinin düzenlenmesine yönelik yaklaşımında insan hakları ve demokratik değerleri vurgulayan Avrupa Konseyi'nin yapay zekânın kullanımına ilişkin yasal bağlayıcılığı olan ilk uluslararası anlaşmayı Perşembe günü imzalaması bekleniyor.
“Sözleşme, Kanada, İsrail, Japonya ve Avustralya'nın da aralarında bulunduğu 50'den fazla ülke tarafından iki yıl içinde hazırlandı. Goldman Sachs Group Inc. global piyasalar icra direktörü ve taktik uzmanı Scott Rubner, ABD'de açıklanacak istihdam verilerinin zayıf gelmesi halinde borsaların bir düzeltmeye gidebileceğini söyledi.
“ Çarşamba günü bir araştırma notu yayınlayan Rubner, bankanın müşterilerinin halen Eylül'ün ikinci yarısında hisse fiyatları için bir negatif teknik ortama göre pozisyon almakta olduklarını söyledi ve 16 Eylül'de bir risk azaltma hareketinin başlamasını beklediğini ekledi. ABD Adalet, Maliye ve Dışişleri Bakanlığı Rus devlet kanalı Russia Today’in genel yayın yönetmeninin de aralarında olduğu 10 kişiye Kasım ayında yapılacak başkanlık seçimlerine müdahale gerekçesiyle yaptırım açıkladı.
“ VoA Türkçe'nin haberine göre, Maliye Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Russia Today’in genel yayın yönetmeni Margarita Simonovna Simonyan ve kanalla bağlantılı diğer kişilerin, ABD’de kamuoyu görüşünü değiştirmek ve Kremlin yanlısı mesajları yaymak amacıyla üstü örtülü şekilde sosyal medya fenomenleriyle çalıştığı belirtildi.”
