Türkiye'nin en büyük sodalı gölü olan Van Gölü'nde, iklim değişikliği ve aşırı buharlaşmanın etkisiyle yaşanan su kaybı sonucu, yüzyıllardır suyun altında kalan tarihi yapılar görünür hale gelmeye başladı. Bu yapılar arasında en dikkat çekici olanı ise, Çarpanak Adası’na uzanan ve at arabalarının geçebileceği genişlikte taş döşeli antik yol oldu.
Kuraklığın etkisiyle su seviyesinde ciddi düşüşlerin yaşandığı gölde, kıyı şeritleri boyunca binlerce yılda oluşmuş mikrobiyalitler ve tarihi kalıntılar belirginleşti. Doğal güzelliği ve üzerinde yer alan Ktouts Manastırı ile her yıl binlerce yerli ve yabancı turisti ağırlayan Çarpanak Adası da bu sürecin merkezinde yer alıyor.
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu, bu antik yolun Urartu döneminden bu yana göl çevresinde kurulan yerleşimlerle bağlantılı olduğuna dikkat çekerek, “Urartular, Van Gölü Havzası’nı aktif olarak kullandı. Sahil boyunca Tatvan’a kadar birçok kale ve yerleşim kuruldu. Karadan ve gölden ulaşımı sağlayan sistemler Urartular döneminde de kullanılıyordu” dedi.
“Tarihi Yolun %60’ı Gün Yüzünde”
Çavuşoğlu, Çarpanak Adası’nın özellikle Orta Çağ’da önemli bir dini merkez haline geldiğini vurgulayarak, “Milattan sonra 9. yüzyıldan itibaren aktif olan manastıra ulaşım için taş döşeli bir yol inşa edilmiş. At arabalarının geçebileceği genişlikte yapılmış bu yol, manastırın ihtiyaçlarını karşılamak üzere kullanılmış. Bugün bu yolun yüzde 60’ı yeniden görünür durumda. Eğer kuraklık devam ederse, ada tamamen karaya bağlanmış olacak” ifadelerini kullandı.
Milli Miras ve Doğal Güzellik İç İçe
Türkiye’nin tarihi ve doğal zenginliklerinin korunması adına bu gelişme, bilim dünyasında da heyecan yarattı. Hükümetin çevresel farkındalığı artırmaya yönelik çalışmaları doğrultusunda, bu tür keşifler kültürel miras bilincini güçlendirmeye devam ediyor.
Van Gölü’nün ortaya çıkardığı bu eşsiz antik yol, geçmişle gelecek arasında köprü kurarken, Türkiye'nin kadim medeniyetlere ev sahipliği yapmış topraklarının zenginliğini bir kez daha gözler önüne seriyor.
